Ik weet het, het is een lastige kwestie en er zijn héél veel scenario’s mogelijk: Afvallen.
Er komen niet alleen lichamelijke maar ook mentale aspecten aan bod en de vraag blijft altijd: hoe integreer jij het in jouw leven en hoe vind je balans? Ik zal niet op al deze aspecten in gaan in dit artikel (mijn site staat er overigens wel vol mee), maar wel de aandacht leggen op een ander probleem dat hieruit voort kan komen.
Een probleem dat wat mij betreft flink underrated is, niet altijd aan het oppervlak zichtbaar is en vooral gevaarlijk kan zijn. Het probleem van te weinig eten. En dan zal ik je er ook direct bij vertellen dat de meeste mensen die echt te weinig eten, van zichzelf NIET vinden dat ze dit doen.
Normaalwaarde
Voor iedereen is iets anders de ‘normaalwaarde’, alles daarboven zie je als teveel en alles eronder als te weinig. Feit is dat we geen gelijke normaalwaarde hebben maar dit op een gegeven moment hebben geïntegreerd. Dit merk je vooral wanneer van nature slanke mensen uitspraken hebben als “ik eet zóveel en ik kom echt niet aan”. Als je vervolgens écht kijkt naar wat iemand eet, ligt dat altijd in lijn met zijn/haar figuur.
Oftewel: er is geen magie aanwezig bij deze mensen. Zij vinden dat ze veel (of genoeg) eten, terwijl andere mensen die zwaarder zijn misschien vinden dat zij vervolgens genoeg eten. Als we dit begrijpen, wordt het ook duidelijker dat er talloze mensen zijn die in de loop der tijd steeds minder zijn gaan eten (om wat voor reden dan ook) en niet vinden dat ze weinig eten. Sterker nog, vaak denken ze dat ze teveel eten en het eigenlijk nog wel minder kan.
In dit artikel beschrijf ik duidelijke factoren, signalen en kenmerken die gepaard gaan met te weinig eten. Zo weinig dat je lichaam niet optimaal kan functioneren zoals het hoort te doen.
Moe
Eten bevatten calorieën en calorieën zijn elementen van energie die je lichaam gebruikt om te functioneren. De hoeveelheid die je nodig hebt is afhankelijk van veel factoren maar gemiddeld komen mensen uit op een behoefte van meer dan 1000 calorieën per dag om alleen je lichaam te laten functioneren als je in bed zou liggen. Dat betekent dat met elke andere activiteit die je op een dag doet je al meer nodig hebt dan 1000 per dag.
Minder dan 1000 calorieën per dag eten resulteert in een tragere stofwisseling en dat betekent dat je lichaam zuiniger omgaat met de energie die binnen komt. Oftewel: je zult niet veel puf hebben om allerlei dingen te ondernemen want daar heeft je lichaam niet de energie voor. Je zult je constant moe en suf voelen, allemaal om ervoor te zorgen dat je het overleeft op zo’n lage hoeveelheid calorieën die je binnen krijgt.
In de sportwereld waar het belangrijk is om niet te zwaar te zijn, zoals bij figuurschaatsen en gymnastiek maar er nog wel keihard getraind moet worden komt ook naar voren dat te weinig eten ervoor zorgt dat de sporters niet optimaal kunnen presteren (1).
Haaruitval
Natuurlijk verliezen we allemaal haren, elke dag. Maar mocht het je opvallen dat je aanzienlijk meer haren verliest dan ‘normaal’, zoals bijvoorbeeld in je haarborstel of in het doucheputje, dan kan dit ook een teken zijn dat je te weinig eet. Veel voedingsstoffen zijn nodig om een gezonde haargroei te behouden, wanneer je te weinig eet; calorieën, eiwitten, biotine, ijzer en andere vitamines en mineralen, dan is de kans groot dat je niet voldoende van deze voedingsstoffen binnen krijgt en kan haaruitval voorkomen (2)(3)(4)(5)(6).
Het komt neer op het volgende: je eet niet genoeg waardoor de energie en voedingsstoffen die je lichaam binnen komen de prioriteit geven om richting je hart en hersenen te gaan, in plaats van haargroei. Logisch lijkt me.
Het constant koud hebben
Ook dit komt neer op een benodigde hoeveelheid calorieën om warmte te creëeren door en voor je lichaam. Interessant om te zien dat uit dit onderzoek naar voren kwam dat mensen die tussen de 2300-2900 calorieën aten een hogere lichaamstemperatuur hadden dan mensen die rond de 1800 calorieën aten, ongeacht hoeveel ze sportten. Nu is dit natuurlijk best ‘random’ om zo’n onderzoek erdoor te gooien want je weet verder niks van de behoefte van deze mensen.
Dit is alleen om even het verschil in lichaamstemperatuur te laten zien.
Er zijn echter wel meerdere onderzoeken die laten zien dat wanneer je minder calorieën gaat consumeren, dit gepaard gaat met een lagere lichaamstemperatuur (7)(8). In extreme gevallen uit dit in het altijd koud hebben en dus niet meer het kunnen behouden van een comfortabele lichaamstemperatuur.
Niet zwanger kunnen worden
Je hypothalamus en hypofyse zijn belangrijke onderdelen van je hersenen. ze werken samen om onder andere een hormonale balans te creëeren in je lijf. Zo krijgt je hypothalamus signalen van je lichaam om te laten weten of bepaalde hormoonlevels aangepast moeten worden.
Ja, is het lichaam niet wonderbaarlijk? Even serieus..
Oké, en weer verder met het artikel..
Gebaseerd op de signalen die hij ontvangt, produceert de hypothalamus hormonen die óf stimulerend óf onderdrukkend werken op je oestrogeen en progesteron levels. Beide hormonen die een belangrijke factor spelen bij het zwanger worden.
Uit onderzoek is gebleken dat dit een complex systeem is wat erg gevoelig is bij veranderingen in calorie-inname en gewicht (9). Wanneer je veel minder calorieën binnen krijgt of je vetpercentage daalt tot een laag niveau, worden deze dingen opgepikt door je lichaam en als signaal naar je hersenen gestuurd zodat de hormoonhuishouding wordt aangepast.
De eerste signalen hiervan zijn meestal dat je niet meer ongesteld wordt doordat je te weinig eet (10).
Een interessant onderzoek laat zien dat 36 vrouwen met ondergewicht die allemaal niet zwanger konden worden (onvruchtbaar) doordat ze te weinig calorieën binnen kregen hun calorie inname moesten verhogen tot ze hun ideale gewicht bereikten. 90% ervan begon weer te menstrueren en 73% ervan werd zwanger (11).
Iets om over na te denken?
Zo zie je maar dat balans elke keer weer het sleutelwoord blijkt te zijn. Of je nu wilt aankomen of afvallen of wat dan ook, alles draait om een gezonde balans en alleen jij kan dit creëeren bij jezelf. Als je mijn mening over balans wilt weten, dan kan ik dat in één zin geven:
7 comments
Jemig, treffend artikel. Ik herken denk ik te veel. O.a. het niet meer ongesteld worden wat inmiddels al 3 jaar duurt. Over de gevolgen wilde ik nooit nadenken want ik word er super naar van. Maar dat onderzoek laat dus daadwerkelijk wel zien dat ik er wél over na moet denken. Thanks Teni!
Ook ik wordt al bijna een jaar niet meer ongesteld. Een eetprobleem is hier de oorzaak van. Lastig, aangezien mijn grootste droom is om ooit moeder te worden. Misschien moet ik toch proberen wat zwaarder te worden, wat in strijd is met wat ik wil.
De reacties van R en J raken mij diep!
Niet meer ongesteld worden is een teken dat er fundamentele problemen zijn.
Ik wens jullie beiden heel veel moed en kracht in deze situatie.
Inderdaad veel moed! Ik heb zelf mijn lange lokken zien uitvallen en een hele winter lang gebibberd voor de open haard. Elke dag stress om toch maar niet ‘te veel’ te eten. Nu ben ik zeven kilo aangekomen, wat me soms verdrietig maakt, maar het moment erna besef ik weer dat je iets voller echt mooier (en gezonder!) bent. Ik eet nog altijd hoofdzakelijk gezond en sport zoveel ik zelf wil zolang het niet ‘moet’. Zorg goed voor jezelf en probeer de knop om te draaien!
In dit artikel kan ik me heel goed vinden.. Ik vond tijdens een periode van ondergewicht ook dat ik totaal niet te weinig at. Ik at juist veel. Dat was dus totaal niet waar als ik het met nu vergelijk.. (heb trouwens ook voeding & dietetiek gestudeerd Teni, en begon eigenlijk ook om voor mezelf te leren) Ik had al bovenstaande klachten, had het altijd koud, was extreem moe en niet meer ongesteld. Toen ik bloed liet testen had ik een vitamine b12 tekort én problemen met mijn hypothalamus, omdat ik zoveel was afgevallen en deze op de ‘spaarstand’ ging. Ik was altijd bezig met gezond eten en had niet door dat ik te weinig at, of wilde het niet toegeven. Nu in ieder geval helemaal genezen, eet meer, ben aangekomen en voel me véel en veel beter. Zonde om dit je lichaam aan te doen!
Ik heb periodes gehad waarin ik echt veel te weinig at, om maar af te vallen. Dat werkte natuurlijk niet super, maar wel een beetje. Ik zag er het gevaar niet zo van in, want ik moest zo veel afvallen dat ik best nu even heel streng kon zijn. Bij mij is het gelukkig nooit zo ver gekomen dat ik stopte met menstrueren, maar ik had het wel veel vaker koud. Echt een artikel dat je weer even met je neus op de feiten drukt, en al helemaal als ik de reacties hierboven lees. Veel moed en kracht gewenst meiden!
Wanneer weet je nu precies hoeveel / wat je op een dag moet eten? Iedereen vertelt je iets anders…