Zoutlampen en dan vooral de “Himalayan salt lamps” worden de laatste tijd overal gepromoot voor hun helende werking. Naast het feit dat ze decoratief gebruikt kunnen worden, geloven sommige mensen ook dat ze gezondheidsvoordelen met zich mee kunnen brengen zoals het verminderen van allergieën, je humeur een boost geven en het helpen bij je slaap.
Maar, wat hiervan is waar? Als in: wetenschappelijk onderbouwd en wat is enkel zweverig?
Waarom gebruiken mensen een Himalaya Natuursteen Zoutlamp
Laten we de correcte volledige naam gebruiken, mocht je na dit artikelen willen Googlen naar één zo’n lamp. Een Himalaya natuursteen zoutlamp is gemaakt door een lampje te plaatsen in een brok Himalaya zout. De lamp krijgt zo een cool effect, alsof de steen licht geeft.
De originele Himalaya zoutlamp is gemaakt van zout dat afkomstig is vanuit de zoutmijn Khewra in Pakistan (genaamd: Khewra Salt Mine). Er wordt gezegd dat zout vanuit deze plek miljoenen jaren oud is en ook al is het soortgelijk aan ‘normaal tafelzout’, hebben de mineralen uit dit zout een roze kleur. Veel mensen vinden zo’n lamp vooral leuk vanwege de kleur en de sfeer die het in een kamer brengt, anderen ervaren dat het hun gezondheid bevordert.
Is het gezondheidsbevorderend?
Dat is de grote vraag inderdaad. Er wordt beweerd dat de zoutlampen natuurlijke ioniseerders zijn, in gewone mensentaal betekent dit dat ze ongeladen moleculen en atomen geladen maken. Een ion is een geladen ‘deeltje’ omdat hij niet in balans is met de protonen en elektronen. Een simpel voorbeeld wat je misschien helpt om er een beeld bij te krijgen:
Tafelzout dat we eten heeft ook wel de scheikundige naam: NaCl – NatriumChloride
Natrium is een atoom, Chloride is ook een atoom. Natrium heeft ongelijke protonen en elektronen waardoor het Na+ is (een plusje). Chloride is Cl- (minnetje). Ze blijven aan elkaar plakken doordat hun plus en min, net als een magneetje, ze worden gekoppeld en dan krijg je NaCl.
Bij ionisatie worden deze deeltjes losgekoppeld van elkaar waardoor je weer Na+ en Cl- krijgt, er wordt dus beweerd dat de zoutlamp ioniserend werkt en deeltjes ‘losmaakt’. Let wel, de bewering is dat de lamp bepaalde moleculen ioniseert, niet alles – anders zou onze hele wereld om ons heen instorten, haha.
Protonen en elektronen zitten natuurlijkerwijs in onze atmosfeer, bijvoorbeeld bij watervallen, golven, stormen, natuurlijke radioactiviteit en warmte, dit zijn allemaal ‘lucht ionen’ (1), je voelt en ademt daar ook een andere lucht. Ditzelfde kan ook nagemaakt worden door producten die ioniseren – denk aan föhns, stijltangen of bepaalde airco’s met ioniserende eigenschappen.
Er wordt gesuggereerd dat Himalaya-zoutlampen ionen kunnen produceren door waterdeeltjes aan te trekken die als een zoutoplossing verdampen wanneer ze door de lamp worden verwarmd, waarbij ze voornamelijk negatieve (minnetjes) ionen vormen (2). Het is dus niet per se heel zweverig maar vooral heel scheikundig.
Of de hoeveelheid geproduceerde ionen überhaupt nuttig zijn voor onze gezondheid is maar de vraag.
Wat zou dit moeten doen met de gezondheid?
Er zijn drie grote uitspraken over deze Himalaya natuursteen zoutlampen, de eerste is;
Ze bevorderen de kwaliteit van de lucht
De lampen worden ‘gemarket’ met beweringen dat ze goed kunnen zijn voor mensen met allergieën, astma en ziekten die de ademhalingsfunctie beïnvloeden zoals cystic fibrosis (taaislijmziekte). Er is echter op dit moment geen wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van zo’n lamp bepaalde pathogenen (ziekteverwekkers) uit de lucht kan halen en de zuurstofkwaliteit van je huis kan bevorderen. Jammer maar helaas.
De bewering dat ze goed zijn voor mensen met ademhalingsaandoeningen kan deels gebaseerd zijn op de oeroude praktijk van halotherapie (zouttherapie).
In deze therapie zouden mensen met chronische aandoeningen aan de luchtwegen baat hebben bij tijd doorbrengen in zoutgrotten vanwege de aanwezigheid van zout in de lucht. Toch is er weinig bewijs hierover en het is niet duidelijk of het veilig én effectief is voor mensen met aandoeningen aan de luchtwegen (3).
Verder is nog niet aangetoond dat producten (en dus ook lampen) die ioniserend werken gunstig kunnen zijn voor mensen met astma of andere ademhalingsproblemen (4)(5)(6).
Een beter humeur
Een andere uitspraak is dat de lampen je humeur kunnen verbeteren – of er zelfs een boost aan kunnen geven. Uit enkele onderzoeken is aangetoond dat de blootstelling aan hoge niveaus van negatieve ionen in de lucht de serotonine (geluksstofje) levels lichtelijk kan verhogen (1). Echter blijven de resultaten wisselend, de ene keer lijkt er geen effect (7) de andere keer weer wel (8).
Deze onderzoeken werden allemaal gedaan in een omgeving waarin mensen blootgesteld werden aan hoge levels van negatieve ionen, een zoutlamp zal het nooit voor elkaar krijgen om zulke levels te produceren.
Beter slapen
Een uitspraak waar nog niet echt onderzoek naar is gedaan; of je beter gaat slapen door een zoutlamp. Dit heeft voornamelijk te maken met de eerste stap die nog goed onderzocht moet worden; hoeveel ionisatie vindt er daadwerkelijk plaats in de lucht bij zo’n lamp en heeft dit effect op de mens. Pas wanneer dit duidelijk is, kan gekeken worden naar het effect op dingen als de relaxatie en slaap.
Het is natuurlijk mogelijk dat het schemerige licht van zo’n lamp je slaperigheid tegen het einde van de dag kan bevorderen als je de lamp gebruikt ter vervanging van een andere felle lamp. Dit heeft te maken met het felle licht dat in eerste instantie de productie van je slaaphormonen verminderd (9)(10). Dit is verder niet specifiek met zoutlampen onderzocht.
Conclusie
Los van alle wel of niet bewezen claims zien de lampen er gaaf uit, geven een fijne sfeer/ambiance en helpen je misschien wel bij het slapen doordat ze een schemerig licht geven. Er is verder (nog) geen bewijs in hoeverre ze effectief zijn voor de gezondheid.
Wat vind jij van zo’n lamp? Heb je er ervaring mee?
4 comments
Ik heb geen ervaring met zoutlamp, eerlijk gezegd lees is voor het eerst dat zo’n lamp bestaat! maar ik vind hem gaaf! Het licht, de form en dat het uit natuur komt geeft mij een warm gevoel. Ik zal ene willen aanschaffen! 😉
Leuk artikel Teni! Eerlijk gezegd vind ik ze oerlelijk, maar thuis denken ze daar anders over😊😘
Ik heb er al een paar jaar 1 staan, ooit tegen gekomen in een kringloop. Ik vind het mooi warm en prettig licht geven. Of hij de lucht veranderd? Eigenlijk geen idee en hij staat niet in mijn slaapkamer, dus effect op mijn nachtrust heeft hij ook niet, ik slaap liefst zo donker mogelijk trouwens. Effect op mijn gezondheid? Ook dat weet ik niet, iets waar je van geniet is altijd goed voor je denk ik.
Ik heb er een in mijn slaapkamer. Ik vind het erg prettig omdat ik met een lampje aan slaap. Dit is veeeel zachter licht dan een ‘gewone’ lamp.