Hormonen zijn een hot topic op mijn site de afgelopen weken en met goede reden: er is zoveel wat we moeten weten! Zoveel dingen die onze hormonen beïnvloeden maar ook de complexiteit ervan is interessant om te begrijpen.

Vandaag deel ik 8 dingen die je als vrouw moet weten over hormonen die beïnvloed worden door onder andere voeding!

Hormonen hebben effect op alles

Hormonen geven allerlei boodschappen door; vanuit je lijf naar je brein en andersom. Ze worden geproduceerd in de endocriene klieren en afgegeven aan je bloed voor je weefsels en organen. Ze hebben effect op álle processen van je lichaam, inclusief je groei, je humeur, je libido, de reproductie, honger, slaap, emoties en stofwisseling.

Je kunt ze zien als boodschappers die je lichaam vertellen hoe het zich moet gedragen en hoe het moet functioneren. Wanneer je hormonen uit balans zijn, kunnen er vervelende dingen gebeuren: van een slecht humeur tot daadwerkelijke ziektes.

We geven hormonen vaak een slechte naam, omdat we zeuren over hoe slecht ze ons laten voelen op de momenten dat we irrationeel emotioneel zijn bijvoorbeeld. Maar eigenlijk, zouden we onze hormonen moeten omarmen. Wanneer onze hormonen in balans zijn, functioneert ons lichaam in haar piek! Snelle stofwisseling, diepe slaap, gezond libido etc.

Begin eerst met het afvragen hoe je je voelt in je lichaam. Merk de veranderingen op in je humeur en je hongergevoel, dit is vaak het begin van het herkennen hoe jouw hormonen te werk gaan in jouw lijf en leven.

Hormonen kunnen je voor de gek houden

Soms is honger helaas niet zo simpel als een fysieke behoefte van je lichaam naar voedsel. En is wilskracht (of het tekort daaraan) niet hetgeen dat wordt getest. Hormonen die uit balans rondzwerven in je lijf, kunnen ervoor zorgen dat je ‘cravings’ hebt, soms zelfs naar heel specifiek voedsel.

Dat zie je heel duidelijk terug bij zwangere vrouwen en daarbij zegt iedereen zonder twijfel “het komt door de hormonen”. Maar je hormonen kunnen ook wanneer je niet zwanger bent flink uit balans zijn waardoor je cravings hebt en jezelf niet kunt stoppen met eten. Vooral rondom je menstruatie, voor iedere vrouw kan dat op een ander moment zijn in de cyclus.

Door mindfull na te gaan welk gevoel voedsel je geeft, kun je ‘echte honger’ onderscheiden van emotionele cravings die je brein afgeeft. Je brein is namelijk geïnformeerd door de disbalans in hormonen.

De simpelste en meest effectieve tip is om héél even in stilte te zijn met jezelf en je af te vragen:

Wil ik echt een bak ijs? Of wil ik dealen met een gevoel/emotie?

Soms wil je gewoon echt een bak ijs! En dat is oké! Maar soms is het ook iets heel anders en is het zonde om dat constant weg te stoppen en in plaats daarvan het te maskeren met voedsel.

Een balans komt onder andere door wat je eet

Een balans in hormonen komt voor een groot gedeelte door wat en hoe je eet (hoeveel, wanneer etc.). Door voedsel te eten die zo puur mogelijk en plantaardig gebaseerd is, creëer je de beste omgeving voor gebalanceerde hormonen.

Alcohol kan je hormoonhuishouding verstoren

Ik ben geen voorstander van restrictief zijn met eten en drinken, dus ook niet met het verbieden van alcohol. Wel is het belangrijk om te begrijpen wat voeding en drank doen met je lichaam. Zo ook met alcohol, want alcohol beïnvloedt je oestrogeen levels, je suikerspiegel, je honger en je botdichtheid (1).  Het eten van mager eiwit (zoals eieren, vis, tempeh, etc.) kan je oestrogeen levels in balans brengen als deze even in de war zijn, maar ook wortelen, kurkuma en grapfruits zijn goed om te eten wanneer je je lever even wilt boosten (2).

Suiker is krachtig, in negatieve zin

We zijn het er toch allemaal over eens dat suiker niet goed is voor onze fysieke gezondheid, toch? Uit onderzoek blijkt dat het in ons lichaam kan aanvoelen als drugs en dat het verslavend is (3), over het algemeen voelen we er ons onverzadigd en suf door.

Insuline is het hormoon dat suiker in je lichaam naar de cellen vervoert voor energie. Wanneer we teveel suiker eten, kan insuline het teveel aan suiker simpelweg op gaan slaan als vet. Vervolgens triggert suiker het deel van je hersenen dat je een goed gevoel geven; het hormoon dopamine komt vrij. Wanneer we consistent teveel suiker eten, wil ons lichaam (brein) steeds meer en meer om dezelfde ‘high’ te voelen; hierdoor raken je hormonen uit balans. Deze disbalans kan er vervolgens weer voor zorgen dat je teveel eet en je daarna schuldig voelt en/of schaamt. De realiteit kan zijn dat je hormonen ‘gewoon’ uit balans zijn en om die reden zou je het kunnen helpen om af te kicken van consistent teveel suiker eten.

Rood vlees heeft ook een negatieve invloed

Het hormoon oestrogeen is het vrouwelijke hormoon. Teveel aan dit hormoon in je lijf kan ervoor zorgen dat je onder andere aan gewicht toeneemt en vocht vasthoudt. Stom, ik weet het.

Rood vlees is één van de veroorzakers van teveel oestrogeen. Jep, echt (4). Dit is niet altijd zo geweest en het is ook zeker afhankelijk van hoe biologisch jouw stuk biefstuk of burger of ander rood vlees is. Maar in het meeste rode vlees van tegenwoordig zitten heel veel steroïde hormonen die een drastisch effect kunnen hebben op oestrogeen. Vezels kunnen bijdragen aan het stabiliseren van deze disbalans in hormonen, maar het frappante is dat wanneer mensen veel rood vlees in hun eetpatroon hebben, ze vervolgens juist minder vezels eten. Why? I do not know.

De bacteriën die nodig zijn in je darmen om grote hoeveelheden vlees te verteren kunnen ook een boosdoener zijn. Bij mensen die weinig tot geen vlees eten daalt namelijk het oestrogeen gehalte waardoor er niet zoveel van de bacteriën nodig zijn in de darmen. Als je last hebt van gewichtstoename, een opgeblazen gevoel, stemmingswisselingen of hoofdpijn; overweeg dan eens om een tijdje minder rood vlees te eten en kijk of dit het geheel verbeterd.

Hormonen houden niet van cafeïne

Ik weet het, ik ben ook gek op koffie. Maar koffie, met cafeïne (cafeïnevrije koffie bevat ook nog cafeïne btw, wel minder) verhoogt het hormoon cortisol in je lijf. Dit is een hormoon die zich vooral bezig houdt met het opslaan van vet. Let wel, vet wordt niet zomaar opgeslagen wanneer je cortisol in je lijf hebt; je dient nog wel meer te eten dan je verbrandt voordat dat gebeurt.

Cortisol wordt ook gezien als het stresshormoon, wanneer de levels cortisol te hoog zijn, kan het je een hoop plezier ontnemen met onder andere minder slaap.

Als je veel stress hebt in je leven, dan is het misschien verstandig om dat kopje koffie even over te slaan en in te ruilen voor kruidenthee of water met citroen bijvoorbeeld. Suf, maar verstandig. En je zult een blijer mens worden – wat dan weer minder suf is.

Je lichaam wil tegen je praten

Probeer er een gewoonte van te maken om naar je lichaam te luisteren. Waarom voel ik me altijd zo moe? Waarom heb ik buikpijn? Waar komen deze stemmingswisselingen vandaan? Je lichaam geeft je niet voor niet signalen, luister ernaar! En oja; beweeg! Wandelen, fietsen, hardlopen, zwemmen, yoga, wat het ook mag zijn: bewegen en lachen helpen allemaal bij het balanceren van je hormonen. Ja, ook lachen.

Dus eet zo puur mogelijk (natuurlijk met ruimte voor wat lekkers af en toe) zorg dat je wat beweging door de dag heen krijgt en sluit je dag af met een heerlijk stukje comedy op tv. Zoiets!

 

Foto’s: Cassidy Kelley, Dan Gold, Shutterstock,