Glycemische index! Een bekende term die veel rondgaat in de gezondheidswereld maar waar eigenlijk een aantal haken en ogen aan zitten. Hopelijk kun je na deze informatie zelf bedenken hoe je voeding kunt aanpassen voor een betere vetverbranding!
In twee eerdere artikelen (1)(2) gaf ik aan wat je insuline gevoeligheid is en hoe je dit kunt beïnvloeden. Dit omdat je insuline gevoeligheid nauw in verband staat met je vetverbranding. Nu wilden veel van jullie graag een lijst zien met welke voedingsmiddelen je insuline gevoeligheid positief en negatief beïnvloedden. Je zou denken dat het een simpele lijst met daarbij de vermelding van de glycemische index, maar helaas zit er een addertje onder het gras! Ik heb hier eerder al over geschreven, maar graag schrijf ik hier de 2.0 versie!
Glycemische index =
de impact die een voedingsmiddel heeft op je suikerspiegel. Hoe hoger de glycemische index, hoe hoger je suikerspiegel zal stijgen bij het eten ervan. Dat is simpel gezegd de formule van de glycemische index. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: laag, gemiddeld en hoog, zie onderstaande tabel:
Low GI | Medium GI | High GI |
---|---|---|
0-55 | 56-69 | 70 or greater |
Addertje onder het gras..
Er zijn twee dingen waar geen rekening mee wordt gehouden als we het puur en alleen hebben over de glycemische index.
Glycemische index alleen van belang bij “los” eten van een product.
Allereerst is dit het feit dat je niet altijd een voedingsmiddel “los” eet. Als we het bijvoorbeeld hebben over de glycemische index van een rijstwafel, kan deze aan de hoge kant zitten, MAAR, besmeer je je rijstwafel vervolgens met een dikke laag pindakaas (of iets anders vettigs)? Dan is de glycemische index van de rijstwafel ineens niet meer van toepassing omdat de eiwitten en vetten van de pindakaas de opname van suiker in je bloed vertragen.
Nog een voorbeeld: als je een wit broodje eet met hagelslag (beide met een hoge GI), dan zal je suikerspiegel zeker snel stijgen. Maar eet je datzelfde witte broodje met twee plakken kipfilet, dan heeft de kip een “remmend” effect op de opname van suiker in je bloed en zal je suikerspiegel nog wel stijgen, maar veel langzamer en geleidelijker.
Portiegrootte
Nog een heel belangrijk punt: de portiegrootte. Het getal van de glycemische index zegt werkelijk niets over de portie van het product. En dat is wat er wordt bedoeld met de Glycemische Load. Het DAADWERKELIJKE effect op je suikerspiegel waarbij er rekening is gehouden met de portiegrootte. Een voorbeeld om het te verhelderen:
Een wit stokbrood heeft een GI van 95 (!). Holy moly, dat is hoog, daar zijn we het mee eens toch? Maar de glycemische load per portie (30 gram, dat is ongeveer de hoeveelheid van een pistoletje) is maar 15. Vervolgens heeft appelsap een GI van 44, dat is wel laag (niet te laag), maar een glas appelsap van 250 ml heeft een glycemische load van 30! Vergeleken met dat pistoletje is een glas appelsap dus wel het dubbele! We eten echt niet val alle voedingsmiddelen dezelfde hoeveelheid grammen natuurlijk en dat is wat je altijd in je achterhoofd moet houden wat betreft de glycemische index van een voedingsmiddel.
En dan nu mijn favoriet, de banaan: een GI van 62 (oeioeioei!) maar een glycemische load van 16 (joepie!). Valt wel mee he?
Als je alleen naar de Glycemische Index zou kijken, dan zou je tot de conclusie komen dat een glas appelsap een lagere GI heeft dan een banaan en dus voor een glas appelsap gaan (*slaat met hand op haar gezicht*), terwijl je bij het drinken (drinken = nog sneller verhoogde suikerspiegel) van een glas appelsap je suikerspiegel vele malen sneller laat stijgen dan bij het eten van een banaan.
De lijst met glycemische load:
De lijst komt van de site van Harvard Publications, onderaan staat een link naar de pagina waarbij er nog meer voedingsmiddelen zijn gecategoriseerd:
VOEDSEL | Glycemische index (glucose = 100) | Portiegrootte (gram) | Glycemic load per portie |
Baguette (wit) | 95 | 30 | 15 |
Volkoren brood | 71 | 30 | 9 |
Pita brood | 68 | 30 | 10 |
Tortilla (Mais) | 52 | 50 | 12 |
Tortilla (Meergranen) | 30 | 50 | 8 |
DRANKEN | |||
Coca Cola® | 63 | 250 mL | 16 |
Fanta® | 68 | 250 mL | 23 |
Appelsap | 44 | 250 mL | 30 |
Cranberry sap (Ocean Spray®) | 68 | 250 mL | 24 |
ONTBIJTPRODUCTEN | |||
All-Bran™ | 55 | 30 | 12 |
Coco Pops™ | 77 | 30 | 20 |
Cornflakes™ | 93 | 30 | 23 |
Muesli | 66 | 30 | 16 |
Havermout | 55 | 250 | 13 |
Special K™ (Kellogg’s) | 69 | 30 | 14 |
Couscous | 65 | 150 | 9 |
Quinoa | 53 | 150 | 13 |
Witte rijst | 89 | 150 | 43 |
Zilvervliesrijst | 50 | 150 | 16 |
Bulgur | 48 | 150 | 12 |
MELK EN IJS | |||
Slagroom ijs | 57 | 50 | 6 |
Volle melk | 41 | 250mL | 5 |
Magere melk | 32 | 250 mL | 4 |
FRUIT | |||
Appel | 39 | 120 | 6 |
Banaan | 62 | 120 | 16 |
Dadels, gedroogd | 42 | 60 | 18 |
Grapefruit | 25 | 120 | 3 |
Druiven | 59 | 120 | 11 |
Sinaasappel | 40 | 120 | 4 |
Perzik | 42 | 120 | 5 |
Peer | 38 | 120 | 4 |
Rozijnen | 64 | 60 | 28 |
Watermeloen | 72 | 120 | 4 |
BONEN EN NOTEN | |||
Ogenbonen (Blackeye peas) | 33 | 150 | 10 |
Bruine bonen | 30 | 150 | 7 |
Kikkererwten | 10 | 150 | 3 |
Kidney bonen | 29 | 150 | 7 |
Linzen | 29 | 150 | 5 |
Soja bonen | 15 | 150 | 1 |
Cashew noten | 27 | 50 | 3 |
Pinda’s | 7 | 50 | 0 |
PASTA | |||
Macaroni | 47 | 180 | 23 |
Spaghetti (wit) | 46 | 180 | 22 |
Spaghetti (volkoren) | 42 | 180 | 17 |
SNACKS | |||
Tortilla Chips | 42 | 50 | 11 |
M & M’s®, pinda | 33 | 30 | 6 |
Popcorn (magnetron) | 55 | 20 | 6 |
Chips (aardappel) | 51 | 50 | 12 |
GROENTE | |||
Doperwten | 51 | 80 | 4 |
Wortels | 35 | 80 | 2 |
AARDAPPELS | |||
Gebakken aardappel | 82 | 150 | 21 |
Zoete aardappel | 70 | 150 | 22 |
OVERIGE | |||
Hummus | 6 | 30 | 0 |
Honing | 61 | 25 | 12 |
De voedingsmiddelen met de lage glycemische load verhogen je insuline gevoeligheid omdat er minder insuline aangemaakt hoeft te worden om deze suikers te verteren. Denk maar aan de theorie met bijvoorbeeld sommige medicijnen: hoe meer je ervan gebruikt om je symptomen te bestrijden, hoe meer je elke keer weer nodig hebt om dezelfde symptomen te bestrijden. Oftewel: hoe meer snelle suikers (hoge glycemische load) je eet, hoe meer insuline er nodig is, hoe vaker je dit doet, des te meer insuline er elke keer nodig is voor dezelfde hoeveelheid suikers.
Af en toe kan het echt geen kwaad, maar consequent je lichaam “uitdagen” met veel snelle suikers? Dan is er elke keer meer insuline nodig, tot je lichaam op een gegeven moment denkt: ZOEK HET UIT! IK MAAK GEEN INSULINE MEER! Dan heb je dus kans op diabetes type 2 en zul je insuline moeten inspuiten (of er zit zoveel vet rond je cellen dat er steeds meer insuline nodig is om bij de cel te komen, verhaaltje voor een andere keer;)).
28 comments
Wat schrijf jij toch fijne, heldere artikelen. Ik snap het nu helemaal. Dankjewel hiervoor :-)!
Ah dankjewel Britt!! Lief!
Heel fijn en helder artikel! Maar het is idd een gepuzzel om te zien dat je rijstwafels dus beter kunt eten met bijv. pindakaas omdat dit de suikers remt. Maar nog even een vraagje: een lage index is tot 55, is dit dat over de gehele dag of per maaltijd?
Hoi Joyce!
De lage index geldt voor een voedingsmiddel apart. Want een maaltijd is vaak een combinatie van verschillende voedingsmiddelen dus de index zegt alleen iets over dat ene voedingsmiddel.
En precies, je kunt zo dus met combinaties spelen om ervoor te zorgen dat je suikerspiegel niet steeds in een piek komt door vettig + eiwitrijk voedsel toe te voegen aan je maaltijden.
duidelijk verhaal, maar als ik naar die lijst kijk is het toch wel verwarrend. M&M ‘s heeft een glycemische load van 6? oftewel dit verhoogt mijn insuline gevoeligheid. maar daar zit toch veel suikers in? Net als met coca cola: heeft een load van 16 op 250 ml. Maar zit ook bomvol suikers. 🙁
Wat is de grens van de load dan? Bijv. dat je alle producten mag nemen dat een load heeft van onder de 50.
Ik hoop dat je het kan uitleggen,
Om je bloedsuikerspiegel zo laag en stabiel mogelijk te houden en grote schommelingen te voorkomen kies je voor voedingsmiddelen met een lage GL onder de 10. Dus de cola met een GL van 16, die zorgt echt voor enorme schommelingen!
De GL is dus iets minder ruim in getallen dan de GI. Dat van die M&Ms vind ik inderdaad ook opmerkelijk… maar ik denk dat dit komt door de combinatie met de pinda’s (vetten die de load minder heftig maken). Ik pin me hier echt niet op vast… (Volgende keer dus M&M’s pinda als ik de M&Ms echt niet kan laten hihi :-P)
Dank je voor de uitleg Eline.
Wat TOP dat je dit zo uitlegt! Wooohooo!!
Jaa precies wat Eline zegt, het zijn de pinda’s die een vertraagd effect hebben op de suikers in je lichaam.
Hoi!
Ik wil graag zeggen dat ik je artikelen erg informatief en leuk geschreven vind 🙂
Ik studeer zelf voedingsleer en het is alsof jouw blog een soort reader is die ik naast mijn lesstof kan lezen!
Erg leuk, keep up the good work!
Liefs Ida
Hoi Ida!
Aah wat leuk om te lezen!! 😀 Succes met de studie!
Liefs,
Leuk artikel! Zelf studeer ik voeding & diëtetiek aan de HvA, en vond ik dit toch best een lastig onderwerp. Nu snap ik het veel beter! xx
Goed om te lezen Roëlla! 😀 xx
Vraagje! Heeft dit ook invloed op de persoon zelf; qua grootte, leeftijd en sport etc? Net zoals de BMR (basaal metabolisme ratio) ook verschillend is per persoon?
Elk lichaam is natuurlijk anders en alles wat met “cijfers” is berekend voor je lichaam kan altijd weer ietsje verschillen per persoon. Maar dit heeft voornamelijk te maken op de inhoud van een voedingsmiddel, dat je vervolgens eet. Je BMR heeft te maken met je lichaam zelf en dit is dus anders bij iedereen qua verhoudingen (vet, spier, vocht, botten).
Dus zoveel zal dit principe van de GI niet verschillen per persoon.
Ook weer een leuk, goed en leerzaam verhaal! Echt heel leuk en goed om te lezen!!!
Jeeej!! Thanks Michal!
Hey allemaal,
Alles ik het goed begrijp is het dus belangrijker om te kijken naar de GL dan de GI?
Je begrijpt het helemaal goed Ellis! 🙂
Hi Teni,
MIsschien niet helemaal on topic, maar ik zie bij jouw recepten vaak kokosvet staan. Nu heb ik dit niet, en had het even opgezocht op internet, en toen kwam ik dit artikel tegen: https://www.voedingscentrum.nl/nl/nieuws/kies-liever-niet-voor-kokosvet.aspx
Hoe denk jij hierover?
Volgens mij is het voedingscentrum hier te conservatief…
Kokosvet is inderdaad verzadigd vet, maar daardoor kun je het juist veilig verhitten (bij verhitten van onverzadigde vetten ontstaan de superongezonde transvetten).
Anders dan veel dierlijk verzadigd vet (in varkensvlees, boter, et cetera) zorgt kokosvet niet voor een stijging van de slechte cholesteroldeeltjes. In de VS zijn ze daar verder mee dan hier, maar uiteindelijk is het de verhouding tussen goed en slecht cholesterol die iets zegt over je risico op hart- en vaatziekten. No worries voor kokosvet dus!
Ik heb dit artikel even bij mijn favorieten gezet want daar moet ik eens in duiken!
Nu ben ik sowieso niet een trouwe aanhanger van het voedingscemtrum 😉 haha. Dus dit hier ga ik even in spitten!
Dankjewel voor de tip!
Heel verhelderend! Wat ik ook opvallend vind is dat zoete aardappel, waarvan ik altijd dacht dat je die beter kunt eten dan ‘normale’ aardappelen, een hogere GL hebben dan de normale variant! Betekent dit dat ik toch beter de ouderwetse aardappel weer op tafel moet zetten?
Goed punt! Het is maar net waar je op wilt letten.
De zoete aardappel bevat ONTZETTEND veel goede voedingsstoffen en antioxidanten. De gewone aardappel.. not so much. Eigenlijk verklapt de smaak al hoe je suikerspiegel hierop reageert, de zoete aardappel is gewoon veel zoeter.
Wat handig is om te doen is je zoete aardappel te combineren met een stuk vlees of iets anders eiwitrijks en eventueel ook wat vettigs erbij, hierdoor stijgt je suikerspiegel weer trager.
Hoi Teni,
Ik heb gelezen dat als je bijvoorbeeld een rijstwafel eet met een hoge gi en dit combineert met een handje noten (eiwitten/vetten) dat dit dan bijvoorbeeld ook een lage gl geeft. Ik zou hier graag wat meer rekening mee houden, maar vind het moeilijk om hier veel informatie over te vinden. Volkoren brood heeft per portie een gl van 9, maar wat kun je hier bijvoorbeeld opdoen om het een lagere gl te geven of de ‘snelheid’ af te remmen. Of zijn er algemene tips om de ‘snelheid’ af te remmen door combinaties in eten te maken (net als de rijstwafel met nootjes). Ik zou het echt super interessant vinden als hier eens een artikel over zou komen:)
Net als Laura zou ik ook graag willen weten of er misschien een bepaalde formule is voor het verlagen van GL in verhouding met eiwitten/vetten. Omdat ik zelf worstel met mijn diabetes 2 is het voor mij helemaal van belang om dit te weten. Ook het bereiden van producten met een hoge GL is van invloed op de GL waarde.
Hoi Teni,
Hartstikke leuke en informatieve website heb jij!
Even een vraagje: ik smeer graag jam op mijn brood. Ik neem al jaren biologische jam zonder suiker. Ik weet niet of de GI (GL) hiervan lager is dan gewone jam en of het slim is om (room)boter op je brood te eten als je jam eet. Heb jij daar nog ideeën over? Hetzelfde verhaal voor appelstroop.
“Maar eet je datzelfde witte broodje met twee plakken kipfilet, dan heeft de kip een “remmend” effect op de opname van suiker in je bloed en zal je suikerspiegel nog wel stijgen, maar veel langzamer en geleidelijker”
Hmm, ik weet dat niet 100%. Zowel Andreas Moritz als Kris Verbugh halen aan dat de combinatie van snelle koolhydraten en dierlijke eiwitten het effect van insuline nog vergroten.
“Insulin resistance develops primarily when animal protein is consumed, and secondarily when refined sugars or starches are consumed on a regular basis. Both trigger the release of insulin from the pancreas. To remove the protein of a of regular steak, for example, from the blood and prevent blood thickening, the pancreas has to come up with the same amount of insulin required to deal with 1/2 pound of white sugar. With all that insulin moving towards the cells, they will begin to shut their doors to the insulin, and therefore also the protein, and of course glucose (sugar) and fats. Both, unused insulin and sugar can cause damage or irritation to the body, although at first, the body will try to convert sugar the sugar into fat. Eventually, though, the sugar will not even be able to leave the blood stream anymore, which is what is known as diabetis, the final stage of insulin resistance.
The liver is responsible for breaking down insulin, but when congested with biliary stones, this function becomes subdued insulin may concentrations rise and cause a drop in blood sugar, or abnormal sugar level fluctuations. ”
Er is ergens ook nog iets waar hij het heeft over de combinatie van snelle kookhydraten en dierlijke eiwitten, en waarom dat slecht is, maar ik vind dat niet meteen terug. Probleem met de testen van insuline nadat men vlees at, is dat men dit meteen meet en niet even wachtte. Schijnt komt de piek wat later, (een kwartier na het eten van het vlees, maar de piek komt er zeker).
Ik moet wel zeggen dat ik ook niet persé in de glycamische index theorie geloof. sommige vruchten, of bv gedroogde vruchten hebben een hele hoge index. Maar ik geloof absoluut in ongeraffineerde suikers. Ook al is het bv een dadel die je eet. dit is gewoon puur natuur en niet te vergelijken met geraffineerde suikers.