We weten allemaal heus dat suiker niet heel goed is voor onze gezondheid. De hoeveelheid suiker is voornamelijk het probleem bij het veroorzaken van talloze (welvaart)ziektes (1)(2)(3)(4).
MAAR, er bestaat ook iets als ‘af en toe wat lekkers’ en ‘mentaal gezond zijn’ door wat zoets binnen te krijgen van tijd tot tijd.
In dit artikel ga ik het niet hebben over de ‘perfecte balans’ en wanneer dat ‘lekkers’ wel of niet gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Dat is namelijk voor elk mens, in elke context compleet anders. Waar ik het wél over ga hebben is wat nou het feitelijke verschil is in suikervrij snoep en ‘gewoon’ snoep met toegevoegd (geraffineerd) suiker. Ik neem hierbij als voorbeeld de welbekende winegums.
Hoe zit het met de calorieën? Wat zijn de overige ingrediënten? Is het net zo zoet? Oftewel: alles wat je wilt weten over suikervrije winegums dat gek genoeg nog steeds zoet is.
En waar ik achter kwam, was BEST WEL SCHOKKEND..
Disclaimer: Ik heb hierbij de Albert Heijn site geraadpleegd en het alleen bij winegums gehouden. Als je het artikel leest begrijp je waarom ik dat heb gedaan, er valt namelijk voldoende uit te leggen over bepaalde ingrediënten voor één artikel. In een ander artikel zal ik ingaan op ander suikervrij snoep in vergelijking met de ‘gewone’ variant en linken naar dit artikel voor meer achtergrond informatie.
RedBand Suikervrije Winegums
Laten we beginnen met een klassieker: winegums. Op de verpakking staat “Natuurlijke smaakstoffen zonder kleurstoffen”, wat zijn dan natuurlijke smaakstoffen? De eerste twee ingrediënten die onder ‘zoetstoffen’ vallen zijn maltitolstroop en stevioglycosiden. Laten we daar direct in duiken, wat is dit en hoe natuurlijk is dit?
Maltitol
Maltitol is een suiker alcohol die bijna zo zoet is als tafelsuiker (zo’n 90% van tafelsuiker) maar ongeveer de helft aan calorieën daarvan levert. Ook heeft het een lagere glycemische index waardoor het je suikerspiegel niet een enorme piek geeft. Ook is het ‘onverteerbaar’ waardoor de bacteriën in je mond het niet kunnen gaan afbreken, dit helpt bij het beschermen van je tandglazuur (5). Suiker alcoholen komen natuurlijk voor in sommige soorten groente en fruit, ze vallen net als tafelsuiker in de categorie ‘koolhydraten’.
Maltitol wordt vooral gefabriceerd in plaats van dat het in zijn natuurlijke vorm wordt gebruikt. Maltitol wordt ook wel eens onder de namen sorbitol en xylitol op verpakkingen gezet. Ook heeft het een ander mooi bijkomstig effect voor voedselfabrikanten; namelijk dat het het product vochtig houdt en verkleuring tegen gaat. Velen vinden dat het geen vieze nasmaak heeft zoals andere zoetstoffen vaak wel hebben.
Is het veilig om te eten?
Over het algemeen is maltitol een veilige zoetstof om te eten maar er zijn altijd wat dingen om op te letten. Hoewel het in veel ‘suikervrije’ producten te vinden valt, blijft het een koolhydraat. Dat betekent dat het nog steeds een glycemische index heeft en het je suikerspiegel verhoogt.
Zoals ik eerder benoemde verhoogt het je suikerspiegel niet nét zo hoog als met ‘gewone’ (tafel)suiker, maar het laat je suikerspiegel niet onaangeraakt achter. Dus mensen met diabetes dienen nog steeds in de gaten te houden hoeveel ze ervan eten en hun suikerspiegel te checken. Dat is anders dan bij een hap boter 😉
Sommige mensen ervaren wat buikpijn of een opgeblazen gevoel na het eten van producten met maltitol. Het kan ook een laxerend effect hebben. Dit is allemaal afhankelijk van hoeveel je eet en hoe jouw lichaam erop reageert. Er zijn geen grote gezondheidsrisico’s (bekend) over het gebruik van maltitol en andere suiker alcoholen.
Stevioglycosiden
Stevioglycosiden zijn afkomstig van de stevia plant. Ook een natuurlijke bron van suiker die amper calorieën levert maar wel zoet is. Als je diabetes hebt kan stevia helpen om wel iets zoets te eten en geen enorme suikerspiegel piek te krijgen (6). Een ander onderzoek laat zien dat stevia die rechtstreeks afkomstig is van de bladeren (in poedervorm) kan helpen bij het in toom houden van je cholesterol (7). Klik de onderzoeken even open om er meer over te lezen!
En weer terug naar de winegums..
Nu we wat meer achtergrond informatie hebben over de eerste twee ingrediënten van de ‘suikervrije’ zoetstoffen kunnen we allemaal met een gerust hart stellen dat deze hartstikke prima zijn. Natuurlijk zijn ze niet écht suikervrij omdat ze je suikerspiegel wel degelijk verhogen, maar blijkbaar is er een regel in de warenwet die deze natuurlijke bron toestaat als ‘suikervrij’.
Deze kennis is denk ik belangrijk om te hebben zodat je altijd kunt begrijpen hoe voeding en de verpakkingen werken. Zelfs een courgette is niet 100% ‘suikervrij’. Een pakje boter of een fles olijfolie is pas écht suikervrij.
Een andere vorm van ‘zoetheid’ die gebruikt is in deze winegums is fruitsap uit concentraat. Een natuurlijke vorm maar dus nog wél suiker voor je lichaam en een stijging van je suikerspiegel. Ik heb eerder geschreven over fruitsap uit concentraat, lees er hier meer over.
Je lichaam kent geen ‘winegum’ of ‘appel’ als naam. Je lichaam krijgt koolhydraten, eiwitten en vetten binnen (en nog micronutriënten). Onder de koolhydraten vallen de suikers. Of deze nu uit een appel komen of uit een winegum, het effect van de suiker (glucose) is hetzelfde. HET VERSCHIL zit hem in het effect van de soort suiker op je suikerspiegel én met welke andere ingrediënten zo’n ‘zoet product’ binnen komt.
Bij een appel krijg je naast suiker ook vitamines, mineralen en vezels binnen. Bij een wingeum niet. Bij een winegum die als ‘suikervrij’ is gelabeld krijg je wél suikers binnen, maar zoals deze van RedBand zijn ze afkomstig uit een natuurlijke bron én zijn het de vormen van suiker die je suikerspiegel geen piek geven.
Kleine nuances in termen, begrippen en effecten is uiteindelijk wat je dient te weten bij het maken van een keuze.
En dan het belangrijkste om te begrijpen wat dat effect nou is op je suikerspiegel: DE GRAMMEN! Oftewel, je gaat kijken naar de voedingswaarden (net hadden we het enkel over de ingrediënten). Je ziet dat er per 100 gram, 70 gram koolhydraten inzitten. Van die 70 gram is 0,3 gram suiker en 70 gram polyolen (weer een andere term, maar dit zijn de maltitol en stevioglycosiden). Wel gek, want het totaal is dan dus 70,3 gram dat vervolgens is afgerond naar beneden.
Polyolen?
Een Polyol is een andere term voor een suiker alcohol. Hoewel er ‘alcohol’ in de naam staat bevatten polyolen geen alcohol, dit heeft met de scheikundige structuur te maken (-OH). Suiker alcoholen zien eruit als witte kristallen, net zoals tafelsuiker. Omdat hun scheikundige structuur lijkt op die van tafelsuiker, zijn ze in staat om de zoete smaak receptoren van je tong te prikkelen waardoor je een zoete smaak ervaart. Ze bevatten nog steeds calorieën maar een stuk minder dan bij tafelsuiker.
De vergelijking met ‘gewone wine gums’
Hieronder de verpakking van RedBand winegums die ‘gewoon’ gezoet zijn.
Zoals je ziet wordt hier glucosestroop en suiker gebruikt als zoetstof en als we kijken naar de voedingswaarden zien we: 80 gram koolhydraten waarvan 56 gram suiker.
Bevat ‘suikervrij’ snoep nou MEER suiker?
Zie je wat ik zie?
Dat suikervrij snoep in totaal 70,3 gram ‘suikers’ bevat (die natuurlijk zijn en anders reageren op je suikerspiegel, oké) en de normale variant slechts 56 gram per 100 gram?
Dit brengt het geheel tot een lastige conclusie, want je krijgt van de suikervrije winegums wel natuurlijke zoetstoffen binnen, maar in totaal méér ‘suiker’ dan de gewone winegums. De gewone winegums zullen je suikerspiegel veel sneller een hogere piek geven en dit heeft vervelende effecten, vooral als je diabetes hebt, maar enkel de cijfers naast elkaar leggen hebben de gewone winegums minder suikers in grammen.
En nu blijft het een lastige discussie over wat je wél en geen suiker kunt noemen. Alles wat je suikerspiegel omhoog brengt is in principe suiker. Alleen is het qua gezondheid niet zo simpel te concluderen. En dat haal je wel uit alle informatie die ik hierboven heb beschreven.
Lastig toch?
Calorieën
Je kunt in de hoeveelheid calorieën duidelijk terug zien dat de suikervrije winegums veel lager uitkomen dan de gewone winegums.
208 kcal per 100 gram VS. 336 kcal per 100 gram.
Hier zie je dat het gebruik van een andere vorm van zoetstof daadwerkelijk effect heeft: net zoveel zoetheid qua smaak (misschien wel meer) maar minder calorieën. Als je wilt afvallen zou dit dus een handige manier kunnen zijn om wat minder calorieën binnen te krijgen.
Moet je er natuurlijk niet meer van gaan eten omdat je denkt dat dat kan, hiermee kun je het effect nog wel eens overschatten 😉
Meer ‘natuurlijke’ suikers VS. minder ‘slechte’ suikers
Dat laat ons over met de volgende conclusie en vraag; ga je voor meer suikers in een natuurlijke vorm of voor minder suikers maar dan wel in de ‘slechtste’ die er bestaat voor je gezondheid?
Er is natuurlijk veel meer ‘suikervrij’ snoep te vinden en het lijkt me absoluut de moeite waard om hierin te duiken en te kijken of er varianten zijn die de win-win factor hebben: natuurlijke suikers én lager qua grammen.
Dit maakt zélf bakken en knutselen in de keuken wel een stuk aantrekkelijker! Je kunt namelijk bij het zelf maken van je zoetigheid gewoon rekening houden met hoeveel zoetstof (in grammen) je toevoegt evenals alle overige ingrediënten!
8 comments
Goede artikel! Wat een werk voor zo’n artikel! Nuttig informatie vooral. Dank je wel ?
Wow dit had ik eigenlijk niet verwacht. Ik ben blij met dit artikel en doet ook weer even mijn ogen openen. En je ziet zo wel dat ze je met producten best voor de gek kunnen houden.
Hey Teni!
Ik wou even mijn complimenten uitspreken voor jouw artikelen en hoe goed jij ze onderbouwt met wetenschappelijke onderzoeken/literatuur. Ik volg en lees jou blogs/vlogs met zoveel plezier! Keep on going!
Liefs, Amy
Hey Teni!
Ik wou even mijn complimenten uitspreken voor jouw artikelen en hoe goed jij ze onderbouwt met wetenschappelijke onderzoeken/literatuur. Ik volg en lees jou blogs/vlogs met zoveel plezier! Keep on going!
Liefs, Amy
Hi Amy, dit doet me super super super goed!! Dankjewel voor je lieve woorden, motiveert me enorm!
Liefs, Teni
Echt weer een eye-opener, super Teni!
Ah fijn Angela!! <3
Wow hallo, wat een eye-opener! Bizar he..