Hoe kun je nou aan je lijf merken of je iets tekort komt? Als je ondergewicht hebt, zul je waarschijnlijk over het algemeen te weinig energie binnen krijgen. Maar als je energie inname voldoende is en je hebt vage andere klachten, hoe weet je dan of deze misschien komen door een vitamine tekort? Vandaag deel ik het tweede deel aan symptomen die een vitamine tekort zouden kunnen aanduiden. Lees hier deel één als je deze gemist hebt.
‘s Nachts slecht zien en witte kleine ‘gezwellen’ in de ogen
Vitamine A is, zoals je misschien weet, gelinkt aan je ogen en je zicht. Een tekort aan vitamine A kan hier dan ook een negatieve invloed op hebben. In sommige gevallen is het gelinkt aan nachtblindheid. Dit komt omdat vitamine A nodig is om rodopsine aan te maken, dit is een pigment (rode kleurstof) in de lichtgevoelige cellen van je netvlies.
Wanneer een langdurig tekort niet wordt behandeld kan nachtblindheid zich verder ontwikkelen tot “xerophthalmia”, een conditie die het hoornvlies beschadigt en uiteindelijk zou kunnen leiden tot blindheid (1). Maak je niet meteen al te druk, je krijgt dit niet zomaar als je een half jaartje niet voldoende vitamine A hebt binnen gekregen, er spelen andere factoren ook een rol hierbij. Echter is het dus wel belangrijk om in ieder geval voldoende vitamine A binnen te krijgen.
Andere vroege symptomen van xerophthalmia zijn kleine witte gezwellen in de ogen (ik adviseer je dit niet te googlen ;)). Deze gezwellen kunnen verwijderd worden maar kunnen alleen volledig verdwijnen als het vitamine A tekort is aangepakt (2).
Zoals ik zei, krijg je geen vitamine A tekort door een tijdje niet genoeg binnen te hebben gehad – in ontwikkelde landen komt een daadwerkelijk vitamine A tekort zelden voor. Je kunt je eventuele zorgen omtrent je waardes natuurlijk altijd bij de huisarts laten controleren en je voeding aanpakken met vitamine A rijk voedsel om te kijken of het een positief effect heeft. Denk dan aan orgaanvlees, eieren, vis, donkere bladgroente, gele en oranje gekleurde groentes (inderdaad, wortels!) (3).
Zonder een daadwerkelijke diagnose voor een vitamine A tekort is het geen verstandig idee om uit jezelf vitamine A supplementen te slikken. Dit komt omdat vitamine A een in vet-oplosbaar vitamine is en wanneer je hier teveel van binnen krijgt kan het zicht ophopen in de vetvoorraad van je lichaam en vervolgens giftig worden.
De tegenovergestelde symptomen: een teveel aan vitamine A kan verschillen van misselijkheid, hoofdpijn, huid irritaties, gewrichtspijn, botpijn tot zelfs coma en de dood (4). Wees dus alsjeblieft voorzichtig met zomaar uit jezelf dingen bij te slikken.
Roos en schilferige huid (Seborroïsch eczeem)
Roos en seborroïsch eczeem vallen binnen dezelfde groep van huidaandoeningen die de olie productie op sommige plekken van je lichaam beïnvloeden. In beide gevallen een jeukende schilferige huid. Roos bevindt zich enkel op de hoofdhuid maar eczeem kan zich overal bevinden: van je gezicht tot je borst tot je oksel tot je lies.
Wanneer deze het vaakst voorkomen zijn: tijdens de eerste 3 maanden van het leven, tijdens de puberteit, en ‘mid-volwassenheid’. Uit onderzoek blijkt dat beide huidaandoeningen veel voorkomen. Tot 42% van baby’s en 50% van volwassenen hebben wel eens last gehad van roos of eczeem op een bepaald punt in hun leven (5)(6).
Roos en eczeem worden door vele factoren beïnvloedt. één ervan is het hebben van een voedingspatroon met weinig voedingsstoffen. Denk aan lage levels:
- Zink
- Niacine (vitamine B3)
- Riboflavine (vitamine B2)
- Pyridoxine (vitamine B6)
Een tekort aan deze vitamines en mineralen kunnen allemaal een rol spelen bij deze huidaandoeningen (7)(8)(9). De exacte link tussen een slecht voedingspatroon en deze huidaandoeningen is nog niet volledig begrepen. Maar mocht je hier wel last van hebben, probeer dan eens extra te focussen op de volgende voedingsmiddelen om te kijken of dit effect heeft:
Voeding dat rijk is aan Niacine, riboflavine, pyridoxine: volkoren granen, gevogelte, vlees, vis, eieren, zuivel, orgaanvlees, peulvruchten, groene groente, zetmeelrijke groente, noten en zaden (10)(11)(12). Zeevruchten, vlees, peulvruchten, zuivel, noten en volkoren granen zijn goede bronnen van Zink (13).
Rusteloze benen syndroom (Restless Leg Syndrome)
Ook wel bekend als Willis-Ekbom ziekte. Dit is een zenuwaandoening that een vervelend of oncomfortabel gevoel geeft in je benen met tegelijkertijd de drang om ze te bewegen (14). Dit blijkt echter twee keer zo vaak bij vrouwen voor te komen en speelt vaak pas op wanneer je probeert te relaxen of te slapen.
De exacte reden voor RBS (Rusteloze Benen Syndroom) is nog niet helemaal begrepen. Er lijkt echter wel een link te zijn tussen de symptomen van RBS en de hoeveelheid ijzer in het bloed van de desbetreffende persoon. Er zijn namelijk verschillende onderzoeken die een laag ijzergehalte linken aan verhoogde RBS symptomen. Deze symptomen komen ook vaker voor tijdens de zwangerschap – een tijd waarin het ijzergehalte in het bloed ook daalt (15)(16)(17)(18).
Regelmatig een ijzer supplement nemen helpt vaak wel bij het verminderen van de RBS syndromen, vooral bij mensen die al de diagnose voor een ijzertekort hebben gekregen. Let wel, de effecten van een supplement kunnen per persoon enorm verschillen (19)(20)(21)(22). Mijn advies is om je ijzergehalte altijd eerst met de voeding properen op te krikken, denk hierbij aan: vlees, gevogelte, vis, peulvruchten, donkere bladgroente, noten, zaden en volkoren granen (23).
Het is vooral heel handig om ijzerrijke voedingsmiddelen te combineren met vitamine C aangezien deze vitamine de ijzerabsorptie helpt in je bloed (24).
Het kan ook helpen om gietijzeren pannen te gebruiken en koffie en thee tijdens de maaltijd te vermijden om ijzer beter op te nemen. Niettemin, is het het waard om te benoemen dat onnodig ijzer supplementen slikken meer kwaad dan goed doet en zelfs de opname van andere stoffen kan verslechteren (25).
Extreem hoge ijzerlevels kan in sommige gevallen zelfs fataal zijn, dus wees je alsjeblieft bewust van deze dingen en laat alles goed checken onder de begeleiding van een professional voordat je zomaar supplementen gaat nemen (26).
Er is ook een mini beetje onderzoek dat suggereert dat een tekort aan magnesium ook een rol kan spelen bij Rusteloze benen syndroom (27).
Haaruitval
Dit komt vaker voor dan je denkt, tot wel 50% van mannen en vrouwen rapporteren dat ze last hebben van haaruitval wanneer ze 50 worden (28).
Een voedingspatroon dat rijk is aan de volgende voedingsstoffen kan helpen haaruitval tegen te gaan (29):
- IJzer: een mineraal dat betrokken is bij het maken van je DNA, waaronder ook de DNA die aanwezig is in je haarfollikels. Te weinig ijzer kan een oorzaak zijn dat haar niet meer groeit en uitvalt (30)(31)(32).
- Zink: een mineraal dat essentieel is voor de aanmaak van eiwitten en de celdeling: twee processen die nodig zijn voor de haargroei. Daarom kan haaruitval ook voorkomen wanneer er een tekort aan zink is (33)(34)(35).
- Linolzuur en alfa-linoleenzuur: deze essentiële vetzuren zijn nodig voor haargroei en het behoud van je haren (36).
- Niacine (vitamine B3): een vitamine dat nodig is voor gezond haar. Alopecia areata, een haaraandoening waarbij er vrij plotseling een gedeelte van het haar ergens op het lichaam uitvalt. Dit kan één van de symptomen zijn van een niacine tekort (37)(38).
- Biotine (vitamine B7): ook een vitamine dat, wanneer er te weinig van binnenkomt gelinkt kan worden aan haarverlies (39)(40).
Goede bronnen voor ijzer en zink:
Vlees, vis, eieren, peulvruchten, donkere bladgroente, noten, zaden en volkoren granen.
Goede bronnen voor niacine (vitamine B3):
Vlees, vis, zuivel, volkoren granen, peulvruchten, noten, zaden en donkere bladgroenten.
Goede bronnen voor linolzuur en alfa-linoleenzuur:
Donkere bladgroente, noten, volkoren granen, plantaardige oliën, walnoten, lijnzaad, chiazaad en sojanoten.
Er zijn veel supplementen op de markt die promoten dat ze de haargroei stimuleren, velen van deze supplementen bevatten een combinatie van de voedingsstoffen die hierboven zijn genoemd. Er is echter nog vrij weinig onderzoek over deze supplementen en hun werking. Het is ook de moeite waard om te melden dat het nemen van vitamines en mineralen in de vorm van supplementen wanneer er géén haarverlies of problemen met haargroei is, het haaruitval juist kan verergeren (41). Bijvoorbeeld een teveel aan selenium en vitamine A, die beide vaak worden toegevoegd aan haargroei-supplementen, zijn beide gelinkt aan haaruitval (42).
Conclusie
Zoals je ziet, is het dus om een reden dat er wordt gezegd niet zomaar allemaal dingen bij te slikken zonder het grondig te hebben gecontroleerd met een professional. Het is belangrijk om altijd te begrijpen wat je je lichaam in stopt en waarom. Het is misschien heel verleidelijk om een grote bos haar te willen hebben, of een mooie huid, of ‘just in case’ en om die reden een supplement te kopen – maar wees je altijd bewust van welke ingrediënten zo’n supplement dan bevat en check dit met een professional voordat je ineens dingen gaat bijslikken.
1 comment
Goed artikel! 💕