Verzadigd vet is super slecht voor je!

Hoor ik weer eens iemand roepen als ik vertel dat ik mijn ei in roomboter heb gebakken. Ehm, oh? Ik weet dat veel mensen in de veronderstelling zijn dat verzadigd vet super slecht is voor je, sterker nog; vanuit mijn opleiding leerden we het ezelsbruggetje:

vvvvvverzadigd vet is vvvfffout en ooooooonverzadigd vet is ooookeee!

Haha. Ik zal wat dieper in gaan op de stof omtrent verzadigd vet, cholesterol en hart- en vaatziekten. Ik beloof dat het niet saai wordt! Nouja, ik ga mijn best doen 🙂 

PS: ik ga dit artikel splitsen in tweeën zodat je er lekkerder doorheen kunt lezen!

Laten we beginnen; met het voedingscentrum

Eerst even het stukje over verzadigd vet van de site van het voedingscentrum:

Verzadigd vet is een soort vet die bekend is door de ongunstige gezondheidseffecten. Zo verhoogt verzadigd vet het slechte cholesterol. Op die manier vergroot verzadigd vet het risico op hart- en vaatziekten. Verzadigd vet komt vooral voor in harde pakjes margarine en bak- en braadvet in een wikkel.

Ik had graag wat verwijzingen willen zien naar wetenschappelijk onderzoek of op zijn minst een uitleg met waar ze deze informatie vandaan hebben gehaald. Dit is werkelijk niets waard.

Wat is een verzadigd vet?

Goed, laten we even beginnen met de structuur van verzadigd vet, want wat maakt een vet verzadigd?

Een verzadigd vet is een keten van koolstof atomen (C’s) die allemaal gebonden zijn aan een waterstof atoom (H). Aan het einde van de keten zit de dubbelgebonden -O en -OH, dit geeft aan dat het om een vetzuur gaat.

Nog een klein beetje scheikunde: een koolstof atoom heeft 4 ‘armpjes’ en kan dus 4 atomen vastpakken met zijn armpjes. Sommige atomen zijn zielig en hebben maar 2 armpjes of nog zieliger en hebben er 1. Waterstof (H) heeft er maar 1 (en is dus superzielig), dus elke koolstof atoom kan 4 waterstofatomen vastpakken.

Maar als koolstof vast zit aan een keten, dan heeft die natuurlijk al 2 van zijn armpjes bezet (met de ene houdt hij links een C vast en met de andere houdt hij rechts een C vast), dan heeft hij nog 2 armpjes over; boven en onder, hiermee houdt hij dus 2 waterstofatoompjes vast (H). Zo ziet dat er uit bij een verzadigd vet:

Hoeveel koolstof atomen een verzadigd vet bevat, verschilt hier en daar. Boter heeft er bijvoorbeeld 4, kokosvet heeft er bijvoorbeeld 12.

Hetgeen dat het verschil maakt tussen een verzadigd vet en een onverzadigd vet, is de structuur. Onverzadigd vet heeft namelijk een dubbele binding in de koolstof keten (=).

ZO EN DIT WAS DAN HET EINDE VAN ONZE SCHEIKUNDE LES!

Oke, maar waarom denken mensen en het voedingscentrum dat verzadigd vet slecht is?

Nou, dat heeft te maken met een aantal jaren geleden waarbij hart- en vaatziektes als paddenstoelen uit de grond schoten.Onderzoekers kwamen erachter dat verzadigd vet je cholesterol gehalte in je bloed verhoogde (2). En een hoog cholesterol gehalte was weer gelinkt aan hart- en vaatziekten.

Dus als je goed hebt gelezen is er niet een directe link gelegd tussen verzadigd vet en hart- en vaatziekten. Maar zit er een factor tussen: een te hoog cholesterol. Oftewel: als verzadigd vet je cholesterol gehalte verhoogd en een te hoog cholesterol gehalte hart- en vaatziekten veroorzaakt. Dan moet dit wel betekenen dat verzadigd vet hart- en vaatziekten veroorzaakt. Toch?

Dit was (en is) niet bevestigd door onderzoek (3), maar puur en alleen een op hypothese (4). Hierna kwam die hele periode waarin talloze diëten vetvrij waren en er duizenden producten met ‘minder vet’ of ‘0% vet’ logo’s tevoorschijn kwamen.

Het gebruik van het woord cholesterol

We denken vaak dat cholesterol direct slecht is voor ons lijf. “Een ei bevat toch cholesterol”.. Maar wat veel mensen misschien niet weten is dat er twee verschillende soorten cholesterol bestaan: LDL en HDL

Wat oudere onderzoeken deden was het ‘totaal’ aan cholesterol in het bloed meten en hieruit conclusies trekken. Echter is dit niet helemaal juist als er twee verschillende soorten cholesterol bestaan.

HDL is juist gezond cholesterol en verminderd zelfs het risico op hart- en vaatziekten (5). Je kunt het zien als een soort bezem die je aderen ‘schoonveegt’. Sporters hebben vaak een hoger HDL gehalte in hun bloed.

LDL zou minder gezond zijn, echter is  niet keihard bewezen uit onderzoek dat LDL direct linkt met het verhogen van de kans op hart- en vaatziekten. Juist komt er uit onderzoek dat wanneer er meer verzadigd vet wordt gegeten, dit niet alleen je LDL gehalte verhoogd, maar ook je HDL gehalte. Check dit artikel waarbij er 4 onderzoeken worden vergeleken met elkaar en bij alle 4 komen er geen bewijzen uit omtrent LDL, maar alleen maar meer bewijzen dat een hoog HDL gehalte je juist beschermd (6). Quotes uit het artikel:

• “The report from one oft hese studies, the British Regional Heart Study (BRHS),  suggested that HDLC was not a significant riskfactor for ischemic coronary heart disease.”
• “Although CHD, CVD, and all-cause mortality rates also tended to be lowest among subjects with the highest HDLC levels.”

Dus als je een hoog gehalte HDL in je bloed hebt, kan dit bijdragen aan een hoog totaal cholesterol gehalte. En is het dus niet direct zo dat de term “hoog cholesterol gehalte” meteen linkt aan “ongezond”. Wanneer je veel HDL hebt in je bloed, is je totaal cholesterol gehalte hoog, maar worden je aderen lekker schoongeveegd.

ZO! ZIJN JULLIE AL VERVEELD GERAAKT?

Binnenkort deel 2. Als je de tijd hebt en je vindt het interessant; lees dan echt de gelinkte onderzoeken in dit artikel. Ik ga nu een ei bakken. Jep, in roomboter. Oja, en zelfs daar heb ik wat over geschreven: “Is boter gezond?“