Deze vraag behoort tot de meest gestelde vragen op mijn blog; “Is kokosvet gezond?”. Meestal zijn het dit soort vragen waardoor ik geattendeerd word op een nieuwe hype of een artikel/boek waar de nadelen van een bepaald voedingsmiddel worden benoemd zonder al te veel informatie waardoor mensen ineens heel paniekerig worden. Vaak is het nergens voor nodig, maar we willen gewoon wat duidelijkheid, niet waar? Ik heb wel het één te vertellen over kokosvet.
Kokosvet
The basics; kokosvet bevat zo’n 90% verzadigd vet. Ongeveer de helft hiervan is laurinezuur. Zegt je waarschijnlijk helemaal niets, maar het is een vetzuur van “middelmatige” grootte. Ook dat zegt je waarschijnlijk niks, haha. Kort gezegd zijn er 3 “formaten” vetten; korte keten vetzuren, middel keten vetzuren en lange keten vetzuren. Middel keten vetzuren komen niet zo vaak voor in de natuur, ze worden net een beetje anders verbrandt dan de andere vetzuren. Laurinezuur heeft als groot voordeel dat het ziekteverwekkende bacteriën in je lijf doodt. (1) (2).
Oja, voor het geval je het nog niet wist; verzadigd vet is echt niet zo ongezond als je denkt of als “de media” je doet denken.
Kokosvet en je hart
Er is een onderzoek (3) gedaan bij vrouwen met overgewicht. Dit onderzoek keek naar het verschil in cholesterol bij de vrouwen wanneer de ene groep sojavet toegediend kreeg en de andere groep kokosvet. De groep met kokosvet had een hoger HDL gehalte en een lagere verhouding LDL:HDL vergeleken met de soja-groep. Huh? HDL? LDL? Wat is dat? Beide zijn termen voor cholesterol, echter is één ervan goed voor je hart (HDL) en de ander minder goed (LDL). Check even dit artikel om wat duidelijker te krijgen hoe het zit met cholesterol en waarom cholesterol niet meteen “slecht” hoeft te zijn.
En misschien ook nog even interessant om te vermelden dat dit onderzoek, gedaan met ratten, ook op uit kwam dat kokosolie/kokosvet het totale cholesterol van de ratten verlaagde en HDL verhoogde (4).
Middel keten vetzuren
Zoals ik eerder beschreef bevat kokosvet voor een groot gedeelte middel keten vetzuren. Omdat deze vetzuren anders “gemetaboliseerd” worden, kunnen ze gunstig zijn voor je gewichtsverlies. Los van het feit dat vet natuurlijk veel calorieën bevat (9kcal per gram in tegenstelling tot koolhydraten en eiwitten die 4kcal per gram bevatten), is het metabolisme ook een factor die een rol speelt bij gewichtsverlies. Best logisch toch? Middel keten vetzuren gaan namelijk meteen richting je lever waar ze óf gebruikt worden voor directe energie óf omgezet worden tot ketonen in je lichaam. Ketonen kun je zien als afvalstoffen die gevormd worden bij de verbranding van vetten en uitgescheiden worden door je nieren.
Ik denk dat de bovenstaande zin een beetje verwarrend kan zijn. Daarom even een korte uitleg ter verduidelijking:
- Kokosvet gaat richting je lever >
- Je verbruikt de energie uit het kokosvet >
- Zo niet? > Dan zet je lever het kokosvet (eigenlijk de middel keten vetten) om in ketonen >
- Deze ketonen worden uitgescheiden door je nieren
Belangrijk: krijg je meer calorieën binnen dan je verbrandt, dan is deze regel overheersend. Je kunt natuurlijk niet onbeperkt kokosvet eten en geen grammetje aankomen. Yes? Yes!
Kokosvet en gewichtsverlies
Ja, ook hier zit een link tussen kokosvet en gewichtsverlies. De achterliggende gedachte zit hem in dat middel keten vetzuren je verzadigingsgevoel enorm kunnen beïnvloeden, in positieve zin dan. Waardoor je minder gaat snaaien. Onderzoek? Jep: (5)(6)(7). En omdat kokosvet zo’n hoge verbrandingstemperatuur heeft (177 graden Celcius!), kun je er prima mee kokkerellen!
Uit dit onderzoek (8) bleek dat de thermogenese actiever was bij de mensen die middel keten vetzuren nuttigden in plaats van lange keten vetzuren. Het onderzoek werd gedaan onder obese en “slanke” mensen.
“Our study shows that PPT is enhanced in both lean and obese subjects when LCTs in a mixed meal are replaced with MCTs.“
PPT staat voor postprandial thermogenesis en dat is de thermogenese na de maaltijd: de energie die nodig is (calorieën) voor de vertering van je voedsel. MCT staat voor de Middel keten en LCT staat voor de Lange keten. Ik moet wel zeggen dat dit niet een héél overtuigend onderzoek is omdat er maar heel weinig mensen mee deden.
Nog meer goeds over Kokosvet?
JA! Ik heb twee onderzoeken gevonden waarbij er gekeken werd naar populaties die veel kokosvet nuttigen. En wat bleek? Bij de inwoners van Tokelau komt 60% van hun calorieën uit kokosvet (ja, dat is een hoop!) en eten daardoor het meeste verzadigd vet van alle populaties in de wereld. Deze mensen hadden een prima gezondheid zonder enige tekenen van hartziektes (10). Ook een andere populatie is onder de loep genomen en met dezelfde conclusie, geen tekenen van hartziektes (11).
Hartstikke prima dus! Dat kokosvet.
Zoals je merkt is er niets om bang voor te zijn bij kokosvet. Tenminste, niet als je het mij vraagt. Maar wie ben ik, haha. En gewoon omdat ik het leuk vond heb ik even gekeken naar wat het Voedingscentrum zegt over kokosvet. OM TE HUILEN! “Kies liever niet voor kokosvet” waarin wordt gezegd dat er niets bewezen is over de goede effecten van kokosvet.. Ehm? Er is meer dan genoeg bewezen. Alleen al in dit artikel heb ik meer dan 10 wetenschappelijke artikelen gelinkt met allemaal positieve resultaten over kokosvet. Ik heb zelfs nóg meer wetenschappelijk onderzoek over de positieve effecten van kokosvet op verschillende ziektebeelden zoals bijvoorbeeld Alzheimers. Maar dat is voor een vervolg artikel 🙂
En in het “Kokos en kokosvet” artikel staat bij voedingsadvies “Kokos en kokosvet bevatten veel energie en verzadigde vetzuren. Het advies is daarom om deze alleen bij uitzondering te eten”. Jongens jongens jongens. Als je bij het Voedingscentrum werkt, dan ga ik er toch van uit dat je een beetje de wetenschap in duikt voor je zulke onzin online zet? Ja. Ik ben niet vaak “bozig” of geïrriteerd over anderen die uitspraken doen over voeding, maar nu wel omdat het Voedingscentrum toch de plek is waar veel mensen hun informatie vandaan halen.
21 comments
Ik begrijp echt niet hoe zo’n grote organisatie als het voedingscentrum zulke slecht onderbouwde adviezen kan geven. Er zijn zoveel mensen die de adviezen van het voedingscentrum aannemen, omdat ze er vanuit gaan (en terecht) dat een organisatie als deze juiste informatie verstrekt. Maar dat is dus gewoon niet zo, gelukkig ben jij er om ons goed onderbouwde informatie te geven 🙂
Zelf gebruik ik haast nooit kokosvet. Misschien toch eens doen haha?
Maar hey Teni.. ik heb weer s een vraag
Sinds kort volg ik je site en ik kijk ook af en toe naar de oudere artikel. Zelf ben ik al veel wijzer geworden omtrent het onderwerp voedsel mede dankzij jou! Dankjewel daarvoor! Maar ik ben echt een broodaddict, klinkt heel raar (weet ik). De meeste mensen zijn verslaafd aan snoep, chocola, koekjes etc. En dan kom ik.. Aan brood, terwijl snoep etc. me echt koud kan laten. Alleen soms gaat dat wel eens zover dat ik de dag erna door het vele brood eten last krijg van obstipatie of dergelijke. En om toch nog het brood eten wat gezonder te maken had ik besloten mezelf hierin te verdiepen. Na wat googelen had al snel besloten voor de duurdere variant te gaan, namelijk Speltbrood. De ene keer ga ik voor volkoren speltbrood en dan de andere weer voor roggespeltbrood. Ik heb al in de zoekfunctie gekeken of je hier misschien een artikeltje over had maar die was er helaas niet. Ik zou graag willen weten wat jij van speltbrood vind :)! Owh en misschien ook nog wat tips tegen een broodverslaving?
Sorry voor dit veel te lange verhaal met vele (vage) vragen!
Adieu x
Het voedingscentrum jaagt tegenwoordig op het internet naar personen die een andere mening hebben dan het voedingscentrum en stuurt zelfs hun advocaat er op af. Dank voor dit artikel en je moeite.
Goed dat je zo tegen de adviezen in durft te gaan en goede research gedaan! Ik weet alleen niet of er echt al voldoende bewijs is en wetenschappelijke consensus. Daar zijn echt nog wel wat meer onderzoeken voor nodig. Vooral met betrekking tot het cholesterol. In het onderzoek worden twee soorten vet vergeleken en komt kokosvet beter uit de bus. Als je ergens twee soorten van vergelijkt, komt er altijd eentje beter uit de bus, maar dat zegt niet gelijk dat het ook gezond is. Gezonder dat wel..
Aanwijzingen genoeg dat het gezondheidsvoordelen kan hebben, maar wel met mate en bij een actief leven. Als je de vetten niet verbrandt, blijven ze zitten in je lever en dat is echt niet goed.. Je wordt er dan ook nog eens dik van.
Mooi artikel maar wel erg pro kokosvet! Ik zou beide kanten laten zien 🙂
Yes! Heel goed punt! Kokosvet wordt helaas nog niet zo lang onderzocht en is het lastig om goede wetenschappelijke artikelen te vinden waarbij er minstens een jaar onderzoek is gedaan. Maar ik heb nog een “stapeltje” (lees: mapje op de pc) die ik door moet spitten, dus binnenkort een vervolg. Negatieve uitkomsten over Kokosvet deel ik uiteraard ook gewoon.
Jeej wat goed! Je bent een topper 🙂
Er komen de laatste tijd wel heel veel is … gezond artikelen op je site.
Begrijp me niet verkeerd, je bent echt een topperd! Maar ik mis de afwisseling een beetje :\
Hoi! Haha ik heb helemaal de smaak te pakken wat dat betreft, maar ik snap je punt helemaal hoor! Denk dat het in ieder geval even tijd wordt voor een receptje!
” behoort tot een van de meest gestelde vragen”
het is of: behoort tot de meest gestelde vragen
of: is een van de meest gestelde vragen.
Haha super! Thanks Daniel. Ik ga het aanpassen (wanneer ik weer thuis ben)
Voedingscentrum schrijft wel vaker slechte artikelen. Zo beweren ze dat je beter vruchtenhagel op je brood kunt doen dan pindakaas als je wilt afvallen, vanwege veel calorieën en verzadigd vet, schandalig! Ik eet zelf een halve kilo noten per week, en elke dag 2 boterhammen met pindakaas, en ik heb zelfs ondergewicht (ik ben bezig met aankomen). Als het aan het voedingscentrum ligt moet je dan ook 8 tot 10 boterhammen per dag eten, maar dan eet ik liever meer fruit en noten.
Groetjes, Sanne
Ja bizar he! Vruchtenhagel boven pindakaas. Zijn ze wel helemaal lekker daar?! Niet alles gaat om calorieën. Ik zou volgens het voedingscentrum 6 sneetjes brood moeten eten met 5 gram halvarine. Halvarine? No way!
Brrrrrr. Het voedingscentrum. Die wil ons het liefst op een soort sonjabakkerdieet. 2x brood, 1x zoet, 1x hartig. Sultana. Appel. Aardappel/vlees 200gr groente. Max 2 stuks fruit. Geen verzadigd vet. Ik word er ook een beetje boos van! Op mijn blog schrijf ik ook meermaals dat ik het over het algemeen totaal niet met ze eens ben. De meeste mensen halen hier toch hun informatie vandaan betreft voeding, maar ik vind dat ze soms totaal onzin verkondigen. Er zijn zoveel nieuwe inzichten over voeding. Ik vind het tijd dat ze hun kennis gaan updaten.
Haha! Teni! Held! Mooi, fijn, goed artikel!
Mooi artikel en leuke afsluiting 😉
Super goed stuk! Echt van toegevoegde waarde, ik kom weinig stukken tegen op blogs die zo goed zijn onderbouwd met onderzoeken etc. Wat betreft voedingscentrum, je bent er van op de hoogte dat het gesponsord word door ahold en Unilever? Dat verklaard een hoop van de geschreven stukken van het voedingscentrum 😉
Super artikel. Dank je wel.
Ik lees het in één vd vorige reacties ook al, ik heb inderdaad ook gehoord dat het Voedingscentrum gesponsord wordt door Ahold en Unilever.
Met die wetenschap snap je ineens hun voedingsadviezen. Ze adviseren zelfs lightproducten. En als je de ingrediënten van een lightproduct op het etiket leest, brrrrr.
Teni, dank je wel voor al je stukjes en duidelijke uitleg. Ik ben blij met je!
Zal ik je zeggen ik ben juist met kokos vet afgevallen in combinatie met sporten mijn hdl is hoger dan ldl en de huisarts was verbaasd hoe dat kon… Ik gebruik het nu al 2 jaar en voel me beter dan ooit
Zie artikel door Harvard Nutrion & Health (heb ik toch vertrouwen in) : samengevat: Kokosvet is wel OK, maar olijfolie blijft de topper. http://www.health.harvard.edu/staying-healthy/coconut-oil
Ik ben steeds heel lovend over je artikels maar dit keer trek ik het toch in twijfel. Ik heb net het boek ‘Voedsel Voor je Geest’ van Jonathan Klaassen gelezen. Hij heeft alle hypes wetenschappelijk onderzocht en komt toch ook tot de conclusie dat kokosvet niet zo gezond is. ‘Eet het met mate als je het lekker vindt maar niet omdat je denkt dat het gezonder is’
Je moet het maar eens lezen 😉