Welkom bij de 4-delige reeks “een beter mens worden”. Elke week voor de komende 4 weken schrijf ik een artikel over het worden van een beter mens (neem dit niet te letterlijk op) met een ander onderwerp in de schijnwerpers. Vandaag: het loslaten van ‘normaal’.

Als je bij een Iraans feestje om 20:00 uur wordt uitgenodigd, kan ik je verzekeren dat je niet om 20:00 uur verwacht wordt. Eerder om 21:30 uur. Zelfs de gastheer/vrouw zal versteld opkijken als je om 20:00 uur komt aanzetten.

Dit kan best nog eens botsen tussen mensen van verschillende culturen. Vooral in Nederland waar we erg gesteld zijn op precisie, tijd en “afspraak is afspraak”. We zijn hier eerlijk in wat we van de ander verwachten en vinden en durven dit ook te melden als dit niet naar verwachting is.

Maar waarom doen andere culturen, waaronder de Iraanse, dit anders en ervaren ze dit totaal niet als vervelend? Kunnen we hier iets uit opmerken, leren, meenemen?

Je normaalwaarde in twijfel nemen

Culturen zijn niet voor niets verschillend en prachtig op hun eigen wijze, als je het besluit te zien. In sommige culturen staat contact met mensen hoog op het lijstje, bij andere culturen is de werkethiek hetgeen wat belangrijk is. Het mooie aan blootgesteld worden aan verschillende culturen is dat je je eigen normaalwaarde in twijfel gaat nemen.

Dat klinkt in eerste instantie negatief, maar het geeft je daarna de vrijheid om te kiezen wat bij jouw past en wat jouw kan dienen in het leven in plaats van te denken dat dit nou eenmaal is hoe het gaat.

Dat dit normaal is.

Alles wat jij en ik normaal vinden, is ons grotendeels aangeleerd en daarom twijfelen we er niet aan. Maar wanneer we een grote groep mensen het anders zien doen en gelukkig zien zijn, dan gaan we ineens twijfelen aan onze eigen normaalwaarde.

Dit is in mijn ogen één van de prachtigste dingen die je leert en ervaart door het reizen over de wereld en in aanraking komt met anderen.

Wat kunnen we leren van andere culturen?

Als we het hebben over tijd en tijdsdruk, zoals ik in deel 1 van deze reeks schreef, wat zouden we kunnen leren van andere culturen die het op een andere manier aanpakken?

Is het haasten tussen de ene verplichting/taak en de andere verplichting/taak misschien een afleiding in het leven om niet stil te staan bij wat er is? Wat er gaande is? Wat er om je heen gebeurt?

Zolang je druk blijft, hoef je je niet te richten op iets wat eventueel gevoelig en pijnlijk is in het moment, toch?

Of misschien is het gewoon aangeleerd en ‘normaal’ omdat iedereen het zo doet.

Dat tweede zie je in Nederland bijvoorbeeld wat betreft afspraken omtrent tijd. Tijd is belangrijk en de verspilling van andermans tijd, door bijvoorbeeld te laat te komen, is een grote belediging naar de ander. Laten we het in dit voorbeeld bij een verjaardagsfeestje houden. Als je anderhalf uur ‘te laat’ komt, voelt het alsof je andermans tijd niet waardeert en een beetje op je eigen gemakje (egoïstisch) doet wat goed voor jezelf uitkomt.

Terwijl er in Iran niet eens de verwachting is om  op dat genoemde tijdstip te komen en als je later komt, dan vermaken de mensen zich toch wel. Het voelt niet als belediging.

Sidenote/tussen-disclaimer

Dit wil niet zeggen dat je de gehele filosofie omtrent tijd moet overnemen van een andere cultuur. Onze maatschappij en economie is daar niet op gebouwd en zal dat niet overleven. Het gaat er hierbij om wat voor trucjes, gedachtes en maniertjes je zou kunnen overnemen uit een andere cultuur (ook wel verrijking genoemd) voor jouw eigen gemoedstoestand en levenskwaliteit.

Dus ik bedoel hiermee niet “laten we allemaal ‘te laat’ komen op een verjaardagsfeestje” – het zijn voorbeelden om je in te laten zien hoe in twee culturen hetzelfde onderwerp totaal anders opgevat kan worden. Waardoor je jouw normaalwaarde niet gaat spiegel naar de wereld maar je gaat afvragen of het prettig is voor jou en jouw gemoedstoestand. Misschien wel, misschien niet.

FOMO aan de steroïden

Dus welke elementen zouden we kunnen overnemen voor onszelf? In ons eigen leven? Zouden we af en toe, op sommige momenten, heel voorzichtig eens kunnen proberen om wat rustiger aan te doen?

Het kan tot uiting komen in de afspraken die je bijvoorbeeld met jezelf hebt gemaakt. Hiermee beledig je niemand, val je niemand lastig, maar gaat het enkel om hoe jij jezelf aanpakt. Ben je iemand die constant een hele checklist afgevinkt moet hebben aan het einde van de dag? Hol je van hot naar her als een kip zonder kop om alles gedaan te krijgen? Sta je überhaupt wel eens stil bij je emoties? Bij wat je om je heen ziet? Maak je wel eens diepe connecties met anderen terwijl je bezig bent met je checklist afgevinkt te krijgen?

Snap je waar ik naartoe ga?

Hoeveel ruimte is er voor connectie, met jezelf en anderen, als je de druk opvoert voor jezelf onder het mom van ‘normaal’.

In 1974 bedachten cardiologen Meyer Friedman en Ray Rosenman de uitdrukking “hurry sickness” om te verwijzen naar:

Een voortdurende strijd en een continue poging om steeds meer dingen te bereiken, deel te nemen aan steeds meer evenementen of uitvoeren van steeds meer taken, in steeds minder tijd”

De cardiologen vermoeden dat dit misschien zelfs kan leiden tot hart- en vaatziekten.

Dus als we vanuit de normaalwaarde constant bezig zijn om efficiënter te zijn, harder te gaan, sneller te werken, beter te worden.. worden we niet op een gegeven moment een cultuur zonder empathie omdat daar simpel gezegd geen tijd meer voor is?

Het antwoord op die vraag is volgens dit onderzoek een duidelijke “JA”. Een aantal interessante uitspraken uit het onderzoek:

Bepaal je eigen normaal

Als we enkel en alleen zouden afgaan op wat ‘normaal’ gevonden wordt in onze eigen cultuur zouden we misschien wel de verrijking van een andere blik kunnen missen. Zijn er bepaalde ‘normaalwaardes’ die je leven op dit moment stressvoller en minder prettig maken?

Moeilijk om er zomaar achter te komen zonder ooit een andere manier te hebben ervaren, maar wie weet gaan er wat belletjes rinkelen. Hoe cool zou het zijn als we onszelf en onze eigen flow beginnen te leren kennen en hieromheen een eigen ‘normaal’ zouden creëeren. Enkel voor onszelf natuurlijk, niet in interactie met anderen (zoals het verjaardag voorbeeld). Als we dit vervolgens ook zouden kunnen communiceren naar de buitenwereld, zou het ons zoveel meer rust en vrijheid geven, niet waar?