Verslaving kent verschillende uitingen en niet alles is altijd zichtbaar aan de buitenkant. Ook heeft niet elke verslaving dezelfde desastreuze gevolgen voor en/of je lichaam, je omgeving, je portemonnee etc. Elke verslaving is verschrikkelijk op zijn eigen manier en het is geen kwestie van hetgeen waar je aan verslaafd bent ‘iets te lekker vinden’. Er spelen hele andere dingen mee, zoals een absurde behoefte naar iets (wat voor iedereen anders is) en wat behaald lijkt te worden met het verslavende middel.
Ik zou ik niet zijn als ik geen aandacht zou besteden aan een voedselverslaving. Want het bestaat wel degelijk en daarnaast heeft het een hele, hele lastige kant. Namelijk; je moet eten om te overleven..
Een machteloos gevoel over eten
Heb je het gevoel dat je machteloos bent als het op eten aankomt? De constante gedachtes over eten en je leven plannen rondom het eten? Herken je een ‘hongergevoel’ dat compleet voorbij het fysieke gevoel van honger gaat?
Dit gezegd te hebben is het belangrijk de nuance aan te brengen omtrent mensen die daadwerkelijk plezier halen uit het denken en plannen van eetmomenten, maar de controle is er wel. Of anders gezegd: de drang is er niet.
Misschien zijn er periodes in je leven waar je dit goed onder controle hebt of had maar weet je ook dat dit beïnvloed kan worden door verschillende gebeurtenissen waaronder stressvolle periodes.
Het complexe van een eetverslaving
Zoals ik in het intro al zei is een eetverslaving bijzonder complex omdat je moet blijven eten om te overleven. Waardoor je meerder keren per dag blootgesteld wordt aan verschillende factoren van de verslaving.
Bij vele andere verslavingen is het onthouden ervan onderdeel van het herstel. Hoe langer je zonder je verslavende middel kunt leven, hoe langer je herstelproces gaande is.
Maar met eten kun je jezelf er niet van onthouden want dan ga je dood, plat gezegd. En dat maakt het bijzonder lastig om de controle erover te houden en tegelijkertijd de controle los te laten. Elke start van een maaltijd kan namelijk doorslaan in een eetbui.
Alsof je tegen een alcoholist zegt om enkel 3 glazen wijn per dag te drinken; bij elk glas kan de verslaving getriggerd worden om de hele fles op te drinken.
Professionele hulp: ALTIJD. Een eetverslaving is ECHT.
Verslaving komt niet zomaar uit de lucht vallen. Er is een stukje DNA dat je mee kunt dragen wat betreft gevoelig zijn voor verslaving. Daarnaast kan dit getriggerd worden en ‘tot leven komen’ door de omstandigheden waarin je opgroeit/leeft.
Ik ga het hier niet hebben over allerlei verschillende verslavingen en hoe je ermee om moet gaan, daar ben ik geen expert voor. Wel wil ik je wijzen op professionele hulp: ALTIJD.
Ook al denken mensen soms dat een eetverslaving iets is om als grapje te gebruiken en niet serieus te nemen. Het is wel degelijk serieus. Als het je leven beheerst en het je ontneemt van het hebben van een normaal leven, dan is professionele hulp absoluut mijn advies.
Je zult hier vaak leren waar de verslaving eventueel vandaan komt en manieren aanleren om ermee om te gaan in het dagelijks leven.
Eraan overgeven voelt makkelijker
Je overgeven aan de verslaving voelt op sommige momenten makkelijker, want dat ken je. Wat je kent is je comfortzone. En soms, als de stress teveel wordt, is het overgeven aan de verslaving hetgeen dat meer als ‘thuis’ voelt dan een copingmechanisme inzetten. Het geeft vaak directe voldoening, gevolgd door negatieve gevoelens weliswaar, maar dat directe gevoel van voldoening ligt vaak op de loer.
Het voelt goed om je aan de verslaving over te geven wanneer het leven rot voelt. Het begint soms klein, met bijvoorbeeld een koekje en slaat vervolgens door in de hele doos. Na de doos is het kwaad al geschied (zo voelt het in ieder geval) en is het dealen met het gevoel van teleurstelling over de doos koekjes én het rotleven teveel dus is het vergrijpen aan het volgende (zak chips, nieuwe doos koekjes, etc.) de manier om dat gevoel uit de weg te gaan. Je ziet het; dit is een compleet destructieve en neerwaartse spiraal.
Niet iedereen met eetbuien heeft een verslaving
De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) is een classificatiesysteem waarin internationale afspraken zijn gemaakt over welke criteria van toepassing zijn op een bepaalde psychische stoornis op basis van (nieuwe) wetenschappelijke inzichten. Het is géén diagnose-handboek. Het stellen van een diagnose gebeurt door uitgebreid en nauwkeurig psychiatrisch onderzoek volgens de daarvoor geldende richtlijnen (1).
In het DSM is “Binge Eating Disorder” een complete erkende diagnose op zichzelf ook al wordt ‘bingen’ en het hebben van eetbuien in de volksmond vaak veel te random gebruikt.
Er is een groot verschil tussen iemand die niet hele gezonde voedingskeuzes maakt en iemand die een verslaving heeft. Het is heel makkelijk voor mensen om van buitenaf te zeggen dat je gezonder moet gaan eten of betere keuzes moet maken omtrent voeding, maar dat is slechts hoe de verslaving tot uiting komt. De oorzaak ligt elders en dit is waarom een professional aan bod dient te komen. Om je onder andere te helpen achterhalen waar het vandaan komt.
In het DSM-5 staat het volgende over een ‘binge eating disorder’, het wordt als volgt gecategoriseerd:
- Binnen een bepaalde tijdsperiode (bijvoorbeeld binnen een periode van 2 uur) een hoeveelheid voedsel eten die beslist groter is dan wat de meeste mensen zouden eten in een vergelijkbare tijdsperiode onder vergelijkbare omstandigheden.
- Een gevoel van gebrek aan controle over het eten tijdens deze episode (bijv. Het gevoel dat men niet kan stoppen met eten of controle heeft over wat of hoeveel men eet). “
Schaamte
Er gaat vaak veel schaamte gepaard met een verslaving en dat kan het alleen maar lastiger maken om het onder ogen te komen. Er is al genoeg om mee te dealen laat staan dat gevoel van schaamte. Maar ik hoop dat door het bespreekbaar maken van al deze verschillende onderdelen je je realiseert dat je niet de enige bent die hiermee dealt. Er zijn heel veel mensen die hiermee dealen en als je je herkent in de onderdelen die ik vandaag heb beschreven dan moet je weten: dit is heel normaal bij een verslaving. Een professional zal dit herkennen en je kunnen helpen om je leven terug te winnen.
LIFE IS TOO SHORT
Ik blijf het altijd zeggen: het leven is te kort om te lijden onder iets dat je ontneemt van je vrijheid tot het mens zijn en er is hulp. Je kunt altijd beginnen bij je huisarts om een juiste doorverwijzing te krijgen naar een partij die gespecialiseerd is in wat jij nodig hebt.
<3
