Als je een beetje etiketten van voedingsmiddelen checkt, dan ben je het vast wel eens tegen gekomen: maltodextrine. Misschien heb je je ook wel afgevraagd wat het is en of het nodig is dat het in het product zit.

Wat het doet, waarom het in producten zit en of het gezond is? Dat laat ik je vandaag weten. Natuurlijk, mét wetenschappelijk onderzoek. 

Wat is maltodextrine?

Maltodextrine is een koolhydraat dat afkomstig is van zetmeel. Dit kan van aardappelzetmeel komen, maar ook van rijst, tarwe of maïs. Het zetmeel gaat door een proces van gedeeltelijke hydrolyse waar water en enzymen toegevoegd worden om het zetmeel deels te verteren. Vervolgens wordt het gezuiverd en gedroogd zodat het uiteindelijk een fijn wit poeder is met een neutraal tot een licht zoete smaak (1).

Maltodextrine wordt toegevoegd in vele bewerkte voedingsmiddelen om meer volume te creëeren, een betere textuur en een langere houdbaarheid. Waar het vaak in voorkomt:

• Snoep
• Yoghurt met een laag vetgehalte (denk aan Griekse yoghurt met 0% vet)
• Babyvoeding
• Salade dressings
• Zoetjes
• Sportdranken

Maar ook cosmetica en wasmiddelen. Niet te verwarren met ‘resistant maltodextrin’ dat een kunstmatig oplosbaar vezel is, dat is niet waar dit artikel over gaat. Dit artikel gaat over de toegevoegde stof in vele voedingsmiddelen; maltodextrine.

Waarom wordt het gebruikt?

Eigenlijk heel simpel (vanuit de producent zijn perspectief dan): het is goedkoop, het ‘verbetert’ de textuur, het verlengt de houdbaarheid. Dat zegt dus niets over hoe gezond het is, wat vaak ook niet op de prioriteitenlijst van producenten staat.

Om nog specifieker te zijn over hetgeen waar maltodextrine ‘goed’ voor is:

• Vulmiddel: het geeft volume aan producten zonder de smaak aan te tasten.
• Dikker maken: hetzelfde idee als bij de vuller, denk aan een dikke yoghurt die niet dik is vanwege het vet en dus een laag vetgehalte heeft. Grote kans dat daar maltodextrine voor is gebruikt. Maar denk ook aan sausjes, dressing en bijvoorbeeld jelly pudding.
• Beter mondgevoel: het wordt aan sommige biersoorten toegevoegd om er meer ‘body’ en gladheid te krijgen zonder dat de smaak daarop achteruit gaat en zonder dat er andere ingrediënten aan toegevoegd hoeven te worden zoals alcohol en gist.
• Bindingsmiddel: zodat het geheel bij elkaar blijft ‘plakken’. Bijvoorbeeld bij tabletten en pillen.
• Conserverend middel: het verlengt de houdbaarheid van producten, vooral die van babyvoeding. Ook lost het makkelijk op zonder dat het klonterig wordt.
• Gladde textuur: het wordt bijvoorbeeld in lotions en crèmes toegevoegd om de textuur glad te krijgen.

Zoals je ziet, wordt het voor veel verschillende doeleinden gebruikt en aangezien het ook nog eens goedkoop is, maakt dat het nóg aantrekkelijker om te gebruiken voor producenten.

Goed voor sporters? Gezond?

Gezond en ongezond zijn beide termen die altijd afhankelijk zijn van de context waarin je iets plaatst. Het is bijna nooit te zeggen dat iets gezond is voor iedere persoon op deze aarde in elke situatie. Daarom schets ik graag een situatie bij dit soort vraagstukken zodat je weet wanneer een voedingsmiddel/product eventueel goed of minder goed kan zijn voor je.

In dit geval zijn er onderzoeken die hebben gekeken naar hoe atleten presteren bij een inname van maltodextrine. De gedachte hierachter is dat maltodextrine makkelijk verteerd en opgenomen kan worden door het lichaam, dus handig kan zijn voor sporters en atleten:

Conclusion. Maltodextrin was found to enhance athletic performance during MTB competition, showing that it can play an important role in supplementation strategies for these competitors. (2).

Conclusion: Carbohydrate supplements with an appropriate composition and administration regimen can have large benefits on endurance performance. (dit zegt nies over maltodextrine specifiek) (3).

Conclusion: To maximize the rate of muscle glycogen storage during short-term recovery, it is important to consume a carbohydrate supplement as soon after exercise as possible. (ook hier wordt niets gezegd over maltodextrine)(4).

Carbohydrate-rich foods with a moderate to high glycaemic index provide a readily available source of carbohydrate for muscle glycogen synthesis, and should be the major carbohydrate choices in recovery meals (5).

Subsequently, Staples et al [53] reported that after lower-body resistance exercise (leg extensions), the increase in post-exercise muscle protein balance from ingesting 25 g whey isolate was not improved by an additional 50 g maltodextrin during a 3-hour recovery period. For the goal of maximizing rates of muscle gain, these findings support the broader objective of meeting total daily carbohydrate need instead of specifically timing its constituent doses.(6). (dit ging in op de timing van koolhydraten)

In ieder geval wordt het duidelijk dat het eten van koolhydraten voor het sporten goed is voor het prestatievermogen (al zegt het laatste onderzoek dat het gaat om het geheel per dag en niet per se vóór het sporten). Maltodextrine zou daarvoor ingezet kunnen worden. Om nog wel specifiek in te gaan op maltodextrine en sport:

Dit onderzoek (7) keek naar een placebo vs. een maltodextrine supplement bij wielrenners. Daar kwam uit dat de wielrenners die maltodextrine hadden gekregen gemiddeld 26 seconde sneller waren dan de wielrenners die het placebo hadden gekregen. Maltodextrine kan ook bij andere sporten ingezet worden waarbij je glycogeen voorraad aangesproken wordt, het helpt dan bij het aanvullen van glycogeen tijdens het sporten, dat is dus extra positief (8)(9)(10).

Geen voedingswaarde? Ongezond?

Hoe handig het ook kan zijn voor sporters, als je kijkt naar de voedingswaarde dan is deze behoorlijk laag. Maar echt, be-hoor-lijk-laag. Een theelepel maltodextrine is vergelijkbaar met tafelsuiker: 12 calorieën, 3,8 gram koolhydraten en bijna geen vitamines of mineralen. Zetmeelproducten bevatten sowieso al een vrij lage voedingswaarde, maar door de bewerking die nodig is om er maltodextrine van te maken, wordt de voedingswaarde nóg lager.

Dus voor een sporter kan het handig zijn, net als een snelle shot suiker voor het presteren. Maar voor de gemiddelde persoon voegt het niets toe aan de gezondheid. Sterker nog, het kan juist bijdragen aan een toename van gewicht wanneer je het teveel binnen krijgt zonder dat je er voldoende bij beweegt/sport. Het zijn simpelweg lege calorieën.

Komt er ook nog bij dat de meeste producten waar maltodextrine in zit al enorm bewerkt zijn waardoor deze producten zonder maltodextrine al amper een voedingswaarde hebben, dus het is in dit geval vaak een lose-lose situatie (11).

De glycemische index van maltodextrine is ook extreem hoog (wat dit betekent lees je hier en hier). Een hoge glycemische index ligt boven de 70, maltodextrine ligt tussen de 85 en 135!

Atleten kunnen hier goed mee overweg omdat ze in één keer een boost aan energie beschikbaar moeten hebben in hun lijf om te presteren waardoor de suikers goed opgenomen en verbrand worden (12).

Voor een niet-sporter geeft dit alleen maar een super hoge suikerspiegel en dat is niet goed voor de gezondheid, het kan leiden tot diabetes type 2 maar ook hart- en vaatziekten (13)(14)(15).

Slecht voor je darmbacteriën

Meerdere onderzoeken (op dieren zowel als mensen) laten zien dat wanneer er veel maltodextrine voorkomt in de voeding,  dit de compositie van de darmbacteriën (darmflora) kan veranderen wat er vervolgens weer toe kan leiden dat er meer ontstekingen en ziektes plaatsvinden (16)(17)(18)(19).

Uit één onderzoek kwam naar voren dat toen de darmcellen van mensen werden blootgesteld aan veel maltodextrine uit de voeding (bekijk het onderzoek voor details), dit ervoor zorgde dat de bacterie E.coli groeide en de darmflora negatief aantastte (20).

 

 

 

 

 

Conclusie

Het komt erop neer dat maltodextrine in de vorm van ‘suiker’ voor het sporten prima kan werken, maar daar kun je ook andere ‘natuurlijkere’ vormen van suiker voor gebruiken (zoals druivensuiker). In andere gevallen doet maltodextrine eigenlijk niet veel goeds voor ons lijf. Het vult letterlijk producten op, maar het voegt niets toe, helaas. Ben je benieuwd waar het zoal in zit? Ik heb wat foto’s van producten toegevoegd aan dit artikel zodat je een beeld hebt bij de producten!