Wanneer mensen de gezondste voedingsmiddelen op deze planeet in twijfel gaan nemen, begin ik toch wel te rollen met mijn ogen. Maar omdat ik ook graag zoveel mogelijk wetenschappelijk onderbouwde informatie deel, ga ik er vandaag een artikel over schrijven.
Want op de vraag of fruit gezond is, kan ik 90% van de keren ‘ja’ op antwoorden. Maar dit heeft volledig te maken met de context waarin je het vraagt. Ik ga verschillende contexten beschrijven met daarin een advies waardoor er eens en voor al duidelijk wordt wat fruit voor je kan betekenen, wat het wel/niet doet, en welk fruit.
Let’s go!
Waarom twijfel? Suiker?
De twijfel die bij veel mensen naar boven komt wanneer we het hebben over hoe gezond fruit is, komt door de suikers. Suikers zijn niet altijd even goed voor ons lijf, hebben we inmiddels geleerd, toch? Als we dan alleen kijken naar ‘gezonde’ voedingsmiddelen (whole foods, dus onbewerkt), dan bevat fruit de meeste suikers.
Er is genoeg onderzoek over de gevaren van toegevoegd suiker (1)(2)(3). Hieronder valt ook tafelsuiker (sucrose) en maïssiroop (high fructose corn syrup), beide bevatten 50% glucose en 50% fructose. Fructose is hetgeen waar veel horrorverhalen over rond gaan, vooral wanneer het in een grote hoeveelheid wordt geconsumeerd. Hierover later, in een ander artikel meer.
Veel mensen geloven dat ‘omdat suikers slecht zijn’ dit ook van toepassing is op fruit, aangezien het suikers bevat en inderdaad, ook fructose.
Maar, deze mensen hebben het toch echt mis. Uit onderzoeken komt naar voren dat fructose alleen schadelijk is voor je lijf wanneer het in grote hoeveelheden wordt gegeten. Het is bijna onmogelijk om deze hoeveelheid binnen te krijgen door het eten van fruit.
Fruit bevat vezels, water en..
Fruit bevat enorm veel vezels, water en ook ‘kauw weerstand’, dit betekent dat het moeite kost om fruit op te eten doordat je erop moet kauwen. Het grote voordeel hiervan is dat de fructose die aanwezig is in fruit, heel erg vertraagt je lichaam in komt en dus ook vertraagd door je lever verwerkt dient te worden. De vezels zorgen er tegelijkertijd voor dat je een verzadigd gevoel krijgt, één appel bevat gemiddeld 23 gram suiker, waarvan 13 gram fructose (4).
Vergelijk dit met een flesje cola, wat 52 gram suiker bevat en 30 gram fructose (5), komt erbij dat een glas frisdrank amper een voedingswaarde heeft (geen vezels etc.) waardoor het eigenlijk alleen maar je suikerspiegel doet stijgen en je meer cravings geeft. Dus laten we ons vooral focussen op alles wat we eten, in het gehele plaatje, in plaats van te kijken naar ‘gezonde’ voedingsmiddelen en zoeken naar wat daar mis mee is zodat we dat zogenaamd ‘niet meer hoeven te eten’ want ‘zo gezond is het ook weer niet’ – ONZIN.
Fruit is meer dan een zakje water met fructose
Hallo, laten we niet vergeten dat het bomvol vitamines, mineralen, antioxidanten en vezels zit. Vezels verlagen het slechte cholesterol in je lijf, vertragen de opname van koolhydraten waardoor je suikerspiegel geleidelijk omhoog gaat in plaats van met een piek (snoep, koek, frisdrank etc.) en er zijn meerdere onderzoeken die laten zien dat oplosbare vezels (ja, die zitten ook in fruit) helpen bij het afvallen (6)(7)(8)(9).
Uit een ander onderzoek, dat 9 (!!!!) onderzoeken met elkaar vergeleek, kwam naar voren dat het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten met 7% daalde voor elke portie fruit die men dagelijks at (10).
Uit een ander onderzoek waarbij bijna 10.000 volwassenen aan meededen, kwam naar voren dat het eten van groente en fruit geassocieerd werd met een 46% lager risico op het krijgen van diabetes bij vrouwen, maar bij mannen was er geen verschil te vinden (11).
Weer andere onderzoeken die laten zien dat het eten van groente en fruit wordt gelinkt aan een lager risico voor het krijgen van hartaanvallen en beroertes, dit zijn grote doodsoorzaken in de Westerse wereld (12)(13).
Sidenote, niet vergeten!
Nu is er een belangrijke sidenote bij de meeste van deze onderzoeken. Je kunt namelijk niet direct de link leggen tussen fruit eten en het niet krijgen van een ziekte. Het is één factor waarnaar gekeken is in de onderzoeken, de factor: fruit. En vervolgens naar het krijgen van bepaalde ziektes en aandoeningen. Het kan dus zijn dat het door het fruit komt, het is in ieder geval een factor die mee kan spelen. Maar bedenk ook, dat mensen die (groente en) fruit eten, vaker met hun gezondheid bezig zijn en waarschijnlijk over het algemeen wat bewuster en gezonder leven. Ze zullen waarschijnlijk meer sporten, er zullen waarschijnlijk minder rokers tussen zitten etc. Houd dat dus ook in gedachte.
Dat gezegd te hebben zijn er wel een paar onderzoeken die wél daadwerkelijk die link hebben gevonden: mensen die meer fruit gingen eten, verlaagden hun bloeddruk, hadden minder oxidatieve stress en hun suikerspiegel was stabieler (14)(15).
Je kunt dus wel zeggen dat fruit hartstikke goed voor je is!
Behalve..
Behalve bij mensen die bijvoorbeeld een fructose intolerantie hebben. Duh. Lijkt me logisch dat je dan geen fruit kunt verdragen. Ook kan het van persoon tot persoon verschillen hoe je maag of darmen reageren op bepaalde fruitsoorten, niet elk soort fruit ‘ligt lekker’ bij elk persoon. En ook is het natuurlijk afhankelijk van welke eetstijl je graag hanteert: als je graag een paleo(-achtig) voedingspatroon hebt, dan zit je meestal hoog in je vetten en eiwitten en laag in je koolhydraten waardoor je niet zoveel fruit per dag eet. Prima, doe wat voor jou werkt.
Fruitsappen dan?
Hoewel fruit hartstikke gezond voor je is, zoals ik zo duidelijk mogelijk heb proberen te beschrijven in dit artikel, is het eten van fruit compleet iets anders dan het drinken van fruitsap.
Laten we voorop stellen dat de meeste fruitsappen in de winkel niet gemaakt zijn van alleen het daadwerkelijke fruit, maar vaak een mengsel zijn van water, fruitconcentraat en toegevoegd suiker. Ook als je dan besluit te gaan voor fruitsap wat daadwerkelijk voor 100% van het fruit is gemaakt, krijg je niet echt de gezondheidsvoordelen mee zoals bij het eten van het fruit.
Sap is natuurlijk makkelijk weg te drinken, er gaan in een glas ontzettend veel stukken fruit om het vol te krijgen. Als je dit zou eten, ben je vrij lang bezig waardoor de suikers uit het fruit geleidelijk je lichaam inkomen. Het drinken van een glas sinaasappelsap waar 5 sinaasappels in zijn gegaan, kun je binnen 30 seconde leeg hebben waardoor je direct een hoge concentratie aan suiker binnen krijgt. Hats! Je suikerspiegel krijgt een piek.
Er is geen ‘kauw weerstand’ om dit tegen te gaan. Ik zou dus altijd zeggen: lekker blijven kauwen op dat fruit!
8 comments
War ben ik blij met dit artikel, duidelijk en helder met veel informatie over link tussen suiker en fruit. Fijn dat je hierover hebt geschreven. Dank je wel Teni!
duidelijke info! En nu ga ik naar een parkje met vriendinnen om lekker te kauwen op druiven, in de zon. dankje Teni =)
Wat een goed artikel!
Ik word ook altijd gestoord van mensen die zelfs fruit ter discussie stellen.
Met dit artikel heb je duidelijk aangetoond dat dat nergens over gaat. Top!
Weinig onderbouwd dit stukje. Uit onderzoek bleek ….. lees ik alleen maar.
Uit een ander onderzoek, dat 9 (!!!!) onderzoeken met elkaar vergeleek, kwam naar voren dat het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten met 7% daalde voor elke portie fruit die men dagelijks at.
Dit is helemaal niet te meten. Er zijn zoveel andere factoren die meespelen dat zulke onderzoeken helemaal niets zeggen en vaak verzonnen zijn.
Naast dat fruit gezond voor je is… Althans dat zegt iedereen, niemand heeft de vitamine en vezels ook daadwerkelijk met eigen ogen kunnen zien. En niemand voelt zich opeens super goed na het eten van een appel.. heb je nog het feit dat er vrachten chemicaliën worden gebruikt om jou appeltje die mode knal rode kleur te geven. Dat bananen die mooie gele kleur krijgen als ze even in de fruitschaal liggen… denk je dat dat komt omdat de banaan om mysterieuze wijze uit zichzelf geel kleurt?
We kunnen ook met zijn allen eens echt onderzoek doen, ipv alles wat op internet te lezen is klakkeloos maar over te nemen dat het wel waar moet zijn als het er zo vaak staat.
Ik ken mensen die nog nooit een stuk fruit hebben gegeten in hun leven en toch 90 zijn geworden. Je kunt er geen bal van zeggen wat wel en niet gezond is. Aan de andere kant heb ik mensen gezien die altijd gezond bezig waren, veel sporten en gezond eten en die de 50 nog niet haalde.
Ik denk dat de waarheid ergens in het midden ligt. Fruit is niet zo gezonder als iedereen beweerd maar het kan geen kwaad als je veel te deze voedingswaren wil kopen tegen belachelijk hoge prijzen.
En nog even een laatste feitje. Meeste groentes en fruit worden in andere landen geteeld. We kunnen het hier in ons landje allemaal wel goed voor elkaar hebben. Maar ons fruit komt in 95% van de gevallen uit landen waar ze de regeltjes bij lange na niet zo nauw nemen als wij. Als je echt gezonde groente en fruit wil eten dan moet je het zelf verbouwen.
Je kunt in ieder geval zeker niet vertrouwen op de biologisch sticker. Want naast de normale eieren die laatst uit de schappen gingen omdat er gif op aangetroffen werd (luizen dodend middel) werden ook de zogenaamde “biologische” eieren uit de schappen gehaald.
Wat zijn we toch allemaal lekker gezond bezig met die veel te dure middelen kopen met een biologisch stickertje!
Laat je niet gek maken. We eten altijd troep… ongeacht waar het vandaan komt. De vraag is alleen hoe druk maak je je erom.
John, als we in de tekst staat “uit onderzoek bleek” en er staat een “(1)” achter, dan dien je die aan te klikken om het onderzoek te lezen.
Het is wel degelijk onderbouwd, net zoals alles op mijn site. Als je iets verder leest begrijp je de boodschap van dit platform en niet vergeten de (1)(2)(3) etc. Aan te klikken. Gek dat ik dat nog moet uitleggen!
Fijne dag!
Helder en duidelijk artikel wat enigszins duidelijk heid schept in de fruit en suiker relatie. Niemand heeft de wijsheid in pacht John en goed dat je kritisch kijkt naar alle artikelen over gezondheid. Maar met je conclusies over de eieren en alles is troep geeft jij een mooi voorbeeld van het in stand houden van complot theorieën en twijfel zaaien. Dit terwijl je geen onderzoek van die stelling ter verantwoording van jou theorie “alles is troep” er bij levert.
Met een vriendelijke groet,
Rob Kist
John is misschien wel wat te kritisch en achterdochtig, maar aan de andere kant heb je ook veel mensen die zonder enige kennis van zaken blind achter de gezondheidsguru’s aanlopen. Op hun websites en blogs zijn alle natuurlijke producten fantastisch, en worden zelden de negatieve effecten genoemd (denk aan lijnzaad, paranoten, etc.).
Daarnaast zijn dingen als gezond en biologisch pure marketing termen geworden, waarbij het vooral gaat om geld verdienen in plaats van daadwerkelijk de beste producten naar de mensen te brengen. Daarom moeten we juist kritisch zijn en vragen durven stellen!
Fruit kan, als onderdeel van een gevarieerd voedingspatroon, zeer gezond zijn. Ik denk dat de meeste mensen dit ook wel snappen, en om het te gaan vergelijken met frisdranken e.d. is wel een beetje de bekende open deur. Gezond is altijd relatief, je kunt niet zomaar zeggen dat iets voor alle mensen op deze wereld gezond is. Zoals jij zelf al aangeeft, gaat het om de juiste context. Als “diëtist” is het ook niet erg professioneel om met de ogen beginnen te rollen voor jij die context kent. Maar goed, dit is een blog, en dan moet je blijkbaar grappig overkomen.
Voor iemand die bijvoorbeeld een koolhydraat arm dieet volgt is fruit iets wat beter weggelaten kan worden. Fruit bevat simpelweg teveel suikers, ook al is dit in de vorm van fructose wat uiteindelijk toch afgebroken wordt tot glucose. Wat je dan “mist” aan voedingsstoffen en vezels kun je makkelijk opvangen met koolhydraat arme groenten en enkele noten, en/of natuurlijk goede supplementen. Fruit is in dit geval nog steeds een gezond voedingsmiddel, het past alleen niet binnen het gewenste voedingspatroon.