Welkom bij de 4-delige reeks “een beter mens worden”. Elke maandag voor de komende 4 weken schrijf ik een artikel over het worden van een beter mens (neem dit niet te letterlijk op!!) met een ander opbouwend onderwerp wat aan bod komt. Vandaag: Haast. Volgende week een onderwerp dat opgebouwd wordt aan de hand van dit artikel over haast.
Ik kan me de momenten nog heel goed voor de geest halen. De momenten dat ik constant naar de klok kijk en elke seconde voorbij zie tikken.
Wanneer we bijvoorbeeld in de file staan richting het vliegveld. Wanneer ik in de bus zit en de overstap naar mijn trein dreig niet te halen. Wanneer ik in de rij van de supermarkt sta en het duurt ontzettend lang waardoor ik voel dat ik te laat ga komen bij mijn volgende afspraak.
Haast. Constante haast.
Sinds ik voor mijzelf werk is dit onderdeel van mijn leven gelukkig enorm afgenomen. Maar de dagen dat ik elke dag naar school of kantoor ging waren negen van de tien keer gevuld met haast.
Haastig de deur uit, haastig in de bus of trein, haastig een koffie halen op het station, haastig in de file.
Ik dacht dat ik een haastig persoon was tot ik me realiseerde dat sinds ik voor mijzelf werk ik het helemaal prima vind om te moeten wachten. Bij de huisarts, in de rij van de supermarkt, in de file. It is all good.
Ik kan me in elk moment vermaken en er iets moois uit halen.
Dat klinkt als een zweverige guru, maar ik maakte lang geleden de keuze (onder andere met behulp van het boek “De kracht van het nu” van Eckhart Tolle) om bij alles wat ik als ‘stom’ zou kunnen ervaren, om te draaien naar iets positiefs. Dat lukt lang niet altijd, maar met wachten lukt het absoluut. Ik heb daar totaal geen moeite meer mee.
Ik schreef in 2016 een artikel waarin dit ook terugkwam:
Hier een klein stukje uit dat artikel:
Ik snap de frustratie, maar even serieus: wat heb je eraan? Wat schiet je ermee op aangezien het he-le-maal buiten je controle is om de trein weer te laten bewegen. Je maakt jezelf boos, je geeft jezelf stress en blijft misschien wel de rest van de dag in deze negativiteit hangen. Je kunt deze tijd ook nuttig gebruiken, hoe?
Door een artikel uit te typen voor je blog, zoals ik nu doe. Haha.
Of door het te zien als een soort mentale pauze die je verplicht moet nemen, neem een paar tellen om je ademhaling te volgen en jezelf rustig te krijgen. Hoe suf het misschien ook klinkt, iedereen en de wetenschap erbij weten dat mediteren of af en toe verplicht een rust moment in te lassen (al is het maar een minuut) je mentale én fysieke staat verbeteren.
Haast maakt je een slechter mens
In 1973 werd er een experiment gedaan genaamd “Princeton’s good Samaritan experiment” waarin het empathisch vermogen van de mens op de proef werd gesteld. Dit experiment werd ingezet om te kijken waarom, in sommige situaties, mensen elkaar wél of juist niet helpen.
De ene groep werd de ‘haastige groep’ genoemd, zij kregen de opdracht iets aan te leveren in een gebouw en daarbij werd verteld dat ze haast hadden, want ze waren al te laat.
De andere groep werd de ‘niet haastige groep’ genoemd, zij kregen dezelfde opdracht voor het aanleveren van iets bij hetzelfde gebouw, maar dan zonder haast/tijdsdruk.
Wanneer de mensen het gebouw benaderden kwamen ze langs een man bij de deur die flink aan het hoesten en kreunen was. 63% van de niet haastige groep stopte om te zien of de man hulp nodig had, slechts 10% van de haastige groep bood hulp aan.
Dit experiment laat zien dat als je haast hebt, je significant minder empathisch en gemotiveerd bent om de mensen te helpen die hulp nodig zouden kunnen hebben.
De wetenschap achter haast
Waarom hebben we zo’n haast? Hebben we dat vanuit onszelf gecreëerd of komt dit doordat anderen tijdsdruk op ons leggen? Zetten we dit uit onszelf voort omdat de hele wereld haast heeft en nooit genoeg tijd heeft? Lopen we achter als we de tijd zouden nemen aangezien iedereen om ons heen keihard gaat?
Het gevoel dat we niet genoeg tijd hebben wordt ook wel ‘time urgancy‘ genoemd. Uit een onderzoek uit 2013 blijkt dat ‘time urgancy’ betrekking heeft op:
“Het overweldigende gevoel van constante urgentie waarbij de persoon in kwestie een chronisch tijdstekort ervaart en daarom elke taak steeds sneller wil uitvoeren. Hierdoor raakt de persoon nerveus, paniekerig, zenuwachtig en gestresst wanneer er een vertraging plaatsvindt.”
Herkenbaar? Ik merk het aan enkele mensen om me heen. Een wandeling is een doel om ergens te komen en dat moet zo snel mogelijk gedaan worden. Een autorit naar een bepaalde bestemming moet zo snel mogelijk gedaan worden want de weg ernaartoe is enkel tijdsverspilling, het aankomen bij de eindbestemming is wat geldt.
Dit soort gedragingen lijken wat onschuldig, maar het ontneemt de mensen in kwestie van het moment in het nu. De weg ergens naartoe is ook je leven en als je tijdens het bewandelen van die weg bezig bent met zo snel mogelijk aankomen bij je eindbestemming, kun je een hele hoop moois missen.
Maar dus ook missen dat er misschien mensen of situaties voordoen die jouw hulp kunnen gebruiken.
Haasten kan betekenisvolle gesprekken blokkeren, stress veroorzaken en weerstand creëeren. Dit kan volgens onderzoek vervolgens leiden tot egocentrisch gedrag. En dat maakt je natuurlijk geen beter mens.
Ben je sneu als je geen haast hebt? Ben je dan onbelangrijk?
Dus vraag jezelf af wat het is dat je zo haastig maakt? Is het andermans haast (van je baas of manager bijvoorbeeld) waardoor jij opgevoerd wordt om dezelfde urgentie uit te dragen? Is het uitdragen van haast een teken dat je je werk goed doet en serieus neemt? Is het een teken naar de buitenwereld dat je een belangrijk leven leidt? Dat als je geen haast zou hebben, je blijkbaar niet zoveel gaande hebt in je leven en je dus een beetje sneu bent? Hetzelfde idee als met het ‘druk’ zijn, valt haast binnen datzelfde plaatje voor velen.
Zoek naar de momenten waarbij je niet per se haastig hoeft te zijn en ervaar wat het is om de tijd te nemen. Als je in de file staat richting huis, in de rij bij de kassa voor je avondeten, in de wachtkamer bij de tandarts etc.
Zouden je zintuigen dan open staan voor wat er om je heen misschien gaande is? Een mooi uitzicht, een eventuele liefdespartner waar je een gesprek mee kunt aanknopen, een gevoel van dankbaarheid voor het feit dat je een auto hebt, boodschappen kunt halen of naar de tandarts kunt?
Wat kan er gebeuren als je haast begint in te wisselen voor nieuwsgierigheid naar wat er om je heen gaande is? Ben jij benieuwd?
3 comments
Mooi artikel. Dit gaat over de chronologische tijd. Leuk om eens te lezen over Kairos,dat gaat over het beleven van de tijd. Interessant boek hierover is Kairos van Joke Hermsen
Hier gaat om bewustwording, mooi geschreven, dank je wel Teni! 💕
Heel fijn artikel!! Ik merk nu ik ouder word en kinderen heb ook minder haast heb. In het begin nog wel, eenkind naar school, ander kind naar de opvang en dan ook nog zelf op tijd op kantoor zijn. Nu is dat een stuk minder, meer in het moment leven, die drie minuten later op kantoor is echt geen probleem.