Heb je je wel eens afgevraagd hoeveel je ‘zou moeten’ wegen met jouw lengte? Je bent niet de enige.

En hoewel het internet vol staat met allemaal grafieken en formules lijkt er nergens echt rekening gehouden te worden met een ‘gezond verstand’, want waarom zou je afgaan op wat jij vindt en voelt? Of jij lekker in je vel zit? Tja.

Vandaag zal ik zo duidelijk mogelijk proberen uit te leggen op welke verschillende manieren je kunt ‘checken’ of je een gezond gewicht hebt met jouw lengte en alle disclaimers die eromheen hangen óók meegeven – zodat je na het lezen van dit artikel echt wijzer bent geworden, in plaats van nerveuzer door de cijfers. 

FEIT: Er is geen perfecte formule

Of je wilt of niet, er is gewoon geen perfecte formule die kan berekenen wat jouw ideale gewicht is. Sterker nog, er zijn genoeg mensen met dezelfde lengte met allemaal een ander gewicht, die kerngezond zijn. Er zijn zoveel vormen en maten, wat gezond is voor jou hoeft niet gezond te zijn voor de ander en andersom.

Ik begin maar met het belangrijkste uit dit hele artikel: Het aanleren van gezonde gewoontes zowel met voeding en sport als met je mindset (zelfliefde, positief lichaamsbeeld) zullen je gezonder en gelukkiger door het leven trekken dan een getal op de weegschaal.

DROP THE MIC.

Eigenlijk zou het artikel hier al moeten stoppen, maar ik snap dat je misschien wat cijfers wilt om een algeheel beeld te krijgen. En nogmaals: Geen enkel cijfer is perfect.

BMI

Hier heb je vast van gehoord en er is een reden waarom ik ermee begin. Dit is de meest simpele manier om een idee te krijgen waar je zit met je gewicht. Een idee. Dit is voor talloze mensen een goede schatting maar voor een enkeling totaal niet. Je kunt het zo zien: bij BMI wordt er geen rekening gehouden dat je een mens bent, er wordt letterlijk gekeken naar hoeveel ruimte je in beslag neemt met je lengte en hoeveel omvang (massa) je zou moeten hebben qua gewicht.

Wat dat gewicht is, wordt niet naar gekeken. Enkel en alleen de ruimte en massa. Dat gewicht kan vet zijn, maar ook spier – twee totaal verschillende dingen die een totaal andere gezondheid met zich meebrengen. 

De categorieën die zijn opgesteld voor BMI zijn als volgt:

<19: ondergewicht
19 tot 24: normaal
25 tot 29: overgewicht
30 tot 39: obees
40 of hoger: extreme (morbide) obesitas

Als je geen bodybuilder bent (dus veel massa in de vorm van spier met je meedraagt) dan kan een hoog BMI gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, waaronder:

• Hartziekte
• Hoge bloeddruk
• Hoog cholesterol
• Galstenen
• Diabetes type 2
• Ademhalingsproblemen
• Bepaalde soorten kanker

Je kunt op deze site je BMI uitrekenen.

Problemen met BMI

Het belangrijkste nadeel om wel in je achterhoofd te houden wat betreft BMI is dat het maar één ding vertelt en het gestandaardiseerde nummers zijn binnen een bepaald bereik. BMI vertelt niet het hele verhaal, bijvoorbeeld spiermassa en vetmassa – best wel belangrijke factoren als het gaat om een gezond gewicht maar ook om je gezondheid zelf.

Oudere volwassenen hebben de neiging om spieren en botten te verliezen, dus waarschijnlijk bestaat een groter deel van hun lichaamsgewicht uit vet. Jongere mensen en fanatieke sporters kunnen vervolgens weer meer wegen door meer spiermassa en een hogere botdichtheid. Alleen al met deze paar aspecten houdt het BMI geen rekening.

Laat staan als je een bodybuilder bent, dan kom je in de categorie overgewicht of obees, terwijl je massa voornamelijk uit spier bestaat.

Taille – Heup Ratio

Als we iets verder kijken dan het lichaamsgewicht, dan komen we al gauw tot de conclusie dat je lichaamssamenstelling belangrijker is dan een gewicht. Wáár je vet opslaat kan een grote invloed hebben op je algehele gezondheid. Mensen met meer vet rond hun taille hebben een verhoogd risico op gezondheidsproblemen in vergelijking met mensen met dezelfde hoeveelheid vet, maar dan op hun heupen. Je kunt dus beter een peer zijn dan een appel in dit geval 😉

Het kan dus een beter idee zijn om meerder aspecten van het meten aan te pakken als het op je gezondheid aan komt, je taille-heup ratio bijvoorbeeld. Ideaal zou zijn als je taille een smallere omtrek heeft dan je heupen, hoe groter het ratio – hoe hoger je risico op gezondheidsproblemen.

De taille-heup ratio wordt ook wel WHR (waist hip ratio) genoemd. Een WHR boven de 0,90 voor mannen en 0,85 voor vrouwen wordt gezien als obees volgens de WHO (World Health Organization).

Uit onderzoek blijkt dat de WHR een belangrijkere indicator is voor de gezondheid dan het BMI, daar was de conclusie dat mannen met een gezond BMI die veel meer vet rond hun buik met zich meedroegen meer gezondheidsproblemen hadden – terwijl ze een normaal en ‘gezond’ BMI hadden (1).

Let wel, voor kinderen, zwangere vrouwen en mensen die wat korter zijn dan gemiddeld is de WHR niet een goed meetmiddel.

Lichaamsvetpercentage

Daar waar het eigenlijk vaak om draait wanneer mensen op de weegschaal staan is slechts één ding: het vet. En dat is ook precies een goed meetmiddel zonder teveel haken en ogen zoals bij de andere meetmiddelen. Er zijn verschillende manieren waarop je dit kunt doen maar je kunt dit het beste bij een diëtist of huisarts laten checken. Je denkt misschien dat een vetpercentage weegschaal accuraat is, dat is ergens wel zo – maar wist je dat de methode met de ‘knijpers’ (de huidplooimeting) het meest secuur is? Hiermee wordt er met een soort knijper je onderhuids vet vastgepakt (doet geen pijn) op bepaalde plekken – deze getallen worden in een formule gegooid en je vetpercentage komt eruit rollen.

Een vetpercentage weegschaal kan wat kleine haken en ogen hebben als je bijvoorbeeld koffie of alcohol hebt gedronken of als het er één is waar je alleen op staat en met je handen niets vast pakt.

Onthoud dat onderhuids vet niet iets is waar je veel zorgen om hoeft te maken, vet dat rondom je organen zit (dus je middelomtrek) is het gevaarlijkste soort vet.

Het is allemaal niet perfect

Er is geen perfecte manier om je ideale gewicht te ‘meten’. Het heeft namelijk met talloze factoren te maken en je kunt hopelijk in de buurt komen door de bovenstaande allemaal eens uit te proberen. Ik zou als advies meegeven om naast alle meetmanieren je visceraal vet (vet rondom de organen) te laten controleren bij de huisarts om te weten of je je leefstijl dient te veranderen voor een betere gezondheid of niet.

En onthoud, wanneer je een gezonde leefstijl erop na houdt, zal je lichaam ‘settelen’ op een gewicht dat het beste voor jou is. Of je jezelf leuk vindt met dat gewicht is iets anders – maar als je gezond eet en gezond leeft – dan kan het heel goed zijn dat je gewicht zich rond een bepaald getal stabiliseert.