Ik kan je talloze keren vertellen dat het getal op de weegschaal alleen maar een opsomming is van verschillende elementen in je lichaam en het ten eerste niet gelijk staat aan je eigenwaarde of je vetpercentage. Maar op de een of andere manier lijkt het alsof we het niet in onze oren kunnen knopen. Ik ga je niet alleen een reminder geven met dit artikel, maar je ook ook wat voorbeelden laten zien zodat je hieraan kunt terugdenken op momenten dat je niet begrijpt waarom de weegschaal een bepaald getal weergeeft.
Laten we een bedacht personage tot het leven roepen op mijn blog; Miep. Miep weegt 70 kg in totaal met een vetpercentage van 25%. Dat betekent dat Miep 17,5 kg vet heeft en haar vetvrije massa 52,5 kg is.
Nu is er een gebied van zo’n 5-6 kg (eigenlijk meer 4% onder of 4% boven die 70kg) wat er per weegmoment kan verschillen. Je leest het goed vijf tot zes kilogram. Dit staat los van het gewicht wat ik hierboven noemde; het echte gewicht van Miep dat 52,5kg is + 17,5kg vet (70 kg totaal). Dat betekent dat Miep soms 67 kg kan wegen en soms 73 kg, grofweg gezegd.
Onthoud dit!
Let nu even op, want dit zijn processen waar je vaak geen rekening mee houdt op het moment dat je op de weegschaal gaat staan:
- Eten in je maag: dit kan van de dag zelf zijn of zelfs van de dag ervoor. Eten ‘weegt’ iets, en dat zit nu in je lichaam. Dus logisch dat dit meetelt op de weegschaal. DIT IS GEEN VET. Geen lichaamsvet 😉
- Glycogeen: dit heeft te maken met de hoeveelheid koolhydraten die je op dat moment wel/niet hebt gegeten. Hier is niks engs aan, we hebben namelijk een klein ‘reservepotje’ aan energie dat in de vorm van glycogeen is opgeslagen in onze spieren en lever. Voor elke gram glycogeen is er 3 gram water nodig, als je voorraad ‘aangevuld’ is dan betekent het dat het zijn volle gewicht heeft. DIT IS GEEN VET, maar wel massa dat je op de weegschaal terug ziet komen in een hoger getal. Hoe het precies zit met glycogeen heb ik zo duidelijk mogelijk in het volgende artikel beschreven: “Ik sport maar ik word zwaarder, hoe kan dat?“
- Vocht vasthouden: als je op bepaalde dagen meer vocht vasthoudt (kan om meerdere redenen zijn, onder andere zoutinname) zie je dit ook terug op de weegschaal met een hoger getal. DIT IS GEEN VET. Je lichaam went vrij snel aan jouw zoutgebruik door het hormoon aldosteron waardoor je niet per se geen vocht vasthoudt als je weinig zout eet. Dus dit kan ook weer verschillen van tijd tot tijd. Voor vrouwen geldt dan ook nog eens dat we ons opgeblazen kunnen voelen tijdens de menstruatie, dit zul je eerder aan je broeken merken dan aan de weegschaal. Not helping.
- Uitdroging: als je te weinig water hebt gedronken, is het ook logisch dat de weegschaal een lager getal aangeeft.
Zoals je ziet spelen al deze aspecten mee in het uiteindelijke getal op de weegschaal. Terwijl Miep toch echt 70 kg weegt kan het zijn dat door de verschillende variabelen ze op de ene dag 73kg weegt en op de andere dag 67kg en nog steeds 52,5kg vetvrije massa hebben + 17,5 vetmassa. In de ‘vetvrije massa’ zit dus het verschil, niet in de vetmassa zelf.
Miep gaat een avondje uit eten
Vetverlies of vetopslag zul je uiteindelijk ook terugzien op de weegschaal, maar dit gaat vele malen langzamer dan bijvoorbeeld je glycogeen opslag. Je glycogeen waardes kunnen van dag tot dag verschillen. Laten we even doen alsof Miep een dag heeft waardoor alle bovenstaande aspecten in haar ‘nadeel’ werken en ze het hoogst mogelijke cijfer op de weegschaal te zien krijgt terwijl ze nog steeds hetzelfde ‘echte’ gewicht heeft zoals ik hierboven aangaf. De weegschaal laat dat alleen niet zien. Dit is wat er gebeurt:
Miep heeft een avondje waar ze lekker geniet van een etentje met pasta, brood met kruidenboter, wijntjes een chocoladetaartje achteraf en nog meer wijntjes. Heerlijk! De volgende dag, op de weegschaal weegt ze 73kg! Terwijl ze in principe de hele week goed heeft gesport en op haar voeding heeft gelet om op zijn minst 0,5kg af te vallen per week (want, dat is een redelijk stabiel tempo). Als ze dan na één avond ziet dat er 3 kg bij zit, snapt ze niks meer van het leven en raakt ze gefrustreerd.
Vocht laat je ‘dikker’ lijken
Geloof me, dit is vooral vocht en een aangevulde glycogeen voorraad. Het stomste is ook nog dat een opgeblazen lichaam door vocht je dikker laat lijken dan daadwerkelijk vet. Dat betekent dat iemand die in echt 70kg weegt er ‘slanker’ uitziet met 73 kg waarvan 3 kg vet dan 73 kg waarvan 3 kg vocht. Ook weer grofweg gezegd want 3kg vocht is bizar veel.
Ik geef je deze cijfers zodat je een beeld kunt krijgen van hoe het werkt in je lichaam. Er zijn altijd variabelen en dingen om rekening mee te houden. Vet en vocht kun je eigenlijk niet 1 op 1 vergelijken, maar in dit voorbeeld is het toch belangrijk om dat wél te doen zodat je weet dat je er “dikker” uit kunt zien wat ook nog gepaard gaat met een hoger getal op de weegschaal terwijl je daadwerkelijk één avond ‘buiten je behoefte’ hebt gegeten en gedronken en de rest van de week goed je best hebt gedaan.
Dit is ook de reden waarom je in het begin heel snel afvalt als je op dieet gaat, omdat vele diëten beginnen met het schrappen van koolhydraatrijke voeding zoals brood/pasta/rijst etc. Evenals leefstijlen zoals Paleo of “Low carb”, als je hiermee begint zul je het getal op de weegschaal snel omlaag zien gaan. Dit zegt dus helemaal niets over je vetmassa 😉 Om het nogmaals te benadrukken.
Conclusie?
Je vetmassa verandert niet na 1 dag met 3kg, knoop dit in je oren! Nog een belangrijk artikel om je helemaal van deze gedachtes te genezen: “Ben ik aangekomen na een avond ongezond eten?“. Het is vaak je hoofd dat het verpest voor je, niet de daadwerkelijke processen in je lichaam, nog een voorbeeld hoe je hoofd het kan verpesten? “De zoveelste mislukte poging van Laura om af te vallen..”
Dus ik zou zeggen: Geniet van het lekkere eten en pak de draad de volgende dag weer op. Laat je hoofd even stil zijn 😉
7 comments
Top artikel! Superrrrr duidelijk en heerlijk verhelderend.
En daarom ben ik gestopt met wegen en kijk ik alleen naar mijn kleding wat er gebeurt.
Precies! Vaak doen mensen veel te panisch over dat getalletje op de weegschaal en wegen ze zichzelf (bijna) iedere dag. Vroeger had ik hier ook wel een handje van, maar met de tijd leert men 😉
Heerlijk artikel weer. Ik wil mij ook niet meer wegen als that time of the month eraan komt, dan houd ik altijd vocht vast en eigenlijk moet ik de weegschaal misschien maar eens per kwartaal gebruiken.
Aan de hand van kleding of het nu strakker of losser zit geeft misschien wel een beter beeld dan die stomme cijfers.
Heel fijn om te lezen. Ik ben begonnen met sporten en kom kilo’s aan (2/3) elke keer na het wegen zakt de moed me in de schoenen. Ik hoop dat bovenstaande ook voor mij geldt! Ik let supergoed op m’n voeding (1500 kcal max) en sport nu drie keer per week! Hopelijk gaat nn gewicht op een gegeven moment wel naar beneden!
Ik weet dit maar al te goed en kan ook zeggen dat ik me in al die jaren op MN hand te tellen heb gewogen, maar na een vet% van 3% te hebben gekregen , mag jij rade waar ik in mag aankomen -_-. Lekker is ook nog het volgende, vrouwen rond azia, en buurlanden als Iran, Pakistan, Afghanistan, die lichaamsbouw hebben meestal een balans met.vet rond de 21-24% en met overmatig bewegen of het ‘schrapen” ervan, raken de hormonen al snel verstoord en dag maandelijkse fee. Er is een rede dag daar yoga vandaan komt k(
“Als ze dan na één avond ziet dat er 3 kg bij zit, snapt ze niks meer van het leven en raakt ze gefrustreerd. ” Hahahaha, leuk verwoord Teni 😀 Wederom een goed artikel 🙂 Trouwens houden we in de zomer minder of meer vocht vast? Verklaart dat ook waarom we gemiddeld genomen minder wegen in de zomer? Ik zweet meer sinds 4 dagen 😀 Trouwens, Yaaayyy voor de rokjesdagen en de zon 😀 Yaaayy, voor de watermeloenen, ijsjes, zweet, kilo’s fruit 😀 Verwen ons maar met je leuke recepten met de zomerfruit e.d. 🙂 Groetjes 🙂