Het maakt niet uit waar je op de wereld bent, grote kans dat je er een kopje koffie kunt drinken. Het is ook niet voor niets één van de populairste drankjes ter wereld. Vandaag duik ik in de wereld van koffie en het effect ervan op je gewicht – want, wat weten we daar eigenlijk over?
Een kopje zwarte koffie is zo goed als “calorieloos” (misschien 2 kcal) per kopje – dus je zou kunnen zeggen dat het geen effect zal hebben op je gewicht, ook al drink je 15 kopjes per dag, wat maken die 30 kcal dan uit? Nou, daar valt wel wat meer over te zeggen!
Koffie bevat bijna geen calorieën
Zoals ik zei, een kopje koffie – wel zwart – bevat bijna geen calorieën en wanneer je probeert minder calorieën binnen te krijgen dan je verbrandt, omdat je bijvoorbeeld wilt afvallen, dan kan koffie af en toe héél goed helpen. Doordat het je een boost aan energie geeft en je honger een beetje kan stillen.
Je zou het ook kunnen zien als een calorierijk drankje vervangen door een kopje koffie, dan helpt het natuurlijk ook bij het afvallen. Al zou ik eerder adviseren om een calorierijk drankje te vervangen met water, hoe saai je dat ook vindt. Koffie zonder doel drinken kan naar mijn mening gemakkelijk oplopen naar een niet zo’n gezonde hoeveelheid cafeïne in je lijf.
Cafeïne boost waarschijnlijk je stofwisseling
Cafeïne is een natuurlijke stimulans dat voorkomt in koffie, thee maar ook frisdrank. Per glas of kopje van koffie, thee of frisdrank krijg je bij koffie de meeste hoeveelheid cafeïne binnen. Eén kopje levert gemiddeld 95mg cafeïne. De hoeveelheid cafeïne varieert van de soort boon, hoe het is geroosterd en klaargemaakt (1).
Uit onderzoek blijkt dat cafeïne de BMR (ruststofwisseling) met 3 tot 11% kan verhogen (2)(3). Het interessantste van allemaal is dat het de verhoogde stofwisseling voornamelijk de vetverbranding aanspreekt (4). Dat klinkt dus als een echt wondermiddel – dat is ook de reden waarom cafeïne vaak in afvalsupplementen wordt gebruikt.
Echter blijkt ook uit de onderzoeken dat dit enorme effect niet te zien is bij mensen met obesitas. Uit dit onderzoek bleek dat bij 29% van de ‘slanke’ mensen de cafeïne hun vetverbranding verhoogde en dit bij slechts 10% van de mensen met obesitas gebeurde (5).
Let wel, er zijn hele hoge doseringen nodig om alleen maar op koffie te willen afvallen, dus haal het uit je hoofd alsjeblieft. De cafeïne zal je meer kwaad doen in die hoeveelheid dan goed. Het kan natuurlijk een extra hulpmiddel zijn, naast alle andere dingen die je doet – maar enkel op cafeïne bouwen om af te vallen raad ik je absoluut af.
Cafeïne vermindert waarschijnlijk je eetlust
Je eetlust wordt gecontroleerd door verschillende factoren, waaronder;
- de voedingsstoffen van je maaltijden
- je hormonen
- hoeveel je beweegt
- etc.
Het drinken van koffie kan de levels van het hormoon ghreline, verlagen (5). Dit hormoon noemen we ook wel het ‘honger hormoon”. Wanneer deze minder in het bloed aanwezig is, is het dus ook logisch dat je minder trek zult hebben .
Daarbij komt dat uit onderzoek ook blijkt dat het drinken van koffie (met cafeïne) de hoeveelheid calorieën die je door de dag heen eet kan verminderen. Wacht, ik dat kan verkeerd begrepen worden.
Koffie maakt de gegeten calorieën niet ‘ongegeten’, maar kan er onbewust voor zorgen dat je minder eet door de rest van de dag. (6)(7). Er is sowieso meer onderzoek nodig om duidelijk te kunnen zeggen of koffie écht je honger kan stillen, er zijn namelijk wat tegenstrijdige onderzoeken (8).
Als je mijn advies misschien wilt weten; ik zou koffie niet inzetten als enkel een middel om mee af te vallen en hierdoor meerdere kopjes per dag (onnodig) te drinken. Ik zou koffie alleen drinken met een doel als; dat je ervan geniet, dat je een energieboost nodig hebt, dat je het gebruikt als pre-workout.
Cafeïne kan je slaappatroon verstoren
Hoewel de bovenstaande punten allemaal wat meer linken met afvallen zijn de volgende punten meer gericht op het tegenovergestelde effect. Om te beginnen je slaappatroon.
Cafeïne gedraagt zich als een stimulerend middel dat de effecten van adenosine blokkeert. Dit is een chemisch stofje in je brein dat ervoor zorgt dat je je slaperig voelt (9). Dit kan vooral handig zijn als je een extra energie boost nodig hebt omdat je nog laat op bent om werk af te maken, te leren of iets anders moet doen wat energie vergt. Je kunt koffie ook inzetten om zo snel mogelijk van je jetlag af te komen bijvoorbeeld.
Maar wanneer het een gewone dag voor je is en je drinkt vrij laat op de dag (na 15:00 uur bijvoorbeeld) nog een kopje koffie, dan kan dit je slaappatroon hinderen. Een slecht slaappatroon en te weinig slaap zijn door zoveel onderzoeken al gelinkt aan gewichtstoename, een hogere eetlust en meer trek in bewerkt voedsel (suiker en vet) (10)(11)(12).
Koffie combinaties kunnen flink oplopen in kcal
Als je koffie enkel als een kopje zwarte koffie benadert, dan hoeft er niets aan de hand te zijn. Maar als je van ‘het koffie drinken’ een heel begrip hebt gemaakt en dit vaak gepaard laat gaan met wat lekkers, zoals een gebakje of een stuk taart – dan is het natuurlijk een ander verhaal. Cafeïne kan de zoetheid die je proeft op je tong veranderen waardoor je nog meer trek krijgt in suikerrijke voedingsmiddelen (13).
Om te voorkomen dat dit gebeurt kun je je kopje koffie het beste combineren met eiwitten en vetten, denk bijvoorbeeld aan een handje noten of een ontbijt met yoghurt of eieren. Eiwitten en vetten zorgen er allebei voor dat je langer vol zit waardoor je minder snel naar zoete dingen zult grijpen (14).
Koffie + melk en suiker en room en chocoladesiroop en..
Hoewel je nu wel snapt dat zwarte koffie niet zoveel kcal bevat, weet je misschien ook dat lang niet iedereen een zwart kopje koffie drinkt. Een cappuccino met een smaakje is alweer een ander verhaal.
Vooral in koffietentjes is de keuze reuze wat betreft de lekkere koffietjes. Ik zeg ook altijd, benader deze soorten koffie met smaakjes en room etc. als een toetje, niet als een kopje koffie. Mocht je benieuwd zijn naar enkele bekende Starbucks drankjes en de hoeveelheid calorieën die ze bevatten, ik heb er een artikel over geschreven!
Kleine tips en tricks
Ik zie mezelf als een echte koffieliefhebber en heb door de jaren heen allerlei soorten koffie regelmatig gedronken. Wat begon als volvette frappucino’s met een smaakje bij de Starbucks werd op een gegeven moment alleen maar zelfgemaakte ijskoffie met magere melk (konden mijn darmen echt niet handelen) en vervolgens af en toe een cappuccino met plantaardige melk maar voornamelijk zwarte koffie.
Ik heb dan ook wat tips en tricks om variatie aan te brengen in je koffie zonder het meteen een broekmaat groter te moeten kopen;
- Doe wat kaneel op of in je koffie, kaneel helpt je suikerspiegel in balans te houden en geeft het ook een lekkere smaak (als je ervan houdt natuurlijk)
- Gebruik ongezoete (plantaardige) melk, als je je koffie dan niet zoet genoeg vindt kun je hem aanvullen met honing, ahornsiroop of iets anders zoet wat je lekker vindt. Maar mijn tips is om de basis suikervrij te houden om niet gewend te raken aan een minimale hoeveelheid suiker bij elke koffie die je drinkt.
- Probeer eens een paar druppels vanille extract – het geeft de koffie niet alleen een heerlijk zacht tintje, de geur die er vanaf komt is ook nog eens heerlijk.
- Doe er een blokje pure chocolade in – als je koffie nog heet is zal de chocolade smelten en krijg je een heerlijke zelfgemaakte mokka koffie zonder teveel poespas.
Waar het op neer komt is dat koffie op zichzelf er niet voor zorgt dat je aankomt maar in principe kan helpen bij het afvallen doordat het je stofwisseling een boost geeft en het je honger wat stilt. Let wel, het kan een negatieve invloed hebben op je slaappatroon wat vervolgens wel kan zorgen voor gewichtstoename. Daarnaast is het ook belangrijk om rekening te houden met wat ‘koffie drinken’ voor jou betekent – zwarte koffie en that’s it? Of eet je er een gebakje bij? Doe je er melk en suiker in?
Een kopje koffie per dag is naar mijn mening niets mis mee – maak er een geniet moment van!
2 comments
Ik drink één koffie per dag. Een hele speciale. Ik doe er een klein beetje rozenwater in. Dan kardemom en kaneel en nootmuskaat en kurkuma en peper
Dan een blokje pure chocola én anijszaadjes. Klein scheutje amandelmelk. En dan loeiheet opdrinken.
Je bent even bezig maar mijn man noemt het mijn superkoffie!
Wooow dit zouden ze in een luxe koffietent moeten verkopen! Ik snap wel waarom je man het superkoffie noemt, lijkt me heerlijk!