Ja, het leven is te kort om emotioneel ongezond te zijn. Je emoties zullen dan namelijk overheersend zijn, opstapelend, onredelijk en vooral; niet meer goed te praten wanneer je ze richting een ander hebt ‘gebruikt’. Emotioneel ongezond zijn betekent dat je de wereld gebruikt als boksbal van je eigen frustraties en dat kan nooit goed uitpakken op lang termijn voor een fijn en volwaardig leven.

Om te beginnen is het belangrijk om te zeggen dat emotionele gezondheid niet hetzelfde is als mentale gezondheid, hoewel deze termen vaak door elkaar worden gebruikt. Je mentale gezondheid is meer het overkoepelende geheel en kan zich uiten in stoornissen, psychische problemen, angsten en meer.

Emotioneel gezond zijn focust zich op het ‘in tune’ zijn met je emoties, je kwetsbaarheid en je authenticiteit. Maar daarnaast ook een fundamenteel sterk gevoel hebben van weerbaarheid, zelfbewustzijn en een algemeen gevoel van content zijn met jezelf.

Emotioneel gezond zijn wil niet zeggen dat je altijd maar blij bent en nooit negatieve gedachtes kent. Het gaat om het beschikken van de vaardigheden om de ups en downs van het leven te kunnen managen. Simpel gezegd:

Weten dat je na elke klap weer kunt en zult opstaan.

Dit is hoe emotionele gezondheid eruit ziet in actie:

1. Verontrustende emoties opmerken wanneer ze opkomen

Dit maakt het mogelijk voor je om de emoties te verwerken op een gezonde manier omdat je weet wanneer ze opkomen en ook weet te herleiden naar waar ze vandaan komen. Iemand die deze vaardigheid niet beschikt zal afreageren op de omgeving en op mensen/dingen die er niets mee te maken hebben.

Mensen die emotioneel gezond zijn zullen realiseren dat ze iemand moeten confronteren met bepaald gedrag in plaats van de ander als boksbal te gebruiken voor hun eigen woede/pijn. Je grenzen aangeven valt ook onder emotioneel gezond zijn.

2. Oordeel gedrag richting jezelf opmerken

Velen van ons hebben een kritische stem in ons eigen hoofd en wanneer je eindelijk begrijpt of voelt dat die stem niet is wie jij bent, kun je ervoor kiezen (of ernaar werken) om het als kans te zien voor zelfliefde en compassie.

Bijvoorbeeld, wanneer je opmerkt dat je negatief aan het praten bent over jezelf in je hoofd, kun je de vragen stellen;

• Als mijn kind, partner of beste vriend/vriendin zo tegen me zou praten, zou ik dan reageren?
• Waarom vind ik het zo lastig om mijzelf dezelfde liefde te geven als de liefde die ik aan anderen geef?

3. Nieuwsgierigheid

Emotionele gezondheid bloeit bij nieuwsgierigheid over je eigen gedachtes, gedragingen en gevoelens. Omdat er bij nieuwsgierigheid geen oordeel ligt maar juist een open gesprek. Je kunt op zoek gaan naar de reden waarom deze gevoelens opkomen en proberen te begrijpen waar je aan dient te werken.

Het is belangrijk om jezelf de vraag te kunnen stellen: “Waarom reageer ik op deze manier?” of “Is er iets in mijn verleden gebeurt waardoor ik zo sterk reageer op X?”

Waarom is het belangrijk?

Werken aan je emotionele gezondheid is absoluut onderdeel van je algehele gezondheid wat bijdraagt aan je levenskwaliteit. Eraan werken kan de volgende voordelen met zich meebrengen:

• Weerbaarheid tegen stress: Uit onderzoek blijkt dat emotionele stress je kwetsbaarder maakt voor fysieke ziektes doordat het impact heeft op je immuunsysteem (1).
• Diepere relaties: Wanneer je de vaardigheden beschikt om je emoties te managen, is het makkelijker voor je om een band te creëeren met een ander omdat je je kwetsbaarheid kunt tonen en kunt reageren met empathie en compassie. Uitbarstingen veranderen dan in constructieve gesprekken waar je weet uit te spreken wat je nodig hebt, wat je verwacht en waar je zelf in zou kunnen verbeteren. Dat is een leven van verschil!
• Meer zelfvertrouwen: Je gedachtes, je gevoelens en je ervaringen hebben invloed op hoe je je voelt over jezelf. Een goede emotionele gezondheid helpt je om het beste te zien in jezelf, ongeacht de uitdagingen.
• Meer energie: Het hebben van een positieve blik op de wereld zorgt voor meer energie en helpt je om helderder te zijn en beter te focussen. Daar waar een slechtere emotionele gezondheid er juist voor zorgt dat je energie wordt opgezogen door onopgeloste ruzies, emoties, woede, zorgen, stress, paniek en verdriet. Dit kan je ontzettend uitputten.

Hoe kun je werken aan je emotionele gezondheid?

Werken aan je emotionele gezondheid is meer een proces dan een einddoel als je het mij vraagt. De kans is groot dat je al dingen doet die je emotionele gezondheid versterken. Voor je de tips gaat lezen is het belangrijk om te weten dat emotioneel gezond zijn niet betekent dat je altijd goedgehumeurd bent. Het gaat erom dat je de tools en vaardigheden hebt en kent om om te gaan met goede dagen, slechte dagen en alles ertussenin.

1. Emotionele regulatie

Emoties kunnen soms overheersend zijn. Maar wanneer je manieren aanleert die niet zorgen dat het overheersend is kun je jezelf verwoorden uit intentie in plaats van regelrechte reactie. Hoe je dit kunt trainen is onder andere met:

• Meditatie
• Schrijven in een dagboek
• Luisteren naar muziek
• Praten met een coach of psycholoog

2. Sporten

Als de stress in je leven overweldigend is, is sporten vaak hetgeen waar we écht geen zin in hebben. Maar juist nodig hebben. Een korte wandeling van 10-15 minuten kan er al voor zorgen dat er wat stress in je lichaam wordt ‘opgelost’. Dit komt omdat we bij stress een natuurlijke respons krijgen: fight or flight. Vechten of vluchten. Er komt energie vrij in ons lichaam om één van de twee te doen.

Als deze energie niet wordt verbruikt, zet het zich vast in je lichaam waardoor je bijvoorbeeld rugklachten, nekklachten, darmklachten, hoofdpijn en andere ‘vage klachten’ kunt krijgen. Allemaal door de stress. Bewegen zorgt ervoor dat die energie wordt ‘opgemaakt’ als het ware, waarna je lichaam weer kan ontspannen.

3. Wees mindful

Er komt steeds meer onderzoek uit over de link tussen mindfulness en minder ‘reactieve emoties’ waardoor onder andere relaties sterker en beter worden (2). Mindfulness kan zo simpel zijn als het focussen op één ding tegelijk. Maar denk ook aan een social media detox nemen of het huis opruimen etc.

Het idee is om consistent te zijn met je mindfulness oefeningen en elke dag een paar minuten te besteden om aandachtig iets te doen. Niet denken aan morgen, niet denken aan gister, maar even nu met hetgeen wat je aan het doen bent. Toevallig is dat voor iedereen precies op dit moment: het lezen van deze tekst, deze letters en woorden.