Zijn er stiekem voedselcombinaties die je lichaam aanzetten tot het verbranden van meer calorieën? Of zijn er juist combinaties die je een voller gevoel geven zodat je minder hoeft te eten? Hoe zit het met fruit of zuivel of brood in combinatie met.. ?

Zoveel vragen! Zoveel vage theorieën! En vooral zoveel onzin!

Hopelijk geef ik je wat verheldering over de zin en onzin van (bepaalde) voedselcombinaties.

Bestaat er zoiets als ‘vaste voedselcombinaties’?

En dan bedoel ik niet combinaties die gewoon lekker zijn, maar combinaties die om hele andere redenen worden gemaakt. Er zijn claims met de bewering dat bijvoorbeeld het combineren van vlees met aardappelen, negatief kan zijn voor je vertering. En zo zijn er weer een hoop voedselcombinaties die worden gemaakt met een bepaalde theorie erachter. De voedingsmiddelen worden meestal in groepen verdeeld van: koolhydraten en zetmeelproducten (rijst, pasta, aardappelen, brood), fruit, groente, eiwitten en vetten.

Er zijn ook voedselcombinaties die worden gedaan op basis van zuur, alkalisch of neutraal.

Welke combinaties bestaan er?

Tientallen. Misschien wel honderden. De meest voorkomende gaan vaak als volgt:

• Eet alleen fruit op een lege maag.
• Combineer geen zetmeelproducten met eiwit.
• Combineer geen zetmeelproducten met zuur voedsel.
• Combineer geen verschillende soorten eiwit met elkaar.
• Eet zuivel alleen op een lege maag, vooral melk.
• Combineer geen eiwit met vet.
• Eet suiker los van andere producten (hoe dan?).
• Eet fruit en groente los van de maaltijd.

Er zijn twee insteken als we het hebben over voedselcombinaties. De eerste gaat om de snelheid en de inspanning van je lichaam voor de vertering. Snel verterend voedsel en langzaam verterend voedsel, denkend aan het file voorbeeld dat vaak wordt gegeven. Als je deze twee met elkaar combineert, wordt gezegd dat het negatief kan zijn voor je vertering.

De tweede insteek is dat verschillende voedingsmiddelen verschillende enzymen nodig hebben om ze af te breken en te verteren. Voor koolhydraten zijn er andere enzymen nodig dan voor eiwitten. En elk enzym functioneert beter in een andere omgeving; zuur, alkalisch of neutraal (pH-waardes van je maag en darmen). Het idee is dat twee voedingsmiddelen met verschillende pH-waarde behoeftes, niet goed tegelijk verteerd kunnen worden door je lichaam.

In beide gevallen wordt er gedacht aan een optimale vertering waardoor je een opgeblazen gevoel vermijdt en zorgt voor een optimale gezondheid van je maag en darmen.

En wat zegt de wetenschap?

Leuk en aardig al die theorieën, maar wat zegt de wetenschap?

Nou, niet zoveel. Tot nu toe is er niet veel bekend over de ‘waarheid’ omtrent deze voedselcombinaties. Er is wel een onderzoek dat keek naar de principes van voedselcombinaties met als uitkomst om af te vallen. De deelnemers werden in twee groepen verdeeld, beide groepen kregen een gebalanceerd dieet gebaseerd op voedselcombinaties. Beide diëten bestonden uit 1100 kcal per dag. Na 6 weken waren de deelnemers in beide groepen afgevallen (6-8 kg), en de groep die zich aan bepaalde voedselcombinaties moest houden, had geen opvallend voordeel ten opzichte van de andere groep (1).

Natuurlijk hebben we het nu over een uitkomst als gewichtsverlies en niet over hoe de deelnemers zich voelden qua ‘opgeblazenheid’ of ‘pijn in de buik’. Dat is veel lastiger te meten en misschien daarom dat er geen duidelijke onderzoeken zijn die dit laten zien.

Maar waarom al die theorieën, het moet toch ergens werken?

Het is vaak niet zo simpel als dat het lijkt. Er zit misschien wel een achterliggende gedachte achter de verschillende regels omtrent voedselcombinaties, maar waar dit vandaan komt weten veel mensen vaak niet. Laten we eens kijken naar een veel voorkomende claim:

Eet geen koolhydraten, eiwitten en vetten door elkaar!

Deze regel komt voort uit de gedachte dat je lichaam niet in staat is om dus eiwitten, die een andere pH-waarde nodig hebben, tegelijk te verteren met koolhydraten en/of vetten, met weer een ander benodigde pH-waarde.

Maar als je logisch nadenkt, dan is dit best wel een onzinnige statement aangezien er amper voedingsmiddelen zijn die alleen maar één macronutriënt bevatten (koolhydraat, vet, eiwit). Bijna alle voedingsmiddelen op deze planeet bevatten een combinatie van koolhydraten, eiwitten en vetten. Zo bevat broccoli wat koolhydraten en een beetje eiwit. Yoghurt bevat vet, eiwit én koolhydraten. Brood bevat koolhydraten, eiwitten en vet. Een ei bevat eiwitten en vetten. Ga. Zo. Maar. Door.

Dus dan geldt deze hele regel eigenlijk al niet meer.

Wanneer voedsel je maag binnen komt, wordt maagzuur aangemaakt. De enzymen pepsine en lipase komen vrij, deze helpen de vertering van eiwitten en vetten. Uit onderzoek is gebleken dat deze enzymen zelfs vrijkomen wanneer er niet eens eiwit of vet in je voedsel voorkomt (2)(3). Hierna gaat het voedsel de dunne darm in, het maagzuur wordt geneutraliseerd en er komen enzymen vrij die eiwitten, vetten én koolhydraten helpen afbreken (3)(4)(5). Je hoeft je dus echt geen zorgen te maken om het feit dat je lichaam moet kiezen tussen welke macronutriënt er eerst verteerd moet worden! Je lichaam is juist gemaakt en in staat om dit soort ‘mulitasks’ te kunnen, dus give your body some respect! 

Deel 2 & Deel 3

Ik heb hier nog aardig wat informatie + wetenschappelijk onderzoek over om met jullie te delen, dus binnenkort één of twee vervolgartikelen die wat dieper in gaan op hoe het zit met de pH waarde en fermentatie naast wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat bepaalde combinaties wél voordelig kunnen zijn! Héél boeiend! Stay tuned 🙂