Maar, we hebben toch helemaal geen invloed over waar we lichaamsvet opslaan en verbranden? Wat is dit voor artikel? Nou.. op zich, maar er zijn wel degelijk factoren die van invloed zijn en vandaag duik ik in de wereld van lichaamsvet maar vooral over de locatie ervan. Dit is alles wat de verdeling van jouw lichaamsvet zegt over jou.
Het is natuurlijk geen geheim dat het hebben van teveel lichaamsvet slecht is voor je gezondheid. Je bent waarschijnlijk gefocust op hoeveel lichaamsvet je hebt maar iets wat misschien meer je aandacht vereist is hoe dit vet verdeeld is over je lichaam; waar zit het?
Wat blijkt, er zijn bepaalde plekken waar je maar beter niet teveel vet kunt opslaan omdat het ergere gevolgen kan hebben voor je gezondheid dan op andere plekken. Hoe kun je nu het verschil herkennen? En hoe creëer je een gezondere balans qua lichaamsvet verdeling?
Waar je vet opslaat is niet helemaal binnen je controle, vooral als je ouder wordt
Dus toch. Ja. Zeker. Het is inderdaad niet allemaal binnen je eigen invloed. De belangrijke factoren in dit geval zijn; je genen, je geslacht, je leeftijd en de hormonen die op dit moment door je lichaam dwalen. Maar laten we het even helder krijgen hoeveel een bepaalde factor eigenlijk écht van invloed is:
- Je genen: Ongeveer 50% van de verdeling van het vet (dus niet hoeveel vet, maar waar) in je lichaam wordt hoogstwaarschijnlijk beïnvloed door je genen volgens dit onderzoek (1). Als de meeste mensen in je familie vollere buiken en bredere heupen hebben, grote kans dat vetopslag bij jou ook op die plekken eerder voorkomt.
- Je geslacht: Gezonde vetpercentages voor mannen verschillen tussen de 6% en 24% maar voor vrouwen is dit aanzienlijk hoger; 14% en 31% (2) – afhankelijk van de rest van je gezondheid natuurlijk, dit zijn maar getallen.
- Je leeftijd: Hoe ouder je wordt hoe groter de kans dat je meer vet hebt opgeslagen in je lichaam. Dit komt voornamelijk doordat je stofwisseling lager wordt naarmate je ouder wordt en je langzamerhand ook spiermassa kwijt raakt.
- Je hormonen: Gewicht en hormonen zijn nauw gelinkt aan elkaar en gelukkig komt daar tegenwoordig steeds meer aandacht voor. Voornamelijk voor mensen die de 40 zijn gepasseerd, dit komt doordat hormonen zoals testosteron (bij mannen) en oestrogeen (bij vrouwen) langzamerhand zijn afgenomen.
Er is niet enkel één soort vet in het lichaam
Geloof het of niet, er zijn drie soorten lichaamsvet en elke variant heeft zijn eigen functie. Ze zijn verdeeld over verschillende delen van je lichaam.
| Vet soort | Waar |
| Onderhuids | Overal, voornamelijk rond de billen, heupen en dijen. |
| Visceraal | Rondom de buikspieren – deze kun je niet voelen van buiten |
| Bruin | Schouders en borst |
- Onderhuids vet: dit vet zit bovenop de spier vlak onder je huid. Het is het soort vet waar je in kunt knijpen als het ware en is voornamelijk te zien rondom de billen, heupen en dijen. Dit is zo’n 90% van het totale vet in ons lichaam (3).
- Visceraal vet: dit vet zit dieper in je buik, het zit rondom je organen zoals je lever, darmen en hart. Anders dan bij onderhuids vet kun je dit vet niet voelen van buiten maar heeft het veel ergere gevolgen als je veel visceraal vet hebt, hierover zometeen meer.
- Bruin vet: dit is een speciaal type vet dat je lichaam eigenlijk helpt bij het verbanden van extra calorieën om zichzelf warm te houden. Baby’s hebben veel bruin vet, volwassenen ook maar en mindere mate. Voornamelijk gelegen rondom de schouders en borst. Uit een klein onderzoek bleek dat mannen die tijd doorbrachten in koudere ruimtes (19 graden Celsius of kouder) geactiveerd bruin vet hadden dat de calorie verbranding een boost gaf (4).
BMI.. niet echt.
Hopelijk weet je dit inmiddels; BMI is niet altijd een nauwkeurige manier om erachter te komen hoe gezond je bent. Het geeft letterlijk enkel weer hoeveel massa je aan je oppervlak ‘mag’ hebben en gaat ervan uit dat een bepaalde hoeveelheid massa met jouw lengte is toegestaan. Wat dan die massa is, maakt bij het berekenen van je BMI niet uit.
Naar mijn mening absoluut geen goede maatstaf voor gezondheid. Je kan wat mij betreft veel beter ‘meer massa’ hebben (of dat nou spier of vet is) terwijl je puur eet dan ‘perfecte hoeveelheid massa’ terwijl je alleen maar bewerkt voedsel en junkfood eet. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 22% van de mannen en 8% van de vrouwen die volgens BMI binnen een gezond gewicht vallen veel te veel visceraal vet hebben (6) – en dus het risico lopen tot de bijbehorende ziektes/aandoeningen.
Het omgekeerde kan trouwens ook waar zijn, uit hetzelfde onderzoek bleek dat 22% van de mannen en 10% van de vrouwen die volgens het BMI in de categorie ‘obees’ terecht kwamen een ‘normale hoeveelheid’ visceraal vet hadden. Zo zie je maar weer, het uiterlijk zegt niets over wat er van binnen wel of niet gezond is! Nog een reden om niet enkel op die weegschaal te vertrouwen voor je gezondheid en eigenwaarde.
Je leefstijl
Hier komt het altijd op neer. Altijd. Je lichaam alleen heeft niet de enige hand in het bepalen waar je vet opslaat, je leefstijl is ook wel degelijk van invloed. Enkele leefstijl gewoontes op een rijtje voor je:
- Het eten van teveel junk food: Deze voedingsmiddelen worden snel in je bloedbaan opgenomen omdat ze vaak wit, geraffineerd en zonder vezels zijn (ze worden vaak ook nog eens gefrituurd). Hierdoor wordt je insuline getriggerd – dit kan voor veel vetopslag zorgen.
- Veel zitten: Hoe langer je zit hoe groter de kans is dat je middel toeneemt in grootte (7).
- Stress de baas laten zijn in je leven: Een beetje stress hier en daar is prima en goed voor de focus. Maar wanneer die stress niet afneemt heb je te maken met chronische stress dat je lichaam veel ellende kan aandoen. Waaronder ook het opslaan van visceraal vet. De grootste hoeveelheid receptoren van cortisol (stress hormoon) wordt gevonden in visceraal vet – dus daar heb je het. Stress doet een hoop kwaad als je het niet weet te managen (lees hier en hier hoe je zonder bullshit van stress af kunt komen)
Manieren om voor gezond vet te gaan
Het is hoop ik duidelijk dat het belangrijk is om visceraal vet zoveel mogelijk uit de weg te gaan en het hebben van een beetje onderhuids vet niets ernstigs is. Maar hoe kun je daar nou het beste uit halen? Dit zijn wat tips om je op weg te helpen:
- Ga zoveel mogelijk voor complexe koolhydraten en eiwitten (volkoren producten en pure eiwitbronnen, niet bewerkt): dit zorgt voor een stabielere suikerspiegel gedurende de dag.
- Eet gezonde vetten (waarom?). Denk aan o.a. walnoten, avocado’s, zalm en lijnzaad.
- Beweeg 30 minuten per dag en verhoog af en toe de intensiteit. HIIT trainingen kunnen heel goed werken om je visceraal vet aan te pakken (8).
- Houd je stress onder controle. Je lichaam constant te overladen met cortisol is de manier om steeds meer visceraal vet te creëeren, probeer manieren te vinden die voor jou prettig zijn om stress tegen te gaan (gebruik de zoekbalk rechtsboven op mijn site voor wetenschappelijk onderbouwde artikelen om stress tegen te gaan).
- Slaap 6-9 uur per nacht, afhankelijk van wat jij nodig hebt. Uit het volgende onderzoek blijkt dat onvoldoende slaap gelinkt is aan het creëeren van meer visceraal vet (9).
- Drink alcohol met mate. Teveel ‘lege calorieën’ die gemakkelijk als visceraal vet opgeslagen kunnen worden, maar het gaat voornamelijk om binge-drinken (4 of meer drankjes per 2 uur), probeer dit zoveel mogelijk te vermijden.
Ik weet het, deze tips zijn om kriegelig van te worden zo algemeen en standaard. Het goede nieuws is dat je niet alle tips tegelijk hoeft aan te nemen en dat voor elke tip ik minstens 2 tot wel 10 artikelen heb geschreven op mijn site om je erdoor te helpen. Kies dus een tip waar jij aan wilt werken en gebruik die zoekbalk rechtsboven om er meer informatie over te vinden. Dit artikel dient zich er niet voor om elke tip uitgebreid weer te geven maar het is belangrijk dat ik je achterlaat met wat handvaten om ermee aan de slag te gaan.
Voor mij (en ik denk voor velen) is stress iets waar ik vooral aan werk en ik moet zeggen, het gaat stééds beter. Vervolgens heeft dat invloed op mijn slaap (ik slaap dan beter) en als ik beter slaap ben ik ook eerder geneigd om te sporten en gezond te eten. Zo zie je maar dat alles aan elkaar gelinkt is en als we gezonder willen leven, we meerdere aspecten van ons leven onder de loep dienen te nemen.
Waar werk jij aan?
Gelukkig hoeft het dus niet allemaal tegelijk. Wat is voor jou een leefstijl factor waar je aan dient te werken? En welke factor heb je al aardig op de rit?
1 comment
Wat een top artikel!! Dank je wel Teni!