Ik krijg nog steeds wel eens vragen of een avocado wel gezond is omdat het zoveel vet – en dus ook calorieën bevat. Evenals met noten. Dat doet me vermoeden dat het eten van vetten nog een hele achterban heeft die anti of bang is. Het is allang tijd om deze angst te laten varen en voor de mensen die dat nog niet hebben gedaan of de mensen die geïnteresseerd zijn over welke vetten (en waarom) zo goed voor ons zijn; dit artikel!

Waarom je vetten ECHT nodig hebt

• Vet is nodig om vitamines en mineralen op te nemen: Hoe gezond je ook eet, als je vetten zoveel mogelijk probeert te vermijden kan het zijn dat je tekorten oploopt in vitamines en mineralen. Niet omdat je ze niet eet, maar omdat je ze niet opneemt. 4 ontzettend belangrijke vitamines die enkel op te nemen zijn door je lichaam door vetten in de voeding zijn vitamine A, D, E en K (daar zitten een paar belangrijke bij voor onder andere je huid en haar!).
• Vet is nodig om bepaalde antioxidanten op te nemen: Hetzelfde als met de vitamines, vet heb je nodig om deze geweldige stoffen op te kunnen nemen! Waaronder lycopeen, een antioxidant.
• Om je verzadigd te voelen: Iedereen die ineens vetvrij gaat eten zal het merken; je zit niet zo snel vol. Vet triggert je brein met een vol gevoel, dus wanneer we het eten helpt het bij dat heerlijke verzadigde gevoel. Dat gevoel krijg je niet zo snel bij het eten van enkel koolhydraten en eiwitten als met vetten.
• Vet zorgt ervoor dat je hersenen goed blijven functioneren: Het brein is als het ware een grote vettige bak met onder andere cholesterol. Vet uit voedsel is belangrijk om binnen te krijgen om je hersenen goed te laten functioneren maar het dient ook als een bedeklaag, beschermlaag en smeerlaag voor zenuween die signalen sturen tussen je brein en lichaam.
• Vet en cholesterol voeden je sex drive: voor als je nog niet genoeg reden had om vetten te eten. Verzadigd vet (niet uit bewerkt voedsel en niet in een mega hoeveelheid) en cholesterol zijn belangrijk voor de aanmaak van hormonen zoals oestrogeen, progesteron en testosteron. Deze vetten helpen het balanceren van alle hormonen.

Wanneer is een vet gezond?

Er is veel discussie op dit gebied. Vanuit mijn studie (Voeding&Diëtetiek, afgestudeerd in 2008) heb ik geleerd dat verzadigd vet slecht is en onverzadigd vet goed. Maar in de jaren ná mijn studie ben ik aan de hand van veel meer wetenschappelijk onderzoek meer gaan voelen voor de complexiteit van voedsel. Vooral dat van natuurlijk voedsel. Dan valt verzadigd vet onder het kopje ‘goed met mate’ en is transvet uit bewerkte voedsel de boosdoener.  Drie jaar geleden schreef ik hier dit artikel over;

Verzadigd vet veroorzaakt géén hartziektes! En nog twee voedingsfeiten.

Niet iedereen was het ermee eens, ik kreeg zelfs mails van PR bureau’s met de vraag of het artikel wilde veranderen aan de hand van wetenschappelijk onderzoek dat door bedrijven als Unilever was gesponsord. Ik heb ze vriendelijk bedankt en gezegd dat ik er in zou duiken, maar het artikel is het artikel gebleven en het is precies waar ik nog steeds achter sta.

Tegenwoordig wordt er dus ook steeds meer bekend over verzadigd vet en het feit dat we hier een klein beetje van nodig hebben in ons lichaam. In tegenstelling tot transvet uit bewerkt voedsel (sommige dierlijke producten bevatten ook een heel klein beetje transvet), dat we totaal niet nodig hebben – het is een gefabriceerd soort (gehard) vet (de cis verbinding wordt kapot gemaakt waarna er een trans verbinding ontstaat, mocht je scheikunde interessant vinden ;)). Gelukkig worden steeds meer gefabriceerde transvetten uit onze voeding verwijderd en wordt er gebruik gemaakt van andere soorten vetten.

Lees anders ook dit artikel:

Verzadigd Vet, Cholesterol, Hart- en Vaatziekten? HOE ZIT DAT NOU?

Veel mensen werden hierdoor intens bang voor kokosolie omdat het voor 90% uit verzadigd vet bestaat, dat wil niet zeggen dat jouw voeding ineens uit 90% verzadigd vet gaat bestaan. Kokosolie kan je een enorme boost geven in je HDL cholesterol (het goede cholesterol). Maar het wordt écht tijd om te wennen aan het idee dat verzadigd vet niet de grote boosdoener is in het verhaal van vetten. Anyway, voordat we teveel van het pad afgaan met dit artikel (daar zijn de bovengelinkte artikelen voor).

Als het grootste gedeelte van je vetinname bestaat uit onverzadigde vetten zit je helemaal goed.

Vergeet even verzadigd, onverzadigd en transvet

Als we heel even deze discussie vergeten, dan kunnen we focussen op het volgende: wat is de bron van het vet? Wat is het voedingsmiddel waar we het over hebben?

Het grootste gedeelte van de gegeten vetten zouden, als je het gezond wilt aanpakken, moeten komen uit onbewerkte voedingsmiddelen. Daar zijn we het allemaal over eens, toch? Als het grootste gedeelte hiervan (of alles) uit plantaardige bronnen komt is dat top! Er is ruimte voor hoge kwaliteit dierlijke vetten, met mate – maar het hoeft niet.

Als we het hebben over plantaardig en onbewerkt – weet je dan uit het bootje valt? Super bewerkte plantaardige vetten en oliën. denk aan de BlueBands en Becel’s. Zie hieronder de ingrediënten;

Hoewel de inzet van deze kuipjes enorm positief wordt belicht – cholesterol verlagend, plantaardig, verrijkt met vitamines – blijft het een ontzettend bewerkt product. Met in BlueBand bijvoorbeeld volledig gehard palmvet. Dit zou ik niet adviseren.

Als we het hebben over dierlijk vet, dan is de manier waarop het dier heeft geleefd en wat het heeft gegeten een belangrijke factor die van invloed is op het uiteindelijke vlees, eieren of melk. Gelukkig hebben we hier ook in Nederland niet veel last van aangezien ons zuivel vergeleken met bijvoorbeeld Amerika van vrij hoge kwaliteit is. In Amerika krijgen de meeste dieren maïs te eten, terwijl ze in Nederland grazen door het gras en dus ‘plantaardig’ eten. Maïs is misschien ook plantaardig – denk je nu – maar maïs is voornamelijk zetmeel, dit is te vergelijken met brood/pasta/rijst etc.

De gezondste vetten

Dus wat moet je nou eten? Vooral waar je zelf zin in hebt natuurlijk. Jij leeft jouw leven en jij mag dat doen met de keuzes die jij wilt maken. Dat is het uitgangspunt van elk artikel. Ik ben hier enkel om je informatie en mijn advies te geven. Je mag het ermee eens of oneens zijn, zolang jij gelukkig bent met de keuzes die jij maakt in het leven.

Duidelijk, toch? Dan een greep mega gezonde vetten – naar mijn mening, als diëtist:

(Ik ‘pronk’ eigenlijk nooit met dat woord in mijn artikelen, maar wilde het bij dezen graag benoemen door de hoeveelheid nieuwe bezoekers op mijn site die denken dat ik enkel een blogje heb omdat ik dun wil zijn. Jaja, ik zie jullie comments wel op de oudere posts lieve nieuwe mensen haha ;)):

1. Vettige vis of plantaardig alternatief (algen) voor een bron van omega 3: dit mogen ook supplementen zijn.
2. Eieren, het eiwit én eigeel (lees hier waarom eieren zo goed voor je zijn). Een bron van vitamine K, E, A, choline, biotine en nog veel meer goeds!
3. Avocado, goed voor je hersenen, goed voor het verlagen van LDL cholesterol, een bron van vezels en met meer dan 14 mineralen!
4. Extra Virgin Olijfolie, geweldige onverzadigde vetten (vooral oliezuur) die je gezondheid een boost geven. Let wel,  deze olie heeft een rookpunt tussen de 160 en 200 graden Celsius – je kunt hem dus verhitten maar frituren kun je beter niet doen 😉 Er zijn hele interessante onderzoeken mee gedaan die ik graag wil linken, maar niet tot in detail op in wil gaan. Lees ze hier: (1)(2).
5. Noten, alle noten zijn meer dan welkom maar walnoten zijn echt goud. Gelukkig zijn walnoten in Nederland vaak de goedkoopste van alle noten. Een geweldige bron van enkelvoudig-onverzadigd vet maar ook een bron van antioxidanten.
6. Lijnzaad, chiazaad en hennepzaad, geweldige plantaardige bronnen van omega 3 ALA. Naast dat ze een bron zijn van vezels, eiwit en magnesium.

Misschien vind je dit ook interessant!

Is Kokosvet Gezond? Alles over Omega 3, 6 en 9! Wat zit er in Margarine en Halvarine? Is het gezond? Verzadigd vet veroorzaakt géén hartziektes! En nog twee voedingsfeiten. Optimel Yoghurt Griekse stijl – Gezond of ongezond?