Is brood nu wel of niet gezond? Krijg je er een opgeblazen buik van? Maakt het je dik? Welke ingrediënten moet een brood hebben? Allemaal veelgestelde logische vragen. Enige tijd geleden vroeg ik jullie of jullie geïnteresseerd waren in een artikel over supermarktbrood vs. brood van de bakker. Daar kwamen veel reacties op – bij dezen een kijkje in de wereld van ‘supermarktbrood’ en de ingrediënten ervan. Op deze manier kunnen we steeds beter begrijpen wat er op etiketten staan en bewustere keuzes maken voor onze gezondheid.
AH Tijgerbrood bruin
Om te beginnen heb ik als voorbeeld van ‘typisch supermarktbrood’ een halfje AH Tijger bruinbrood erbij gepakt – hier valt namelijk veel over te zeggen:
Het is belangrijk om in eerste instantie te weten dat bruin brood niet automatisch betekent dat het volkoren is. Het kan net zo goed geraffineerd (wit) bloem zijn dat bruin is gemaakt. In dit geval zie je een combinatie van volkorentarwemeel en tarwebloem – het is dus een mix van beide.
Daarna komen er een hóóp andere ingrediënten. Enkele ervan zijn basisingrediënten voor brood, de rest is toegevoegd voor smaak, textuur en houdbaarheid. Denk bijvoorbeeld aan water, gist en zout als een mooie basis.
Maar toevoegingen als mono- en diglyceriden van vetzuren, weipoeder en dextrose zijn er niet voor je gezondheid maar voor smaak, textuur en houdbaarheid. Vast allemaal goed te verklaren om een ‘lekker en goed uitziend brood’ te verkopen, maar niet nodig als je het mij vraagt voor lekker en gezond brood.
Weipoeder is ook een dingetje: dit is is afkomstig van zuivel (vocht dat overblijft van melk wat vervolgens is gedroogd). Dit is een ingrediënt wat gerommel kan veroorzaken bij sommige mensen – denk aan mensen met darmklachten zoals bijvoorbeeld PDS. Dit kan een reden zijn dat mensen een opgeblazen buik krijgen door het eten van brood – dat hoeft niet door de gluten of andere ingrediënten van het brood te komen, dit kan enkel door weipoeder komen. Ook al is het maar een kleine hoeveelheid die is toegevoegd.
AH Liefde & Passie Desem Meergranen
Laten we als vergelijking kijken naar een Liefde & Passie brood, ook van de Albert Heijn. Deze broden zijn vergelijkbaar met bakkersbroden – daarmee bedoel ik brood dat enkel met de basisingrediënten is gemaakt, geen toevoegingen voor houdbaarheid bijvoorbeeld.
Zie jij hier dextrose, koolzaadolie, emulgatoren of wat dan ook? Nee. Ik ook niet. Het enige wat ik zie zijn granen, granen, granen, gist, gejodeerd zout en acerolapoeder (natuurlijke variant van ascorbinezuur – afkomstig van een kers-familie).
Er zijn broden met nog minder ingrediënten (de broden van SCRATCH café in Zwanenburg) die elke dag vers worden bereid en gebakken. Mijn voorkeur gaat uit naar deze broden – je betaalt er wat meer voor, maar je krijgt in ieder geval de ingrediënten die je kunt uitspreken en bij wijze van zelf in huis kunt halen om brood te bakken.
Koopmans Mix voor Meergranen Brood
Over zelf brood bakken gesproken.. Dit klinkt altijd als de gezondste optie, toch? Maar ook daar zijn de merken weer op gaan inspringen, zoals Koopmans met een mix om zelf meergranen brood te bakken thuis.
Ook hierbij opletten; meergranen betekent niet per se volkoren granen – het betekent letterlijk meerdere soorten granen. In deze mix zie je dat er gebruik is gemaakt van tarwe, rogge en haver. Daarnaast zijn er ook weer wat toevoegingen zoals onder andere dextrose (suiker) en emulgatoren. Zelf brood bakken is zeker een aanrader en ook leuk om te doen, maar vraag jezelf eerst af waarom je het zelf wilt bakken en kies daar vervolgens je ingrediënten (of producten bij).
Hieronder nog een aantal voorbeelden van ‘zelf broodbak-mixjes’ die misschien puur lijken, maar ondertussen een hoop toevoegingen hebben;
Varianten die een stuk puurder zijn;
Al ben ik niet per se een fan van soja toevoegingen, zijn het wel deze varianten wel een stuk puurder qua ingrediënten en vond ik het waard om ze te benoemen.
De basis ingrediënten & zelf brood bakken
Brood hoeft amper ingrediënten te hebben, het belangrijkste is een graansoort (het liefst volkoren), water, zout en een middel om het te laten rijzen. Dit kan desem of gist zijn. That’t it. Verschillende rijs- en verdikkingsmiddelen zul je vaak terugzien op verpakkingen van producten die wat langer in de schappen dienen te blijven liggen. Voor vers brood met de basis aan ingrediënten zijn deze rijs- en verdikkingsmiddelen niet nodig.
Je kunt dus ook zelf brood gaan bakken met slechts 3 of 4 ingrediënten!
Wat te doen?
Ik heb dit artikel geschreven om je een beeld te geven van de ingrediënten die op een broodverpakking kunnen staan. Dit is geen vergelijkingsartikel waarbij ik elk brood uit de supermarkt uitlicht qua ingrediënten en voedingswaarde. Er is een hoop te vinden in de supermarkt en bij de bakker maar als je door dit artikel begrijpt waar je op dient te letten wordt het een stuk makkelijker om een ‘gezonder’ brood te kopen.
Zelf ben ik een enorme fan van het haverbrood bij STACH, volkoren brood bij Marqt en het Volkoren Liefde&Passie brood bij de Albert Heijn. Kom je bij een bakker die geen ingrediënten op zijn brood heeft staan? Vraag hem/haar dan even naar de ingrediënten! Als het een bakker is die weet wat hij/zij doet, dan zul je een mooi antwoord krijgen!
Vragen? Vraag naar een vervolg artikel over een specifiek onderdeel hiervan? Laat het achter in de comments!
6 comments
Heel leerzaam. Wij eten rijstbrood van ekoplaza, erg lekker maar ik zal eens op de ingrediënten letten!
Ik ben helemaal fan van scratch maar is te ver weg. Hebben zij een verkooppunt in Amsterdam?
Hoi Teni, ik bak al een tiental jaar zelf mijn brood, naar het goede voorbeeld van mijn moeder, want die deed dat ook toen ik kind was. Ook ons brood is zo puur mogelijk, meel van 3 soorten 100% volkorengranen (tarwe, rogge en spelt), water, verse gist, zout en … suiker (kokosbloesem). Want ik heb altijd geleerd dat gist suiker nodig heeft om het brood te laten rijzen. Is dat dan niet zo? Want waar ik suiker kan weglaten, graag 😊.
Hoi Hannah! Dankjewel voor je comment – ik heb ook altijd gedacht dat gist suiker nodig heeft om geactiveerd te worden. Sinds kort heb ik geleerd dat suiker slechts een manier is om de gist te laten bubbelen – wat het bewijs is dat de gist niet over datum is. Het is niet nodig om de gist te activeren en het zal geen effect hebben op het rijzen van het brood. Zelf heb ik dit natuurlijk uit nieuwsgierigheid uitgeprobeerd en ik kwam tot dezelfde conclusie!
Je kunt het zelf dus ook eens proberen 😉
Hoop dat je hier iets aan hebt!
Liefs,
Teni
Hoi Teni, bedankt voor je antwoord! Ik ga het zeker proberen!
Veel broden hebben een ingrediënten lijst van meer dan 10 toevoegingen. In een Engels bericht stond dat ons voedsel overgeïndustraliseerd is en onze tijd van leven zal verkorten. Ik heb eens een ingrediëntenlijst van onze warme bakker gevraagd en ook daar stonden 10 toevoegingen in. De warme bakker kan je dus niet meer blindelings vertrouwen, hij koopt zijn meel wellicht kant en klaar in en bakt het zelf af.
Ja mij viel ook al op dat er zo groot verschil zit in broden bij de supermarkt. Vaak zijn de meer ‘bakkersbroden’ van de supermarkt toch een stuk puurder van ingrediënten dan de wat goedkopere broden. Die liggen ook vaak bij de ovens enzo, de goedkopere met mindere ingrediënten aan een grote wand.
Zo heb je bij de ah ook een volkoren tijgerbrood wat wel een stuk puurder is: Ingrediënten: volkoren[b]tarwe[/b]meel, water, bakkersgist, [b]tarwe[/b]gluten, gejodeerd zout, rijstmeel, moutmeel [b](gerst[/b], [b]tarwe)[/b], dextrose, acerolapoeder, zout.
Oke wel dextrose, maar een kleine hoeveelheid.
Zelf ben ik ook fan van de liefde&passie volkoren. Heerlijk stevig brood!
Oke iets langere reactie dan gepland wat verder ook niet echt een toegevoegde waarde heeft haha.