“Als je nog meer pizza eet, verander je in een pizza!”

“Als je blijft trekken aan het haar van je zusje, trek je het er nog uit!”

“Als je niet nú je schoenen aantrekt, ga ik weg zonder je!”

“Als je je salade niet opeet, zal je haar nooit groeien”

Die laatste zin hoorde ik vaak van de moeder van een vriendinnetje vroeger. Ik wilde namelijk altijd lang haar en dat wist zij. Dat was dus haar manier om ons gezond te laten eten. Natuurlijk is zo’n uitspraak belachelijk als je het op een latere leeftijd hoort, maar die leugen (om bestwil) drong wel door mijn jonge brein waardoor ik me zorgen begon te maken dat ik misschien niet genoeg salade at.

Je denkt misschien ‘Wat kan het nou kwaad? Die kleine leugentjes om bestwil. De kinderen snappen het toch allemaal nog niet”, maar uit recent onderzoek is iets anders gebleken..

Uit een recent onderzoek dat gepubliceerd is in the Journal of Experimantal Child Psychology blijkt dat het liegen tegen je kinderen hen negatieve sociale gedragingen aanleert.

De onderzoekers vroegen 379 volwassenen over de leugentjes van hun ouders vroeger, over hoeveel zij nu logen richting hun ouders en andere sociale gedragingen. Wat bleek? De mensen waar vroeger veel tegen gelogen werd door hun ouders vertelden nu meer leugens dan de mensen waar minder/niet tegen gelogen werd. Ook hadden de mensen waar veel tegen gelogen werd meer moeite met sociale en psychische uitdagingen in het leven. Ze hadden vaker verstoorde relaties, waren vaker egoïstisch, manipulatief en ervoeren vaker schuldgevoelens en schaamte. Oef.

Ouderschap met liegen om tijd te besparen

Professor Peipei Setoh (Ph.D.) zegt dat het ouderschap waar veel wordt gelogen vaak tijdbesparend is omdat het uitleggen van iets veel complexer en tijdrovender is dan gewoon even een klein leugentje vertellen. Wanneer ouders tegen hun kinderen zeggen dat “eerlijkheid het langste duurt” maar zich vervolgens zelf hier niet aan houden, kan dit een tegenstrijdige boodschap met zich meebrengen.

Ik bedoel dan leugentjes die je later als volwassene terug weet te halen en overduidelijk begrijpt dat het leugentjes waren. Zoals dat van het eten van salades voor sneller groeiend haar. Ik zie namelijk nog het strakke gezicht van de moeder van mijn vriendin voor me terwijl ze dit vertelde. Dat vind ik nu iets onvoorstelbaars.

Oneerlijkheid bij ouders kan uiteindelijk het vertrouwen beetje bij beetje wegnemen bij de kinderen en leugentjes vertellen zelfs aanmoedigen. Het kan ook een negatieve invloed hebben op de autonomie en het gevoel van waardigheid bij een kind omdat het zo de minderwaardigheid van de positie van het kind benadrukt.

“Als je je niet gedraagt gooi ik je morgen in de oceaan waar de vissen je zullen opeten”

Zoiets zal in het brein van een kind heel duidelijk overkomen als een negatieve consequentie van een bepaald gedrag en dit zijn ook de vormen van leugens waar latere volwassenen moeite mee kunnen hebben in hun leven, gen opzichte van leugens als ‘Er is geen snoep meer in huis’.

Wanneer je je autoriteit als ouder gebruikt om psychologische uitspraken aan je kinderen op te dringen, stimuleer je de negatieve gedragingen (die ik hierboven beschreef) bij je kind wanneer het een  volwassene is geworden.

Dus wat moet je dan zeggen?

Volgens Setoh is het verstandig om het gevoel van je kind eerst te erkennen en daarna informatie te geven zodat het kind weet wat te verwachten. Geef je kind daarna opties waardoor je samen het probleem kunt oplossen.

Makkelijker gezegd dan gedaan lijkt me. Ik snap dat sommigen dit zullen lezen en boos kunnen worden op de volgende punten:

1. Dat ik, iemand zonder kinderen, dit schrijft. Want ‘wat weet ik nou?’
   1. 1. Ik weet ook niks van opvoeden van een kind uit eigen ervaring. Want ik heb geen kind(eren). Ik heb echter wel de informatie van een recent onderzoek en ik gebruik daarbij Setoh met zijn suggesties en adviezen – niet mijzelf. Zie mij als enkel de doorgeefluik van informatie in dit geval.

2. Dat je hier nu pas achter komt, terwijl je je kinderen al op hebt gevoed of al een heel eind bent. Lekker is dat.

Dit soort reacties komen vaak op artikelen waarbij nieuwe ontdekkingen van de wetenschap voor sommige mensen ‘te laat’ komen en zij zich hierdoor vreselijk schuldig en rot voelen wat vervolgens omslaat in woede. Omdat, als ze beter hadden geweten, ze het heus wel anders hadden gedaan.

Woede is nooit een goede manier om om te gaan met het leven.  De wereld is er namelijk niet op uit om jou boos te maken. Een manier om hier rust in te vinden is om je te bedenken dat je altijd naar beste weten hebt gehandeld. Wanneer je beter weet, handel je beter. De woede komt voort uit liefde voor je kinderen, omdat je het beste had gewild. Maar blijven hangen in woede is niet alleen slecht voor je eigen gezondheid en gemoedstoestand, maar ook voor die van je kinderen.

Realiseer je ook even hoeveel je WEL weet doordat je in deze tijd leeft. Hoeveel voordelen je hebt (gehad) ten opzichte van alle generaties ervoor. In plaats van niets meer te willen horen over opvoeden of gezondheid omdat het allemaal al te laat is voor jou kun je ook dankbaar zijn voor de informatie die er nu is en de wetenschap stimuleren voor de toekomst van jouw kinderen.

Goed, genoeg van dit. Laten we even terug naar een voorbeeld:

Een 4 jarig kind vraagt je waar baby’s vandaan komen, wat zeg je dan? Je zou kunnen zeggen dat baby’s in de buik van hun moeder groeien totdat ze geboren worden. Als ze wat ouder zijn kun je ze vertellen hoe baby’s in de buik van hun moeder terecht komen, “omdat het wat ingewikkeld is”.

Eerlijkheid duurt echt het langst. En met of zonder kinderen geloof ik dat een kind uiteindelijk het beste leert door de voorbeelden in huis. Je kunt van alles zeggen, maar je gedrag is de beste opvoeder van je kinderen.