Hoe vaak geniet je van een heerlijke maaltijd met je familie, een gezellig drankje met vrienden, of een uitgebreid dessert in je eentje thuis en voel je je schuldig dat je ‘teveel’ hebt gegeten? Omdat je niet voldeed aan wat jij vond dat je moest eten. Je at meer dan je ‘van plan was’. Je deed het niet goed genoeg. Je was niet perfect.

Weer niet. WEER NIET.

Het lijkt wel alsof we geobsedeerd zijn met het perfecte plaatje dat we voor onszelf hebben vastgesteld. Als een soort lat waar we aan moeten voldoen. Voor wie, vraag ik me af? Of het nu gaat om de overtollige kerst-kilo’s kwijtraken, buikvet verbranden voor de zomer of slankere dijen te krijgen voor je lievelingsjeans. Uiteindelijk komt de boodschap onbewust heel goed over; we zijn niet goed genoeg zoals we zijn.

We zijn niet goed genoeg als we wat zijn aangekomen tijdens de kerstdagen, als we een buikje hebben of als onze dijen tegen elkaar schuren tijdens het lopen. 

Mens zijn

Ik zou graag een paar stappen terug willen gaan met je, naar het feit dat je een mens bent. Dat je bestaat, ademt en leeft. De kans dat jij geboren bent is één op 400 biljoen. Besef je dat?

Als je je dan ook nog realiseert dat je een dak boven je hoofd hebt, een koelkast, een televisie, een smartphone en iets van zekerheid wat betreft inkomsten en gezondheidszorg – dan vallen er een hoop basisbehoeften weg waar jij je niet meer zorgen om hoeft te maken. Die koelkast, televisie en smartphone zijn dan nog pure luxe.

Waarom ik dit benoem is omdat ik je graag even vanuit een ander perspectief wil laten kijken naar je huidige zorgen om je lichaam, je eetpatroon, je niet perfecte dijen, armen, buikje of wat dan ook. Wat het ook is wat ervoor zorgt dat je met een schuldgevoel een maaltijd afsluit.

Dat vreselijke schuldgevoel na een maaltijd

Dat schuldgevoel na een maaltijd is naar mijn mening niets anders dan controle willen hebben en houden over jouw maatstaf van goed genoeg zijn. Jouw regels die je hebt gekoppeld aan goed genoeg zijn. Eén van die regels is;

• Matig eten, gezond eten en vooral niet teveel eten zodat je aankomt. Alles behalve aankomen. Afvallen is nog beter. 

Wanneer je dit aanhoudt, is er niets om je schuldig over te voelen, toch? Wat is schuldgevoel eigenlijk precies?

Schuldgevoel is een cognitieve of een emotionele ervaring die optreedt wanneer een persoon gelooft of zich realiseert – juist of niet – dat zij hun eigen gedragsnormen hebben geschonden of een universele morele standaard hebben geschonden en een aanzienlijke verantwoordelijkheid dragen voor die overtreding.

Nou nou nou, en dat voel je nadat je een toetje hebt besteld en opgegeten terwijl je had afgesproken met jezelf om alleen groente en kip te eten? Natuurlijk is dit wat cynisch van mij om zo op te schrijven aangezien ik jarenlang in een cyclus heb gezeten van schuldgevoelens rondom eten.

Hetgeen dat me eruit heeft gekregen had werkelijk niets te maken met eten. Het had alles te maken met het ontwerp dat ik had voor mijn eigen leven. Vergis je niet, we hebben dit ontwerp allemaal op een andere manier.

Veel hiervan is beïnvloed door de media, andermans meningen, maatschappij, cultuur, opvoeding etc. maar er is ook een stukje waar je zelf waarde aan hebt gegeven. Dat allemaal bij elkaar opgeteld is uiteindelijk hoe jij wilt dat je leven gaat zijn en wanneer dit (nog) niet zo is, voel je onrust en onvrede, misschien zelfs ongelukkig. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• Ik wil trouwen en kinderen krijgen
• Ik wil een goed huwelijk
• Ik wil een fijne familie band hebben en behouden
• Ik wil afgestudeerd zijn
• Ik wil veel vrienden hebben
• Ik wil slank zijn
• Ik wil een egale huid hebben
• Ik wil iemand zijn die zich inzet voor de wereld
• Ik wil iemand zijn die anderen inspireert voor een betere wereld
• Ik wil helpen en voldoening halen uit de hulp die anderen aannemen van mij
• Ik wil de grappigste zijn in mijn vriendengroep
• Ik wil goed gekleed zijn
• Ik wil een mooi huis hebben

Van oppervlakkig tot diepgaand, het kan werkelijk waar van alles zijn waar jij je tot aangetrokken voelt. Vergeet niet dat het allemaal oké is om te voelen, ook al durf je het misschien niet uit te spreken.

Het is oké om dingen te willen voor jezelf in dit leven het leven is er om te kunnen ervaren, hoe je dit misschien ook voor je ziet in je dromen. De enige echte vraag die ertoe doet is:

Waarom wil je wat je wilt?

Als je antwoord ook maar een beetje in de richting gaat van wat anderen gaan vinden (anderen zullen me leuker vinden, mijn moeder/vader zal trots zijn, ik zal een partner vinden, ik zal gelijk behandeld worden etc.) dan is er werk aan de winkel.

Maar echt, dan is er keihard werk aan de winkel. Je hoeft het niet alleen te doen, je kunt hulp inschakelen bij een coach of psycholoog, maar besef dat je nooit voldoening gaat vinden in je leven als de dingen die jij wilt gekoppeld zijn aan externe bevestigingen. Nooit. Het zal dan altijd een masker blijven van onzekerheid binnen in je.

Stel één van de dingen die je wilt is;

• Ik wil een waanzinnige auto hebben

De reden waarom je dit wilt is omdat je goedkeuring wilt van je vrienden of van je collega’s of als middelvinger richting de mensen die je vroeger hebben gepest of omdat je denkt dat je daarmee een partner sneller zult aantrekken. De bevestiging ligt dan extern, buiten jezelf en dan is er naar mijn mening dus werk aan de winkel op het vlak van zelfontwikkeling, zelfverzekerdheid en op emotioneel vlak.

Wil je die auto omdat je het gevoel van die auto wilt ervaren? Hoe hij rijdt, de bekleding, het geluid etc. ? Dan komt de bevestiging vanuit intern. Ik bedoel daarmee: je wilt iets in het leven ervaren, voor jezelf en niet voor een anderen.

Net als wanneer je een reis boekt naar een bepaald land omdat je die cultuur wilt ervaren, niet omdat je aan mensen kan laten zien dat je dat land hebt bezocht of dat je eventueel veel geld hebt en daardoor dus kan reizen naar dat land.

Dit is slechts een simpel voorbeeld – per persoon zijn deze vragen veel ingewikkelder te beantwoorden dan ik nu heb gedaan in dit voorbeeld.

Het is heel moeilijk om deze confrontatie met jezelf aan te gaan en je af te vragen waarom je wilt wat je wilt. Want het is makkelijker en soms zelfs verslavender om te blijven hangen in de zogenaamde motivatie naar een leven omdat je de goedkeuring wilt van anderen dan geheel onafhankelijk van andermans mening te besluiten wat het is wat JIJ wilt met het risico dat anderen daar een mening over gaan hebben – en dat die mening niet zal overeenkomen met de jouwe. 

Er is geen reden tot een schuldgevoel

Dus hoe vertaalt zich dan naar eten, lichaamsbeeld, schuldgevoel en afvallen? Nou, heel simpel; wanneer je écht eerlijk met jezelf in gesprek gaat over wat het nou is wat jij wilt in het leven – van oppervlakkig tot diepgaand – en waarom je het wilt, kom je dichterbij het begrijpen waarom je je rot kunt voelen over bepaalde dingen zoals schuldgevoelens rondom teveel eten. Heb je een voorbeeld nodig?

Misschien heb je jezelf onbewust wel overtuigd dat je alleen een partner kunt vinden als je slanker bent dan je nu bent. Of denk je dat je populairder gaat zijn en de mensen van vroeger je ineens zullen respecteren wanneer je het ‘perfecte lichaam’ zult hebben. Of ben je van mening dat die jongen/dat meisje jou wél gaat zien staan wanneer je slanker bent?

Waardoor hetgeen dat jij wilt in je leven steeds verder van je af lijkt te komen wanneer je ‘meer eet dan nodig is’ – omdat je daardoor niet slanker zult worden en dus niet die partner zult vinden, of dat respect zult krijgen etc.

In alle eerlijkheid..

Dit waren namelijk grotendeels mijn eigen overtuigingen vanuit het verleden. Als een jongen mij niet leuk vond, dan dacht ik dat wanneer ik zou afvallen hij me wel zou zien staan. Wanneer iemand onaardig deed, dacht ik dat het kwam door mijn lichaam en ik dus automatisch aardiger gevonden zou worden wanneer ik slank zou zijn. Dat de mensen van vroeger die gemeen tegen me deden me ineens zouden respecteren en leuk zou vinden als ze zouden weten dat ik nu slank zou zijn. Of dat ik eindelijk eens van een man zou horen dat ik er goed uit zag, wanneer ik slank zou zijn.

Al deze overtuigingen heb ik in de ogen moeten aankijken en moeten vernietigen. Dat is doodeng, want het is veilig om je daaraan vast te houden, omdat je lekker voor altijd het slachtoffer kan spelen wanneer het niet lukt. Je kunt altijd je gewicht of je omvang de schuld geven als iets niet lukt. Het is bijna verslavend.

En zo is het met elke andere overtuiging die je jezelf hebt wijsgemaakt over het leven die niet is gebaseerd op feiten maar op een waarneming en een geloof.

Ik deel dit omdat ik je wil laten weten dat het niets geks is om bepaalde overtuigingen te hebben (gecreëerd). Het is bijna een soort overlevingsmechanisme – we worden ouder en we leren – maar niet alles wat we leren is nog objectief. Heel veel van hetgeen dat we waarnemen is vertroebeld omdat we graag willen begrijpen waarom dingen gebeuren. We willen graag een conclusie trekken en niet in het onwetende blijven zitten. “Iemand ziet me niet staan en dat komt omdat ik dik ben, als ik slank ben zal ik populair zijn”.

Ga eens na wat jouw overtuigingen zijn

Denk er eens over na en vraag je jezelf af of deze overtuigingen je helpen of juist tegen houden in het leven. Zodra je voor jezelf op een rijtje hebt wat je wilt, onafhankelijk, en vanuit een interne motivatie en bevestiging – dan zul je steeds dichterbij je authentieke, kalme en gelukkige zelf komen.

Dit gebeurt heus niet in één dag – het is een heel proces en ik geloof oprecht dat het beantwoorden van deze vragen je een hoop inzicht zullen geven over jezelf.